Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
กะเดย	ga-də:i	M-M		final particle	7/4

Link to overview page
Link to dictionary

Basic vocabulary — Page 30 — Series B, pictures 18-20: to wash one’s face, to brush one’s teeth, to comb one’s hair

18
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงเนาะ เป็นพุหญิงดอก มัดผมจุกพ้อมเด่ะ ฝั่งซ้ายกะฝั่งขวา มัดเทิงสองข้างเนาะ เขากำลังล้างหน้าอยู่
อาดสิล้างอยู่ห้องน้ำ อาดสิล้างอยู่ในบ้านเขาหละ อาดสิเป็นห้องน้ำบ้านเขาหละ กำลังล้างหน้าอยู่
กะใซ้มือสองข้างหนะ จับหน้าขึ้นมา แล้วกะ เออ จับน้ำขึ้นมาเนาะ แล้วกะล้างๆๆ หน้าของเขา
เป็นหญังเขาคือล้างหน้า เขาอาดสิหัวกะตื่น หัวกะตื่นนอน แล้วกะล้างหน้า เพื่อสิเฮ็ดให้มันสดซื้น เพื่อที่สิเฮ็ดให้หน้ามันสดซื้นเนาะ แล้วกะบ่ให้มีอี่หยังติดหน้า หลือว่าไขมัน หลือว่าเหงี่ยอี่หยังติดหน้า เฮากะสิล้างเอาความสกกะปกออกไปเนาะ

19
พุหญิงคนนี้กำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงพุหนึ่งเนาะ พุหญิงคนนี้หละกำลังแปงฟัน
กำลังแปงฟันใซ้แปงสีฟัน ใซ้ยาสีฟัน แล้วกะแปงๆๆๆ แปงแข้วของเขาเนาะ
แล้วเขาแปงอยู่ใส กะอาดสิแปงในห้องน้ำบ้านของเขาเนาะ ตอนนี้เขากำลังอยู่หน้า อาดสิเป็นหน้ากะจก หลือว่าอยู่หน้าชักโคก อุ้ย บ่แม่น อยู่หน้าอ่างล้างหน้าเนาะ บ่แม่นหน้าชักโคกเนาะ เขากำลังแปงฟันอยู่
แล้วเขาแปงฟันเฮ็ดหญัง เขากะแปงฟันเพื่อที่ว่าสิให้แข้ว หลือว่าปากของเขาสะอาดเนาะ คนตื่นนอนมาใหม่ๆ กิ่นปากมันกะสิมีอยู่ เพื่อที่ว่าสิทำความสะอาดแข้ว หลือว่าทำความสะอาดปากของเฮา บ่ให้มันมีกิ่นเหม็นอยู่ในแข้ว ซอกแข้วของเฮา เฮากะต้องแปงฟัน แปงแข้ว เพื่อที่สิให้แข้วเฮาสะอาด หลือว่าบ่มีกิ่นเหม็นหลายปานใดเนาะ

20
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงพุหนึ่งเนาะ กำลังหวีผม
กำลังหวีผมอยู่ กะใซ้มือข้างหนึ่งจับหวี แล้วกะมือข้างหนึ่งจับผม แล้วกะหวีๆๆๆ หวีลงไป
แล้วเป็นหญังเขาคือหวีผม กะบ่ฮู้คือกัน ผมเขาอาดสิหญุ้ง หลือว่าผมเขาอาดสิหญอง มันข้องกันจั่งซี้เนาะ เขากะต้องใซ้หวี หวีผมลงไป ให้มันเป็นเส้นของใผของมัน บ่ให้มันไปหญุ้งกัน หลือว่าไปข้องกันเนาะ
แล้วผมของเขาญาวบ่ กะญาวเด่ะ เบิ่งลักสะนะแล้วญาวเติบ ญาวคักอยู่ ญาว บักญาวหนึ่ง เลยบ่าไปอีก ฮอดนมฮอดเอิกพุ้นหนะ ผมของเขากะเลยญาวคักญาวแน่ ไว้จั่งใดญาวแท้ ผมนั้นกะเดย

Stories — Dog getting dirty

มื้อนี้เนาะหอั้น มีเลี่ยงหนึ่ง มีเลี่ยงหนึ่งเนาะ สิมาเว้าให้ฟัง เลี่ยงหมาน้อยหนิหละ หมาน้อยของข้อยหนิหละ เป็นหมาน้อยโตหนึ่งเนาะ หมาน้อยหอั้น โตน้อยๆ นี้หละ พุข้าเอามาเลี้ยง เอามาเลี้ยงใหม่หละ หัวกะเอามาเลี้ยงเนาะ เป็นหมาน้อย หมาพัน จักพันอี่หยังบุ โตน้อยๆ ตาฮักๆ ดอก ตาฮักอี่หลี หมาน้อยหนิกะเดย ขนสีน้ำตานพุ้นแหล้ว ขนญาวฟูบักคักพุ้นหละ ขนมันกะเดย งามอี่หลี งามคักงามแน่ สะออนหลาย พาไปหม้องนั้นหม้องนี้ มีแต่คนสะออน เขาสะออนคัก เขาสะออนหลาย ญ้อนว่ามันตาฮักหลาย มันตาฮัก

เทิงขี้มึน หมาอี่หยังมามึนกะด้อกะเดี้ย ขี้มึนหลาย หมาโตหนิกะเดย มีหอั้นเลี่ยงหนึ่งหนิหละ มาเว้าเลี่ยงหมาน้อย สิเว้าเลี่ยงหมาน้อยให้ฟัง มื้อนั้นหอั้น เลิกเลียนมาแล้ว มื้อวานนั้นหละเนาะ บ่แม่นมื้อนั้นดอก มื้อวานนั้น เลิกเลียนมาแล้ว หอั้นกะเลยกับบ้าน มาเอาหมาหอั้นสิพามันไปแล่นเหล้น อยู่สะหนามหญ้า อยู่โลงเลียนพุ้นหละ มื้อวานนั้นกะพามันไปแล่นเหล้น โอ๊ย หมากะมึนคักมึนแน่ พามันไปเหล้น ไปหาหมู่พุ้นหละ หาหมู่หมามันคือกันหละ หมู่ของข้อยกะเลี้ยงหมาคือกัน มีสี่ห้าคนพุ้นหละ พากันเลี้ยง คนละโตสองโต เลี้ยงแล้วกะมาเหล้นอยู่นำกันบัดหนิ เลี้ยงอยู่ในหอั้น เอามาหอั้นเหล้นอยู่สะหนามหญ้านั้นหละ อยู่สะหนามหญ้า [...] อยู่โลงเลียนนั้นหละ แล้วกะเอาหมาเหล้นนำกันบัดหนิ โอ๊ย หมาพ้อกันกะม่วนกุ่บ แล้วบัดนี้มันพ้อกันหนะ หลายโตเนาะ กะมีความสุข แล้วหมาได้แล่นเหล้นนำกัน แล่นยอกกัน ก่องแก่งๆ อยู่ แล่นอยู่นำสะหนามหญ้านั้นหละ โตหนึ่งกะแล่นไปทางซ้าย โตหนึ่งกะแล่นไป[ทาง]ขวา โตหนึ่งกะแล่นยอกกัน แล่นเหล้น มึนคักมึนแน่

บัดนี้หมาของข้อยบัดหนิ โตนั้นหละ โตตาฮักๆ นั้นหละ มึนกว่าหมู่บัดหนิ แล่นไปใสบ่แล่น แล่นลงคองน้ำพุ้นหนะ โอ๊ย คองน้ำน้อยๆ ดอกว่า แต่ว่า มันกะคองใหญ่พอสมควนหนิหละ มันกะแล่นลงไป เกียกขี้ตมล้อมอ้อมขึ้นมาบัดหนิ โอ๊ย มึนคัก มึนแน่ บ่ฮู้จักความหลาย หมาหนิกะเดย เกียกขี้ตมล้อมอ้อมขึ้นมาบัดหนิ โอ๊ย ข้อยกะสูนวะสั้นหละ ใจฮ้ายวะสั้น ด่ามันวะสั้นแหล้ว บ่ให้มันเหล้นอีกซ้ำแหล้ว พามันกับบ้านซ้ำ พามันกับบ้านไปล้างตนล้างโต ล้างขนมันออกนั้นหละ ขี้ตมมันบ่เป็นตาเบิ่งเนาะ ขี้ตม เกียกขี้ตมแล้วกะ โอ๊ย สูนวะสั้น เทิงสูนให้หมา เทิงสูนให้เจ้าของว่าพามันไปเหล้นอยู่นั้น ใก้คองน้ำเนาะ กะเลยพามันมาอาบน้ำ แล้วกะ [...] สะอาดคือเก่าหละ ตาฮักคือเก่าเนาะ แล้วกะมื้อหลังกะพามันไปคือเก่านั้นหละ อันนี้กะมาเว้าให้ฟังซื่อๆ ว่าพามันไปเหล้น มันมึนหลายเนาะ

Stories — Childhood memory: jumping off a tree branch into a pile of straw, branch breaks

มีมื้อหนึ่งเนาะ แต่ๆ โดนนั้นหละ แต่โดนเติบ แต่หลายปีแล้วหละ ตั้งแต่พุข้าเป็นเด็กน้อยพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย อายุพุ้นหละมาลาวๆ หอั้น สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละเนาะ จักปีเกาะ สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละ เป็นสิบปีคืนหลังพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย เป็นเด็กน้อยเด็กเอ่ยพุ้นหละ พากันเหล้นกันเนาะ ตามปะสาเด็กน้อยหละ โอ๊ย เด็กน้อยอยู่บ้านกะหลายกะด้อกะเดี้ย หมู่กันหนิหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อยเนาะ กะหมู่หลายเนาะ สะหมัยแต่กี้เด็กน้อยในหมู่บ้านหนิ หลายเติบเด่ะเด็กน้อยหนิ เป็นซาวพุ้นหละ ซาวกะคือยี้สิบพุ้นหละ เป็นยี้สิบสามสิบคนพุ้นหละ เด็กน้อยในหมู่บ้านนั้น หลายคัก

พากันเหล้นมื้อนั้น พากันซวนกันไปเหล้น ไปเหล้นอี่หยังบุ ไปเหล้นอี่หยัง บ่เหล้น พากันได้ปีนกกไม้ ไปปีนหอั้น ไปเหล้นหญ้มหอั้น กกไม้ ต้นอี่หยังเกาะ เขาเอิ้นว่าหอั้น ต้นผักกะเสดติ ต้นผักกะเสดเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น โอ๊ยตาอยากหัวหลาย คิดพ้อแล้วกะเดย คิดพอแล้วกะอยากหัวเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น สี่ห้าคนพุ้นแหล้ว มื้อนั้นหอั้น ปีนขึ้นไปต้นนั้น ผักกะเสดกะต้นน้อยๆ เนาะ ต้น[...] ลำบ่ใหญ่ปานใด

พากันขึ้นสี่ห้าคน ขึ้นแล้วกะหญ้ม [...] เหล้นพุ้นแหล้ว ขึ้นเหล้นเพาะว่าหอั้น อยู่ข้างๆ กกหอั้น ผัก ผักอี่เสดหนะ ต้นผักอี่เสด แล้วมันสิมีหอั้น กองเฟียงเนาะ กองเฟียงกองบักใหญ่หนึ่ง เด็กน้อยกะแล่นเหล้น บางคนกะเหล้นอยู่อ้อมกองเฟียงนั้นหละ แล่นเหล้น แล่นซ้าย แล่นขวา โดดซ้าย โดดขวา โดดอยู่เทิงกองเฟียงนั้นหละ ม่วนหลาย ม่วนคัก

ซุมขี้มึนบัดหนิ ซุมขี้มึนกะไปปีนหอั้นกกผักอี่เสด จักปีนจั่งใด หญ้มซ้าย หญ้มขวา บางคนกะโดดใส่กองเฟียง บางคนกะโดดลงข้างล่าง โดดซ้าย โดดขวา ปีนขึ้นเทิงโดด ปีนขึ้นเทิงโดดเนาะ โดนเติบ บัดนี้พอฮอดหอั้น โดนเติบ บัดนี้หอั้น ต้นไม้มันกะสิหักตั๊วะบัดหนิ ต้นไม้ ผักอี่เสด ต้นที่ ที่มันขึ้นนั้นหละ สี่ห้าคนนั้นหละ มึนคักมึนแน่แต่กี้หนะ หักลงมาบัดหนิ ยืนอยู่เทิงนั้นสี่ห้าคนพุ้นหนะ ง่าผักอี่เสดหักลงมา ตกเอ้ม! ลงมา ตก เจ็บวะสั้น แล้วพากันให้ก้ากๆ ไปหาพ่อหาแม่บัดหนิ

กองเฟียงกะบ่ได้เหล้นซ้ำ ต้นไม้นั้นกะหักซ้ำ บ่มีพุใดได้ขึ้นอีกบัดหนิ พากันให้แข่งกัน ไปหาพ่อแม่บัดหนิ ถืกตีซ้ำ พ่อแม่กะตีซ้ำว่ามึนหลาย ไปเฮ็ดหญังบ่เฮ็ด ไปปีนกกไม้ ตกลงมาให้ก้ากๆ ได้เป็นแผเป็นเอ่ย เจ็บโตซ้ำ เทิงถืกพ่อแม่ตีอีก บัดนี้กะบ่ได้ไปขึ้นอีกดอก บ่มีกกไม้ กกไม้กะได้หักแล้ว บ่ได้ขึ้นอีกดอกบัดหนิ

มื้อหลังมื้อใหม่กะสิหาเหล้นแนวใหม่พุ้นหละ บ่มีหม้องขึ้นแล้ว กก [...] ไม้ กกผักอี่เสดอยู่ข้างกองเฟียง หม้องที่สิโดดลงกองเฟียงหนะกะบ่มีแล้ว กะสิได้หาเหล้นแนวใหม่ต่อไปนี้เนาะ

Basic vocabulary — Page 01 — Series B, pictures 11-17: bowl, rice, to pour, water, to wash/clean, to stack up, to fall, to break

11
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นถ้วย
ถ้วยเป่า บ่มีอี่หยังอยู่ในถ้วยเลย
ถ้วย[อัน]ใบใหญ่บ่ ใหญ่อยู่ ถ้วยใบนี้มันกะใบใหญ่อยู่ แต่บ่ใหญ่หลาย
ถ้วยอันนี้เอาไว้เฮ็ดหญัง ถ้วยอันนี้ใซ้ปะโยดได้หลายอย่าง เอาใส่แนวกินกะได้ ใส่อี่หยังกะได้ที่เฮาสิเอามากิน ใส่เข้ากะได้ ใส่อันนั้นอันนี้ ใส่ได้เบิดซู่สิ่งซู่อย่าง ว่าแต่เฮาอยากเอาอี่หยังลงไปในถ้วยนี้ หลือว่าใส่ลงไปในถ้วยนี้

12
อันนี้คือหญัง อันนี้กะเป็นถ้วยคือเก่านั้นหละ อันนี้กะเป็นถ้วย
แต่ว่าถ้วยใบนี้มีเข้าพ้อม มีเข้าบักหลายเติบหนึ่งอยู่ในถ้วยนี้ กำลังฮ้อนอยู่
มีควนลอยอ่มๆ ขึ้นไปพ้อม เข้าอันนี้คือสิฮ้อนคัก
เข้าอันนี้กะสิเข้าจุ่นพู่นอยู่ เป็นตาแซบๆ เป็นตากินกับแนวกินแซบคัก

13
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังเทน้ำลงไปในถ้วย
แล้วเขาเทน้ำลงไปในถ้วยเฮ็ดหญัง จักคือกัน เขาอาดสิเอาไปกิน หลืออาดสิเอาไปเฮ็ดสิ่งต่างๆ กะได้ เขากะเลยเทน้ำลงไปในถ้วย
เขาเทน้ำใส่ถ้วยหลายบ่ กะหลายอยู่ หลายเติบ เกียบเต็มถ้วยเอาโลด เทโจ้กๆ ลงเอาโลด บ่เบิ่งว่ามันสิเต็มหลือบ่เต็ม

14
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังล้างถ้วย เขากำลังล้างถ้วยอยู่
เขาล้างถ้วยเฮ็ดหญัง มันอาดสิสกกะปก หลือว่าบ่สะอาด เขากะเลยล้างถ้วย เขาอาดสิเอาถ้วยนี้ไปเฮ็ดแนวกิน หลือว่าเอาไปใส่แนวกินกะได้
เขาใซ้มือของเขาสองข้างล้างถ้วย มือหนึ่งกะจับฟองน้ำ แล้วกะถูๆๆ ฮุๆ อยู่ในถ้วยนั้น อีกมือหนึ่งกะจับถ้วย ไว้บ่ให้มันดิ้น หลือว่าบ่ให้มันหลุดมือไปใส แล้วเขากะล้างๆๆ เพื่อที่สิให้ถ้วยนี้มันสะอาด หลือว่าเกี้ยงนั้นหละ

15
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังวางถ้วยซ้อนกัน
จักว่าเขาเอาถ้วยอันนี้มาแต่ใส หลายกะด้อกะเดี้ย บักหลายใบเอาโลด เทิงมีสีแดง สีฟ้า สีเหลียง สีเขียว มีเบิดซู่สีเอาโลด บักหลายใบหนึ่ง ถ้วยนี้กะเดย
เขาเอาถ้วยมาวางซ้อนกันเฮ็ดหญัง จักคือกัน เขาอาดสิเอามาเก็บให้มันเป็นละเบียบ ให้มันสะอาดหูสะอาดตา หลือว่าให้มันเป็นที่เป็นทางกะได้ หลือว่าเขาอาดสิล้างแล้ว เขากะมาวางซ้อนกันไว้ซื่อๆ

16
นี้คืออี่หยัง อันนี้กะคือถ้วย มันกำลังตก
จักว่ามันตกมาแต่ใส มันกำลังลอยตกลงมา กำลังหล่นตกลงมาพุ้นหนะ
มันตกลงมาจักใบ มันตกลงมาใบเดียว ใบเดียวข้อหล้อ กำลังหล่นตกลงมา
ขั้นมันตกแล้วมันสิแตกบ่ จักคือกัน กะอาดสิแตก
ขั้นมันเป็นแก้ว มันตกลงมาแล้ว มันกะสิแตก แต่ว่าขั้นมันเป็นพะสะติก หลือว่าเป็นที่แนวมันแตกบ่ได้ มันกะสิบ่แตก

17
อันนี้มันคืออี่หยัง อันนี้กะคือเสดแก้ว มันอาดสิเป็นถ้วย หลือว่าเป็นแก้วที่มันตกลงมา ตกลงมาจากหม้องสูงๆ หลือว่าตกลงมาจากโต่ะ ตกลงมาพื้นแล้วมันกะสิแตก เพาะว่ามันเป็นแก้ว หลือว่าเป็นกะจก
เหลียวเบิ่งมันแตกแล้ว มันกองเอ่าะเญาะอยู่นำพื้นพุ้นหนะ ขั้นพุใดไปเหยียบ กะสิเฮ็ดให้เป็นบาดหลือเป็นแผ เพาะว่าเสดแก้วนี้มันคมหลาย เสดอันนี้มันคมคักอี่หลี