Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
กาน	ga:n	M	การ	prefix indicating the action of ...	102/45

Link to overview page
Link to dictionary

Vocabulary recordings — เข้างาย, เข้าสวย, เข้าแลง

แล้วคนอี่สานกะมีกานกินเข้า หลือว่าคาบกินเข้าสามคาบส่ำนี้เนาะ บ่มีคาบดึกดอก มีแต่คาบเซ้า คาบเที่ยง คาบแลงส่ำนั้น กะเอิ้นว่า เข้างาย เข้าสวย เข้าแลง นั้นเองเนาะ

Vocabulary recordings — เมี้ยน 7

อันนี้กะเป็นโตอย่างที่ใซ้ในกานเว้าเกี่ยวกับคำว่า เมี้ยน หลือว่าคำว่า เก็บ เนาะ ว่ามันใซ้จั่งใด มันใซ้ในสะถานะกานแบบใดเนาะ อันนี้เฮากะสิพอฮู้จักค้าวๆ เกี่ยวกับคำว่า เมี้ยน เนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 06

เข้าซุมนี้ เข้าที่เป็นมะเล็ดพันนี้หละ เฮาสิไปหว่านก่อน เพื่อที่สิให้ต้นเข้านั้นมันเป็นก้าก่อนเด่ะ เป็นต้นก้า หว่านถี่ๆ กัน หว่านแหน้นปึ่บหนาตึ่บเลย บ่ต้องหว่านห่างๆ คือกันกับกานผาย เพาะว่าเฮาสิเอาเข้าซุมนี้มาเป็นก้า

Vocabulary recordings — มื้อนี้

มื้อนี้

คำว่า มื้อนี้ กะคือ มื้อนี้ มื้อที่อยู่ตอนนี้ หลือว่า เวลานี้
มื้อนี้ กะหมายถึงว่า มื้อนี้ เวลานี้ หลือว่า มื้อ ในมื้อนี้ที่เฮาอยู่ตอนนี้ หลือว่าเป็นปัดจุบันนั้นเองเนาะ

กานใซ้คำว่า มื้อนี้ กะคือว่า

— มื้อนี้เจ้าเฮ็ดอี่หยัง
— มื้อนี้ข้อยเฮ็ดอี่หยัง
— มื้อนี้เจ้าไปใส
— มื้อนี้เจ้าอยู่ใส
— มื้อนี้เจ้ากินเข้ากับอี่หยัง

Vocabulary recordings — Planting rice 01

มื้อนี้เนาะเฮากะสิมาเว้าเกี่ยวกับกานเฮ็ดไฮ่เฮ็ดนาบ้านเฮาเนาะ ว่าบ้านเฮาเฮ็ดเข้าจั่งใด เฮ็ดไฮ่จั่งใด เฮ็ดนาจั่งใดเนาะ กานเฮ็ดเข้านี้กะสิมีสองวิที หลือว่าสองกานเฮ็ดด้วยกันเนาะ กะคือกานผายเข้า แล้วกะกานดำนานั้นเองเนาะ กานผายเข้ากับกานดำนานี้กะสิเป็นวิทีที่แตกต่างกันพอสมควนเนาะ วิทีหนึ่งกะสิง่าย วิทีหนึ่งกะสิญาก

Vocabulary recordings — Planting rice 09

อันนี้กะสิเป็นวิทีกานดำนาแล้วกะผายเข้า มันกะสิแตกต่างกันพอสมควน เป็นวิทีที่แตกต่างกัน กานผายเข้ากะสิง่าย บ่หญุ้งญาก ขั้นตอนบ่หญุ้งญากปานใด แต่ว่าคนซู่มื้อนี้กะหันนิยมมาผายเข้าหลาย บ่คือสะหมัยก่อน สะหมัยก่อนกะสิพากันดำเอา เพื่อที่สิได้ผนผะหลิดหลายกว่า เนาะ กานผายเข้า ผนผะหลิดสิได้เคิ่งต่อเคิ่งเลย กะอาดสิบ่ได้หลายท่อกานดำ

Vocabulary recordings — Planting rice 03

แล้วกะเอาเข้าซุมนั้นไปหว่าน หว่านในไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน ไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน หลือว่าไถฮุด เฮ็ดให้นาดินมันงามแล้ว พ้อมเอาเข้านั้นหว่านลงไป กานผายนี้กะเอาเข้าซุมนี้หละไปหว่านลงเลย หว่านบ่ถี่เด่ะ หว่านห่างๆ จักหน่อย หว่านห่างๆ พอสมควนเพื่อที่สิให้เข้าซุมนั้นมันเกิดขึ้นมา บ่ถี่กันหลาย บ่แออัด หลือว่าบ่แหน้นคักปานใดเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 10

แต่ว่าคนสะหมัยนี้นิยมกานผาย เพาะว่ามันบ่ได้ใซ้เวลาโดน คือหว่านแล้ว กะแล้วถ้าเกี่ยวอย่างเดียว กานดำกะคือต้องมาหว่านเป็นก้า ถ้าก้าใหญ่ แล้วกะจั่งมาดำ แล้วกะถ้าใหญ่อีก มันหลายวิที หลายขั้นตอน กะเลยคนส่วนมากสิผายเอา แต่ว่าบ่ค่อยดำหลาย แต่ว่ากะญังมีคนหลงเหลียอยู่ที่สิเฮ็ด หลือว่าญังมีคนเฮ็ดกานดำนี้คือเก่าเนาะ แล้วกะอันนี้กะเป็นกานเว้าค่าวๆ เนาะ เกี่ยวกับกานดำไฮ่ดำนาบ้านเฮาเนาะ

Vocabulary recordings — มื้ออื่น

มื้ออื่น

คำว่า มื้ออื่น นี้กะสิหมายถึงอะนาคด หลือว่ามื้อที่มันบ่ทันได้ฮอด หลือว่าเวลาที่มันทันได้ฮอด หลือว่าเป็นมื้อถัดไป หลือว่ามื้อต่อไปนั้นเอง คำว่ามื้ออื่นหนิกะสิต่อจากมื้อนี้ มื้อนี้ แล้วกะมื้ออื่นนั้นเอง

กานใซ้คำว่ามื้ออื่นกะสิใซ้ว่า

— มื้ออื่นเจ้าสิไปใส
— มื้ออื่นเจ้าสิไปโลงเลียนบ่
— มื้ออื่นเจ้าสิเฮ็ดอี่หยัง
— มื้ออื่นเจ้าสิไปกินเข้าใส
— มื้ออื่นเจ้าสิมาหาข้อยบ่

อันนี้กะคำเว้าที่ใซ้เกี่ยวกับคำว่า มื้ออื่น เนาะ

Vocabulary recordings — เข้าสวย

ต่อไปกะสิคำว่า เข้าสวย เนาะ เข้าสวยนี้กะสิเป็น อาดสิหมายถึงว่าเข้าเที่ยง หลือว่าก่อนเที่ยง หลือว่าหลังเที่ยง หลือว่าซ้วงบ่ายๆ เนาะ สิเอิ้นว่าเข้าสวยเนาะ กะอาดสิอยู่ก่อนเที่ยง เวลาก่อนเที่ยง หลือว่าหลังเที่ยงนั้นเอง

กานใซ้คำว่า เข้าสวย กะสิอาดสิใซ้ว่า

— กินเข้าสวยแล้วติ
— กินเข้าสวยไป่
— กินเข้าสวยกับหญัง
— กินเข้าสวยกับอี่หยังหละพ่อใหญ่

อันนี้กะสิใซ้ค้ายๆ กันกับเข้างายนั้นหละ แต่ว่าเปี่ยนซื่อคาบตอนกินเข้าไปส่ำนั้นเองเนาะ

Vocabulary recordings — มื้อก่อน

มื้อก่อน

คำว่า มื้อก่อน นี้กะสิหมายถึงค้ายๆ กับมื้อวาน แต่ว่าสิเป็นอะดีดที่ว่าโดนกว่า หลือว่าผ่านมาแล้วสองมื้อ คำว่ามื้อก่อนนี้คือว่า ผ่านมาแล้วสองมื้อ กะคือเป็นมื้อก่อน แล้วกะมื้อวาน แล้วกะสิมามื้อนี้เนาะ

กานใซ้คำว่า มื้อก่อน หนะกะสิใซ้แบบว่า

— มื้อก่อนนั้นเป็นวันอี่หยัง
— มื้อก่อนนั้นเจ้ามาแต่ใส
— มื้อก่อนนั้นเจ้าอยู่ใส
— มื้อก่อนนั้นข้อยเห็นเจ้าอยู่โลงบาน
— มื้อก่อนนั้นข้อยคือบ่เห็นเจ้าไปเฮ็ดงาน

อันนี้กะใซ้คำว่ามื้อก่อน หลือว่ามีคำว่ามื้อก่อนอยู่นำเนาะ

Vocabulary recordings — มื้อฮือ

มื้อฮือ

คำว่า มื้อฮือ นั้นกะเป็นอะนาคดคือกัน คำว่ามื้อฮือกะเป็นอะนาคด กะค้ายๆ กันกับมื้ออื่น แต่ว่าสิมีมื้อนี้ แล้วกะมื้ออื่น แล้วกะมื้อฮือ หลือว่าถัดไป หลือว่าต่อไปอีกสองมื้อเนาะ คำว่ามื้อฮือนั้นกะสิหมายถึงอะนาคดที่ต่อจากมื้ออื่น แล้วกะมื้อนี้ กะคือว่า มื้อนี้ มื้ออื่น มื้อฮือ นั้นเองเนาะ

กานใซ้คำว่า มื้อฮือ นี้กะสิใซ้แบบว่า

— มื้อฮือเจ้าสิไปใส
— มื้อฮือเจ้าสิไปโลงเลียนบ่
— มื้อฮือวันอี่หยังฮึ
— มื้อฮือแม่นวันพุดบ่
— มื้อฮือเจ้าสิเฮ็ดอี่หยัง

อันนี้กะใซ้ที่มีคำว่าเกี่ยวกับมื้อฮือเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 02

กะสิเลิ้มจากกานผายเข้ากะเนาะว่าวิทีกานผายเข้านี้มันเฮ็ดจั่งใด ขั้นตอนแลกเนาะ กานผายเข้านี้เฮากะต้อง กานเฮ็ดเข้า ผายเข้านี้ เฮากะต้องมีมะเล็ดพันหลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาคัดไว้ถ้าเฮ็ดเป็นพัน หลือว่าไว้ถ้าปูกในปีต่อไป เฮากะสิเก็บไว้ แล้วกะเอาไว้ถ้ามาเฮ็ดเนาะ เข้าซุมนั้นเฮากะเอามา อาดสิเป็น ขั้นตอนแลกเฮากะสิเอาเข้าซุมนั้นมาแซ่น้ำก่อนเนาะ แซ่น้ำในโอ่ง ให้มัน อาดสิ ให้มันสิแตก ให้เม็ดเข้าสิแตกที่สิให้มันหว่านขึ้นแล้วสิเกิดเนาะ กะแซ่น้ำ จัก สองสามมื้อเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 05

แล้วกะอีกวิทีหนึ่งเนาะเป็นวิที เขาเอิ้นว่ากานดำนา ดำไฮ่ดำนานี้หละเนาะ ขั้นตอนแลกเฮากะสิมีเม็ดพันคือกันนั้นหละ เม็ดพันกะสิ แล้วแต่คนสิเอาเม็ดพันแบบใดมา กะอาดสิเป็นเม็ดพันคือกันกับกานผายเข้าเลยเนาะ ขั้นตอนแลกกะเอาเข้าไปแซ่คือกัน แล้วแต่พุใดสิแซ่โดนบ่โดน สองสามมื้อกะได้ กะเอาแซ่ไว้ แล้วกะ ขั้นตอนแลกเฮากะเอาเข้าที่แซ่นั้นหละไปหว่านในไฮ่นา บ่ต้องให้ใหญ่ปานใด แล้วแต่ปะลิมานเข้า เฮาสิเอาเข้าซุมนี้ไปหว่านในไฮ่ตงนั้นที่เฮาไถฮุด หลือว่าไถนาดินไว้งามแล้ว พ้อมที่สิเอาเข้านี้ไปหว่านแล้ว

Basic vocabulary — Page 30 — Series B, pictures 05: soldier

อันนี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นพุใด เบิ่งจากท่าทางกานแต่งโตแล้ว เขาเป็นทะหานเนาะ
อันนี้กะบ่ฮู้ว่าเป็นทะหานอยู่ปะเทดใด กานแต่งโตของปะเทดใดเนาะ ทะหานในลูบแบบนี้
ทะหานมีหน้าที่อี่หยัง ทะหานกะมีหน้าที่ดูแลบ้านเมียง หลือว่าดูแลความปอดพัย หลือว่าซ่อยลบ ซ่อยอี่หยังในเลี่ยงของกานต่อสู้ หลือว่าสงคามเนาะ
แล้วซุดของทะหานหนิสีอี่หยัง ซุดของทะหานใส่หนิ ส่วนมากแล้วสิเป็นสีเขียวเนาะ เขียวแก่ๆ หลือว่าเขียวเข้มๆ ออกสีตับหมูหน่อยหนึ่งเนาะ
กะใส่เสี้ย เป็นเสี้ยแขนญาวพ้อม ใส่ส้งขาญาวพ้อม แล้วกะมีหมวกป้องกันโตพ้อม แล้วกะมือสองข้างหนะกะถือปืนไว้พ้อมเนาะ เพื่ออาทิสิเอาไว้ป้องกันโตหลือว่าญิงพุล้ายเนาะ

Vocabulary recordings — เข้างาย

คำว่า เข้างาย นี้กะสิหมายถึงว่า เข้าเซ้า เนาะ เข้าเซ้า หลือว่าเวลาเซ้า ในตอนกินเข้าต้องเป็นญามมื้อเซ้า สิเอิ้นว่าเข้างาย หลือว่าเข้าเซ้าเนาะ กะสิอาดในเวลาที่หกโมงฮอดเก้าโมงปะมานนั้นเนาะ กะสิเอิ้นว่าเข้าเซ้าหลือว่าเข้างาย ขั้นเกินหกโมงเซ้าฮอดเก้าโมงกะสิเอิ้นว่า เข้าสวย เนาะ

กานใซ้คำว่าเข้างาย หลือว่าเข้าเซ้านั้น กะอาดสิใซ้ในปะโยกที่แบบว่า

— กินเข้างายไป่
— กินเข้างายแล้วติ
— มากินเข้างายนำกันเด้อ
— มากินเข้าเซ้านำกัน
— กินเข้างายกับอี่หยังหละพ่อใหญ่

อันนี้กะสิเป็นโตอย่างหลือว่ากานใซ้ที่มีคำว่าเข้างาย หลือว่าใซ้ในญามมื้อเซ้าที่เอิ้นกันกินเข้า หลือว่าใซ้กานเอิ้นกินเข้าในญามมื้อเซ้าเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 08

กานดำนี้กะเอาต้นก้าหละปะมานสามสี่ต้นจุ่มลงไป สามสี่ต้นหลือว่าสี่ห้าต้นกะได้ แล้วแต่คนสิจับได้ต้นก้าต้นนั้นไปดำ กานดำเหน้กลงไป เหน้กใส่ขี้ดินเนาะ นิ้วโป้กับนิ้วซี้เฮานี้หละจับตง ตงกกต้นก้านั้นหละ แล้วกะเสียบลงไปในขี้ดิน หลือว่าเหม้ๆ ลงไปในขี้ดินเนาะ เพื่อที่สิให้ฮากก้า ฮากต้นก้านั้นติดลงไปในขี้ดิน เพื่อที่สิให้มันเกิดขึ้นมา หลือว่าใหญ่ขึ้นมาเนาะ กานดำนี้กะคือวางละยะคือตาข่ายนี้หละเนาะ ลูบตาข่ายกะ เหน้กๆ ใส่ขี้ดิน บ่ต้องถี่หลาย กะห่างๆ พอสมควน เพื่อที่สิให้เข้ามันใหญ่ บ่แออัด หลือว่าต้นกะ ต้นเข้า บ่ให้มันหนาเกินไปเนาะ พอเฮาดำเลียบล้อยแล้ว เฮากะถ้าจนมันใหญ่ จนได้เกี่ยวเข้าพุ้นหละเนาะ

Basic vocabulary — Page 29 — Series B, pictures 19-20: stairs, to go up, to go down

19
อันนี้คือพุใด อันนี้กะเป็นคนคนหนึ่ง เป็นพุหญิงเนาะ อาดสิเป็นวัยลุ้นดอกวา กำลังญ่างขึ้นบันได
กำลังญ่างขึ้นบันไดพุเดียวของเขาหนั้นหละ
แล้วเขาญ่างขึ้นไปเฮ็ดหญัง เขากะอาดสิขึ้นไปเลียน หลือว่าขึ้นบ้าน หลือว่าขึ้นหม้องต่างๆ เพื่อที่ว่าสิไปนั้นไปนี้ของเขา เฮากะบ่ฮู้เนาะ แต่ว่าฮู้แต่ว่าเขากำลังขึ้นบันได
ขึ้นบันไดกะขึ้นไปญ่าง เฮากะต้องใซ้พะลังหน่อยหนึ่ง เพาะว่าเฮาต้องใซ้แฮงกำลังที่สิญ่างขึ้นบันได ก้าวขาขึ้นไป ตึ่บๆๆ เลี้ยยๆ เนาะ

20
พุหญิงคนนี้เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังลงบันไดเนาะ เบิ่งจากลักสะนะกานเฮ็ดโตเฮ็ดหน้า กานอ่วยหน้าหลือว่าหันหน้าไปทางนั้นทางนี้ ฮู้แต่ว่าเขากำลังลงบันได
แล้วเขาสิลงบันไดไปใส จักคือกัน เขาอาดสิลงจากตึกที่สูงลงไปหม้องต่ำๆ เนาะ กะบ่ฮู้ว่าเขาสิไปใส ฮู้แต่ว่าเขากำลังลงบันได

Basic vocabulary — page 20 — Series B, pictures 11-13: dead, pig, bird, person, candle

11
อันนี้คืออี่หยัง อันนี้คือหมู หมูมันกำลังตาย หมูมันนอนตายอยู่

12
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือนก นกตาย นกมันกำลังตาย
อะวัยยะวะของนกมีอี่หยังแน่ นกกะสิมีหลายสิ่งหลายอย่างคือกัน กะสิมีปีกพ้อม มีปีกสองข้าง แล้วกะมีขาพ้อม แล้วกะมีตีนพ้อม มีตีนสองข้างคือกัน แล้วกะมีหาง มีปาก มีตาพ้อม มีดังพ้อม แล้วกะมีอีกหลายสิ่งหลายอย่าง แล้วนกมันกะสามาดบินได้พ้อม

13
นี้คืออี่หยัง นี้คือคนตาย เอิ้นง่ายๆ ว่าสบ ขั้นคนตายเขาสิเอิ้นว่าสบ แล้วเขาจุดเทียนพ้อมแม่นบ่ แม่น เขาจุดเทียนพ้อม มีควนฮึ่มๆ ขึ้นพ้อม
กานจัดงานสบนี้ หลือขั้นมีคนตาย อยู่พากอี่สาน หลืออยู่ซู่พาก หลือในปะเทดไทย ขั้นคนตายนี้ สิให้พะมีสวด คือเอิ้นว่าสวดอะพิทัม สวดสามมื้อ แล้วกะเอาไปเผา
ขั้นคนตายได้สามมื้อ กะนับจากมื้อที่ตาย ขั้นนับได้สามมื้อแล้ว กะสิเอาไปเผา คือมื้อที่สามสิเป็นมื้อเผาของสบ

BCF06 Expressing thanks (2) — Description

พาบนี้กะสิเฮ็ดให้เฮาฮู้อีกคือเก่าว่า เป็นกานเว้า ขอบคุณ หลือ ขอบใจ

ก่อนที่เฮาสิเว้า ขอบคุณ หลือ ขอบใจ กับใผนั้น คนพุนั้นเขากะอาดสิมาซ่อยเหลียเฮา หลือเฮ็ดอี่หยังให้เฮาบางสิ่งบางอย่าง แล้วเห็นลูบพาบนี้กะสิฮู้ว่า เป็นหญังพุหญิงคนนี้เขาคือขอบคุณพุซายคนนี้ กะเพาะว่าพุหญิงคนนี้ เขากำลังสิเฮ็ดงานบางสิ่งบางอย่าง แต่เขาบ่สามาดเฮ็ดได้ พอพุซายคนนี้เห็น เขากะเลยอยากซ่อย อยากซ่อยเหลีย เพื่อว่าสิซ่อยให้งานของพุหญิงคนนี้เลียบล้อย หลือเส็ดลุล่วงไปด้วยดี พอพุซายคนนี้ซ่อยงานของพุหญิงเส็ดเลียบล้อยแล้ว พุหญิงคนนี้กะบ่มีอี่หยังตอบแทนนอกจากใซ้คำว่า ขอบคุณ

ขั้นพุซายคนนี้อายุส่ำกันกับพุหญิง พุหญิงเขากะอาดสิเว้าว่า

— ขอบคุณหลายๆ เด้อ
— ขอบคุณหลายๆ เด้อจ้า

แต่ว่าขั้นพุซายคนนี้มีอายุน้อยกว่าพุหญิงคนนี้ พุหญิงคนนี้ เขากะอาดสิเว้าว่า

— ขอบใจหลายๆ เด้อ
— ขอบใจหลายๆ เด้อจ้า

แต่ว่ากะสามาดเว้าได้อีกอย่างหนึ่งว่า

— ขอบใจหลายๆ เด้อ ที่มาซ่อย
— ขอบคุณหลายๆ เด้อ ที่มาซ่อย

เฮากะอาดสิสามาดเว้าได้ปะมานนี้เนาะคับ