Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
ซุม	sum	HR	พวก, กลุ่ม	1. group, team 2. set, kind	14/7

Link to overview page
Link to dictionary

Vocabulary recordings — Planting rice 04

แล้วกะเฮากะสิถ้าจนเข้าซุมนี้มันเกิด จนมันใหญ่ บ่ต้องเฮ็ดอี่หยังอีกเลยนอกจากใส่ปุย หลือว่าหาแนวบำลุงให้มันซื่อๆ เนาะ แล้วกะถ้าจนมันใหญ่ จนได้เกี่ยวเข้าส่ำนั้น เฮาบ่ต้องเฮ็ดอี่หยัง เป็นวิทีที่ง่ายพอสมควนเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 06

เข้าซุมนี้ เข้าที่เป็นมะเล็ดพันนี้หละ เฮาสิไปหว่านก่อน เพื่อที่สิให้ต้นเข้านั้นมันเป็นก้าก่อนเด่ะ เป็นต้นก้า หว่านถี่ๆ กัน หว่านแหน้นปึ่บหนาตึ่บเลย บ่ต้องหว่านห่างๆ คือกันกับกานผาย เพาะว่าเฮาสิเอาเข้าซุมนี้มาเป็นก้า

Vocabulary recordings — Planting rice 03

แล้วกะเอาเข้าซุมนั้นไปหว่าน หว่านในไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน ไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน หลือว่าไถฮุด เฮ็ดให้นาดินมันงามแล้ว พ้อมเอาเข้านั้นหว่านลงไป กานผายนี้กะเอาเข้าซุมนี้หละไปหว่านลงเลย หว่านบ่ถี่เด่ะ หว่านห่างๆ จักหน่อย หว่านห่างๆ พอสมควนเพื่อที่สิให้เข้าซุมนั้นมันเกิดขึ้นมา บ่ถี่กันหลาย บ่แออัด หลือว่าบ่แหน้นคักปานใดเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 02

กะสิเลิ้มจากกานผายเข้ากะเนาะว่าวิทีกานผายเข้านี้มันเฮ็ดจั่งใด ขั้นตอนแลกเนาะ กานผายเข้านี้เฮากะต้อง กานเฮ็ดเข้า ผายเข้านี้ เฮากะต้องมีมะเล็ดพันหลือว่าเม็ดเข้าที่เฮาคัดไว้ถ้าเฮ็ดเป็นพัน หลือว่าไว้ถ้าปูกในปีต่อไป เฮากะสิเก็บไว้ แล้วกะเอาไว้ถ้ามาเฮ็ดเนาะ เข้าซุมนั้นเฮากะเอามา อาดสิเป็น ขั้นตอนแลกเฮากะสิเอาเข้าซุมนั้นมาแซ่น้ำก่อนเนาะ แซ่น้ำในโอ่ง ให้มัน อาดสิ ให้มันสิแตก ให้เม็ดเข้าสิแตกที่สิให้มันหว่านขึ้นแล้วสิเกิดเนาะ กะแซ่น้ำ จัก สองสามมื้อเนาะ

Vocabulary recordings — Planting rice 05

แล้วกะอีกวิทีหนึ่งเนาะเป็นวิที เขาเอิ้นว่ากานดำนา ดำไฮ่ดำนานี้หละเนาะ ขั้นตอนแลกเฮากะสิมีเม็ดพันคือกันนั้นหละ เม็ดพันกะสิ แล้วแต่คนสิเอาเม็ดพันแบบใดมา กะอาดสิเป็นเม็ดพันคือกันกับกานผายเข้าเลยเนาะ ขั้นตอนแลกกะเอาเข้าไปแซ่คือกัน แล้วแต่พุใดสิแซ่โดนบ่โดน สองสามมื้อกะได้ กะเอาแซ่ไว้ แล้วกะ ขั้นตอนแลกเฮากะเอาเข้าที่แซ่นั้นหละไปหว่านในไฮ่นา บ่ต้องให้ใหญ่ปานใด แล้วแต่ปะลิมานเข้า เฮาสิเอาเข้าซุมนี้ไปหว่านในไฮ่ตงนั้นที่เฮาไถฮุด หลือว่าไถนาดินไว้งามแล้ว พ้อมที่สิเอาเข้านี้ไปหว่านแล้ว

Basic vocabulary — page 21 — Series B, pictures 18-20: lake, boat, duck, to swim

18
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นหนองน้ำ หลือสะน้ำนั้นหละ
อยู่ข้างหลังหนองน้ำมีอี่หยังแน่ กะสิมีหลายอย่าง มีต้นไม้พ้อม มีต้นไม้หลายต้น
อยู่ข้างหลังต้นไม้หนั้น หลืออยู่ทางหลังป่าไม้หนั้น กะสิเป็นพูเขา มีพูเขาพ้อม พูเขาลูกบักใหญ่หนึ่ง

19
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะเป็นเลีย
เป็นเลียลอยอยู่ในหนองน้ำ เป็นเลียลำหนึ่ง
เลียนี้ใซ้เฮ็ดอี่หยัง เอาไว้ถ้านั่ง หลือเอาไว้ถ้าขี่ หลือเอาไว้ถ้าใซ้งานอยู่ในหนองน้ำนั้นหละ
เลียนี้เฮ็ดมาจากอี่หยัง เลียนี้เฮ็ดมาจากไม้ เฮ็ดมาจากขอนไม้ใหญ่ๆ หลือเฮ็ดมาจากลำต้นไม้ที่มันมีต้นใหญ่ๆ
แล้วอยู่ข้างหลังหนองน้ำ หลือข้างหลังเลียนี้ มีอี่หยังแน่ กะสิมีต้นไม้คือเก่านั้นหละ มีต้นไม้หลายต้น หลือเป็นป่าไม้นั้นหละ แล้วกะสิมีพูเขาพ้อม เป็นพูเขาน่วยบักใหญ่หนึ่ง มีหลายน่วยเอาโลด

20
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นเป็ด
แล้วมันเฮ็ดอี่หยังอยู่ เป็ดซุมนี้มันเฮ็ดอี่หยังอยู่ มันกำลังลอยน้ำอยู่ กำลังลอยน้ำอยู่ในหนอง
จักมันลอยเฮ็ดหญังกะบ่ฮู้ อาดสิหากิน หลือสิหากินเญี่ยกะได้
เป็ดซุมนี้มีจักโต เป็ดซุมนี้มีสามโต มันลอยอยู่น้ำนั้นสามโต

Stories — Childhood memory: jumping off a tree branch into a pile of straw, branch breaks

มีมื้อหนึ่งเนาะ แต่ๆ โดนนั้นหละ แต่โดนเติบ แต่หลายปีแล้วหละ ตั้งแต่พุข้าเป็นเด็กน้อยพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย อายุพุ้นหละมาลาวๆ หอั้น สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละเนาะ จักปีเกาะ สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละ เป็นสิบปีคืนหลังพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย เป็นเด็กน้อยเด็กเอ่ยพุ้นหละ พากันเหล้นกันเนาะ ตามปะสาเด็กน้อยหละ โอ๊ย เด็กน้อยอยู่บ้านกะหลายกะด้อกะเดี้ย หมู่กันหนิหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อยเนาะ กะหมู่หลายเนาะ สะหมัยแต่กี้เด็กน้อยในหมู่บ้านหนิ หลายเติบเด่ะเด็กน้อยหนิ เป็นซาวพุ้นหละ ซาวกะคือยี้สิบพุ้นหละ เป็นยี้สิบสามสิบคนพุ้นหละ เด็กน้อยในหมู่บ้านนั้น หลายคัก

พากันเหล้นมื้อนั้น พากันซวนกันไปเหล้น ไปเหล้นอี่หยังบุ ไปเหล้นอี่หยัง บ่เหล้น พากันได้ปีนกกไม้ ไปปีนหอั้น ไปเหล้นหญ้มหอั้น กกไม้ ต้นอี่หยังเกาะ เขาเอิ้นว่าหอั้น ต้นผักกะเสดติ ต้นผักกะเสดเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น โอ๊ยตาอยากหัวหลาย คิดพ้อแล้วกะเดย คิดพอแล้วกะอยากหัวเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น สี่ห้าคนพุ้นแหล้ว มื้อนั้นหอั้น ปีนขึ้นไปต้นนั้น ผักกะเสดกะต้นน้อยๆ เนาะ ต้น[...] ลำบ่ใหญ่ปานใด

พากันขึ้นสี่ห้าคน ขึ้นแล้วกะหญ้ม [...] เหล้นพุ้นแหล้ว ขึ้นเหล้นเพาะว่าหอั้น อยู่ข้างๆ กกหอั้น ผัก ผักอี่เสดหนะ ต้นผักอี่เสด แล้วมันสิมีหอั้น กองเฟียงเนาะ กองเฟียงกองบักใหญ่หนึ่ง เด็กน้อยกะแล่นเหล้น บางคนกะเหล้นอยู่อ้อมกองเฟียงนั้นหละ แล่นเหล้น แล่นซ้าย แล่นขวา โดดซ้าย โดดขวา โดดอยู่เทิงกองเฟียงนั้นหละ ม่วนหลาย ม่วนคัก

ซุมขี้มึนบัดหนิ ซุมขี้มึนกะไปปีนหอั้นกกผักอี่เสด จักปีนจั่งใด หญ้มซ้าย หญ้มขวา บางคนกะโดดใส่กองเฟียง บางคนกะโดดลงข้างล่าง โดดซ้าย โดดขวา ปีนขึ้นเทิงโดด ปีนขึ้นเทิงโดดเนาะ โดนเติบ บัดนี้พอฮอดหอั้น โดนเติบ บัดนี้หอั้น ต้นไม้มันกะสิหักตั๊วะบัดหนิ ต้นไม้ ผักอี่เสด ต้นที่ ที่มันขึ้นนั้นหละ สี่ห้าคนนั้นหละ มึนคักมึนแน่แต่กี้หนะ หักลงมาบัดหนิ ยืนอยู่เทิงนั้นสี่ห้าคนพุ้นหนะ ง่าผักอี่เสดหักลงมา ตกเอ้ม! ลงมา ตก เจ็บวะสั้น แล้วพากันให้ก้ากๆ ไปหาพ่อหาแม่บัดหนิ

กองเฟียงกะบ่ได้เหล้นซ้ำ ต้นไม้นั้นกะหักซ้ำ บ่มีพุใดได้ขึ้นอีกบัดหนิ พากันให้แข่งกัน ไปหาพ่อแม่บัดหนิ ถืกตีซ้ำ พ่อแม่กะตีซ้ำว่ามึนหลาย ไปเฮ็ดหญังบ่เฮ็ด ไปปีนกกไม้ ตกลงมาให้ก้ากๆ ได้เป็นแผเป็นเอ่ย เจ็บโตซ้ำ เทิงถืกพ่อแม่ตีอีก บัดนี้กะบ่ได้ไปขึ้นอีกดอก บ่มีกกไม้ กกไม้กะได้หักแล้ว บ่ได้ขึ้นอีกดอกบัดหนิ

มื้อหลังมื้อใหม่กะสิหาเหล้นแนวใหม่พุ้นหละ บ่มีหม้องขึ้นแล้ว กก [...] ไม้ กกผักอี่เสดอยู่ข้างกองเฟียง หม้องที่สิโดดลงกองเฟียงหนะกะบ่มีแล้ว กะสิได้หาเหล้นแนวใหม่ต่อไปนี้เนาะ