Translations are evolving and should be taken as indicative only! For a guide to the tones and the spelling system used to write this variety of Isaan (Khon Kaen), see the "tone guide" on the overview page.

Tones: M = mid, HR = high-rising, H = high, HF = high-falling, LF = low-falling

Isaan	Pronunciation	Tones	Thai	English/Notes	#occ
เด่ะ	de	H	น่ะ	particle used for emphasis	10/7

Link to overview page
Link to dictionary

Vocabulary recordings — Planting rice 06

เข้าซุมนี้ เข้าที่เป็นมะเล็ดพันนี้หละ เฮาสิไปหว่านก่อน เพื่อที่สิให้ต้นเข้านั้นมันเป็นก้าก่อนเด่ะ เป็นต้นก้า หว่านถี่ๆ กัน หว่านแหน้นปึ่บหนาตึ่บเลย บ่ต้องหว่านห่างๆ คือกันกับกานผาย เพาะว่าเฮาสิเอาเข้าซุมนี้มาเป็นก้า

Vocabulary recordings — Planting rice 03

แล้วกะเอาเข้าซุมนั้นไปหว่าน หว่านในไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน ไฮ่นาที่เฮาเตียมนาดิน หลือว่าไถฮุด เฮ็ดให้นาดินมันงามแล้ว พ้อมเอาเข้านั้นหว่านลงไป กานผายนี้กะเอาเข้าซุมนี้หละไปหว่านลงเลย หว่านบ่ถี่เด่ะ หว่านห่างๆ จักหน่อย หว่านห่างๆ พอสมควนเพื่อที่สิให้เข้าซุมนั้นมันเกิดขึ้นมา บ่ถี่กันหลาย บ่แออัด หลือว่าบ่แหน้นคักปานใดเนาะ

Basic vocabulary — Page 03 — Series B, pictures 09-11: shoe, to put on, to take off

9
นี้คืออี่หยัง อันนี้คือเกิบ อันนี้เป็นเกิบ เป็นเกิบโบก
เกิบโบกมีจักกิ่ง เกิบโบกมีสองกิ่ง คู่หนึ่ง เกิบคู่หนึ่งสิมีสองข้างหลือว่าสองกิ่ง
อันนี้กะเป็นเกิบโบก เกิบโบกคู่สีแดง งามคัก งามอี่หลี
แล้วเกิบคู่นี้เป็นเกิบของใผ จักคือกัน จักว่าเกิบคู่นี้เป็นของพุใด จักพุใดมาถอดถิ้มไว้นี้ จักพุใดมาถอดถิ้มวางไว้นี้

10
เขากำลังเฮ็ดหญัง เขากำลังสิใส่เกิบ
มีคนคนหนึ่ง เขากำลังสิใส่เกิบ ฝั่งขวาเขาใส่ได้แล้ว อีกฝั่งซ้ายเขาทันได้ใส่เกิบ เขากำลังสิสุบใส่ลงไป
เขาใส่เกิบจักคู่ ใส่คู่เดียว คนหนึ่งใส่เกิบได้คู่หนึ่ง เพาะว่าคนหนึ่งกะมีสองตีน เกิบคู่หนึ่งกะมีสองข้าง กะใส่ได้สองตีนหลือว่าคนหนึ่งพอดี
ก่อนสิใส่เกิบ เขาคนนี้กะใส่ถุงเท้าพ้อม ถุงเท้าหลือว่าถุงตีนนั้นหละ เขาใส่ถุงเท้าพ้อม ถุงเท้าคู่สีเขียวพุ้นเด่ะ แล้วเขากะสิใส่เกิบ เขาใส่ถุงเท้าแล้วเขากะสิใส่เกิบ

11
เขากำลังสิเฮ็ดหญัง เขากำลังถอดเกิบ คนคนนี้เขากำลังสิถอดเกิบ
เป็นหญังเขาคือถอดเกิบ เขาอาดสิเซาใส่เกิบแล้ว เขากะเลยสิถอดเกิบ
เขาถอดเกิบจักข้าง กะถอดเทิงสองข้าง เพาะว่าเขาบ่ใส่เกิบแล้ว เขากะต้องถอดเกิบ ขั้นสิถอดกะถอดเทิงข้าง เขาบ่ถอดข้างเดียว เพาะว่าเขาต้องถอดออกให้มันเบิด

Basic vocabulary — Page 30 — Series B, pictures 11-13: to paint/colour, flower, frog, temple

11
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีคนคนหนึ่งเนาะ กำลังอาดสิวาด วาดพาบ วาดพาบหลือวาดลูบ อันนี้เบิ่งแล้วกะเป็นลูบดอกไม้
ลูบดอกไม้ดอกเดียวเนาะ มีง่าพ้อม มีใบสองใบ แล้วกะมีดอกพ้อม ดอกเดียวเด่ะ ดอกบานพ้อมเด่ะ บานสี เออ สีเหลียง
เขากะใซ้มือข้างเดียวเขาหละ มือข้างหนึ่งกะอาดสิจับอย่างอื่นเนาะ อาดสิจับสีไว้ แล้วกะใซ้มืออีกข้างหนึ่งละบายสี
แล้วลูบพาบนี้ หลือว่าดอกไม้นี้งามบ่ กะงามอยู่ เบิ่งงามๆ ดอก เขากะวาดงามอยู่เนาะ

12
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะ เขากำลังวาดลูบเนาะ หลือว่าละบายสีลูบพาบ
อันนี้กะเป็นลูบกบเนาะ เบิ่งลักสะนะแล้วกะลูบกบ
กบโตสีเขียวพ้อมเด่ะ โตสีเขียว มีโตเดียวข้อหล้อ อยู่ในพาบ ในสะหมุดเหล้มนี้เนาะ อาดสิเป็นสะหมุดวาดพาบเนาะ เขากำลังวาดพาบ หลือว่าละบายสี
เพื่อที่สิให้ อาดสิเป็นเอาไว้ถ้าเด็กน้อยเบิ่ง หลือว่าอาดสิเป็นกานวาดพาบให้เจ้าของ เป็นเวลาว้างของเจ้าของเนาะ

13
เขากำลังเฮ็ดหญัง อันนี้เขากะกำลังวาดลูบ หลือว่าละบายสีลูบพาบอยู่เนาะ
มือหนึ่งกะจับสี กำลังละบายๆๆ สีอยู่ในสะหมุดวาดพาบเหล้มนี้เนาะ
แล้ว[เขา]กำลังวาดลูบอี่หยัง อันนี้เบิ่งลักสะนะท่าทาง หลือว่าเบิ่งซงแล้วอาดสิเป็นลูบวัดเนาะ
เป็นวัดเป็นโบดเนาะ อันบักใหญ่หนึ่ง โบดบักใหญ่งามซ้ำแมะ

Basic vocabulary — Page 30 — Series B, pictures 18-20: to wash one’s face, to brush one’s teeth, to comb one’s hair

18
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงเนาะ เป็นพุหญิงดอก มัดผมจุกพ้อมเด่ะ ฝั่งซ้ายกะฝั่งขวา มัดเทิงสองข้างเนาะ เขากำลังล้างหน้าอยู่
อาดสิล้างอยู่ห้องน้ำ อาดสิล้างอยู่ในบ้านเขาหละ อาดสิเป็นห้องน้ำบ้านเขาหละ กำลังล้างหน้าอยู่
กะใซ้มือสองข้างหนะ จับหน้าขึ้นมา แล้วกะ เออ จับน้ำขึ้นมาเนาะ แล้วกะล้างๆๆ หน้าของเขา
เป็นหญังเขาคือล้างหน้า เขาอาดสิหัวกะตื่น หัวกะตื่นนอน แล้วกะล้างหน้า เพื่อสิเฮ็ดให้มันสดซื้น เพื่อที่สิเฮ็ดให้หน้ามันสดซื้นเนาะ แล้วกะบ่ให้มีอี่หยังติดหน้า หลือว่าไขมัน หลือว่าเหงี่ยอี่หยังติดหน้า เฮากะสิล้างเอาความสกกะปกออกไปเนาะ

19
พุหญิงคนนี้กำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงพุหนึ่งเนาะ พุหญิงคนนี้หละกำลังแปงฟัน
กำลังแปงฟันใซ้แปงสีฟัน ใซ้ยาสีฟัน แล้วกะแปงๆๆๆ แปงแข้วของเขาเนาะ
แล้วเขาแปงอยู่ใส กะอาดสิแปงในห้องน้ำบ้านของเขาเนาะ ตอนนี้เขากำลังอยู่หน้า อาดสิเป็นหน้ากะจก หลือว่าอยู่หน้าชักโคก อุ้ย บ่แม่น อยู่หน้าอ่างล้างหน้าเนาะ บ่แม่นหน้าชักโคกเนาะ เขากำลังแปงฟันอยู่
แล้วเขาแปงฟันเฮ็ดหญัง เขากะแปงฟันเพื่อที่ว่าสิให้แข้ว หลือว่าปากของเขาสะอาดเนาะ คนตื่นนอนมาใหม่ๆ กิ่นปากมันกะสิมีอยู่ เพื่อที่ว่าสิทำความสะอาดแข้ว หลือว่าทำความสะอาดปากของเฮา บ่ให้มันมีกิ่นเหม็นอยู่ในแข้ว ซอกแข้วของเฮา เฮากะต้องแปงฟัน แปงแข้ว เพื่อที่สิให้แข้วเฮาสะอาด หลือว่าบ่มีกิ่นเหม็นหลายปานใดเนาะ

20
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหญิงพุหนึ่งเนาะ กำลังหวีผม
กำลังหวีผมอยู่ กะใซ้มือข้างหนึ่งจับหวี แล้วกะมือข้างหนึ่งจับผม แล้วกะหวีๆๆๆ หวีลงไป
แล้วเป็นหญังเขาคือหวีผม กะบ่ฮู้คือกัน ผมเขาอาดสิหญุ้ง หลือว่าผมเขาอาดสิหญอง มันข้องกันจั่งซี้เนาะ เขากะต้องใซ้หวี หวีผมลงไป ให้มันเป็นเส้นของใผของมัน บ่ให้มันไปหญุ้งกัน หลือว่าไปข้องกันเนาะ
แล้วผมของเขาญาวบ่ กะญาวเด่ะ เบิ่งลักสะนะแล้วญาวเติบ ญาวคักอยู่ ญาว บักญาวหนึ่ง เลยบ่าไปอีก ฮอดนมฮอดเอิกพุ้นหนะ ผมของเขากะเลยญาวคักญาวแน่ ไว้จั่งใดญาวแท้ ผมนั้นกะเดย

Stories — Childhood memory: jumping off a tree branch into a pile of straw, branch breaks

มีมื้อหนึ่งเนาะ แต่ๆ โดนนั้นหละ แต่โดนเติบ แต่หลายปีแล้วหละ ตั้งแต่พุข้าเป็นเด็กน้อยพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย อายุพุ้นหละมาลาวๆ หอั้น สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละเนาะ จักปีเกาะ สิบปี สิบเอ็ดปีพุ้นหละ เป็นสิบปีคืนหลังพุ้นหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อย เป็นเด็กน้อยเด็กเอ่ยพุ้นหละ พากันเหล้นกันเนาะ ตามปะสาเด็กน้อยหละ โอ๊ย เด็กน้อยอยู่บ้านกะหลายกะด้อกะเดี้ย หมู่กันหนิหละ ตั้งแต่เป็นเด็กน้อยเนาะ กะหมู่หลายเนาะ สะหมัยแต่กี้เด็กน้อยในหมู่บ้านหนิ หลายเติบเด่ะเด็กน้อยหนิ เป็นซาวพุ้นหละ ซาวกะคือยี้สิบพุ้นหละ เป็นยี้สิบสามสิบคนพุ้นหละ เด็กน้อยในหมู่บ้านนั้น หลายคัก

พากันเหล้นมื้อนั้น พากันซวนกันไปเหล้น ไปเหล้นอี่หยังบุ ไปเหล้นอี่หยัง บ่เหล้น พากันได้ปีนกกไม้ ไปปีนหอั้น ไปเหล้นหญ้มหอั้น กกไม้ ต้นอี่หยังเกาะ เขาเอิ้นว่าหอั้น ต้นผักกะเสดติ ต้นผักกะเสดเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น โอ๊ยตาอยากหัวหลาย คิดพ้อแล้วกะเดย คิดพอแล้วกะอยากหัวเนาะ ไปพากันไปปีนเหล้น สี่ห้าคนพุ้นแหล้ว มื้อนั้นหอั้น ปีนขึ้นไปต้นนั้น ผักกะเสดกะต้นน้อยๆ เนาะ ต้น[...] ลำบ่ใหญ่ปานใด

พากันขึ้นสี่ห้าคน ขึ้นแล้วกะหญ้ม [...] เหล้นพุ้นแหล้ว ขึ้นเหล้นเพาะว่าหอั้น อยู่ข้างๆ กกหอั้น ผัก ผักอี่เสดหนะ ต้นผักอี่เสด แล้วมันสิมีหอั้น กองเฟียงเนาะ กองเฟียงกองบักใหญ่หนึ่ง เด็กน้อยกะแล่นเหล้น บางคนกะเหล้นอยู่อ้อมกองเฟียงนั้นหละ แล่นเหล้น แล่นซ้าย แล่นขวา โดดซ้าย โดดขวา โดดอยู่เทิงกองเฟียงนั้นหละ ม่วนหลาย ม่วนคัก

ซุมขี้มึนบัดหนิ ซุมขี้มึนกะไปปีนหอั้นกกผักอี่เสด จักปีนจั่งใด หญ้มซ้าย หญ้มขวา บางคนกะโดดใส่กองเฟียง บางคนกะโดดลงข้างล่าง โดดซ้าย โดดขวา ปีนขึ้นเทิงโดด ปีนขึ้นเทิงโดดเนาะ โดนเติบ บัดนี้พอฮอดหอั้น โดนเติบ บัดนี้หอั้น ต้นไม้มันกะสิหักตั๊วะบัดหนิ ต้นไม้ ผักอี่เสด ต้นที่ ที่มันขึ้นนั้นหละ สี่ห้าคนนั้นหละ มึนคักมึนแน่แต่กี้หนะ หักลงมาบัดหนิ ยืนอยู่เทิงนั้นสี่ห้าคนพุ้นหนะ ง่าผักอี่เสดหักลงมา ตกเอ้ม! ลงมา ตก เจ็บวะสั้น แล้วพากันให้ก้ากๆ ไปหาพ่อหาแม่บัดหนิ

กองเฟียงกะบ่ได้เหล้นซ้ำ ต้นไม้นั้นกะหักซ้ำ บ่มีพุใดได้ขึ้นอีกบัดหนิ พากันให้แข่งกัน ไปหาพ่อแม่บัดหนิ ถืกตีซ้ำ พ่อแม่กะตีซ้ำว่ามึนหลาย ไปเฮ็ดหญังบ่เฮ็ด ไปปีนกกไม้ ตกลงมาให้ก้ากๆ ได้เป็นแผเป็นเอ่ย เจ็บโตซ้ำ เทิงถืกพ่อแม่ตีอีก บัดนี้กะบ่ได้ไปขึ้นอีกดอก บ่มีกกไม้ กกไม้กะได้หักแล้ว บ่ได้ขึ้นอีกดอกบัดหนิ

มื้อหลังมื้อใหม่กะสิหาเหล้นแนวใหม่พุ้นหละ บ่มีหม้องขึ้นแล้ว กก [...] ไม้ กกผักอี่เสดอยู่ข้างกองเฟียง หม้องที่สิโดดลงกองเฟียงหนะกะบ่มีแล้ว กะสิได้หาเหล้นแนวใหม่ต่อไปนี้เนาะ

Basic vocabulary — Page 30 — Series B, pictures 14-17: bucket, trash, to put in, to smell, to close the lid

14
นี้คืออี่หยัง อันนี้เป็นถังเนาะ
เฮากะบ่ฮู้ว่ามันเป็นถังอี่หยัง อาดสิเป็นถังน้ำ หลือว่าถังขะยะ หลือว่าถังอี่หยังกะได้ ที่เฮาสามาดเอาถังนี้ไปใซ้งานได้
แต่ว่าตอนนี้เฮาบ่ฮู้ว่าเขาเอาถังนี้มาใซ้งานเป็นอี่หยัง อาดสิเป็นถังขะยะ อาดสิเป็นถังใส่เข้า อาดสิเป็นถังใส่น้ำเนาะ
แล้วถังนี้ใหญ่บ่ กะเบิ่งซงลักสะนะกะอาดสิใหญ่อยู่ดอกเนาะ ใหญ่เติบ มีฝาพ้อม มีฝาปิดพ้อมเด่ะ ฝามันกะมีหูจับพ้อม ฝาอันบักใหญ่ ถังกะใหญ่พ้อม
แล้วถังนี้มันมีจักถัง กะมีถังเดียวตั้งอยู่ข้อหล้อของมันหนะ ตั้งอยู่อันเดียวของมันนั้นหละ

15
เขากำลังเฮ็ดหญัง มีพุหนึ่งกำลังเอา อาดสิเป็นถุงขะยะเนาะ บ่ฮู้ว่าเป็นถุงอี่หยัง เบิ่งลักสะนะอาดสิเป็นถุงขะยะเนาะ เขาเอาถุงถุงหนึ่งมาถิ้ม หลือว่ามาวางใส่ในถัง ในถังวงกมนั้นเนาะ เขากะเอาถุงขะยะหลือว่าถุงอี่หยังนี้หละมาถิ้มใส่ อาดสิเป็นขะยะเนาะ ขั้นคิดว่าเป็นขะยะเนาะ เขากำลังเอาถิ้มใส่ไป
แล้วเขาเอามาถิ้มหนั้นใส่ ถิ้มใส่จักถุง เขาอาดสิมีถุงเดียวข้อหล้อ เฮาแนมเห็นอยู่หนิกะมีถุงเดียว เขาอาดสิ ถุงใหญ่เติบเนาะ อาดสิถิ้มถุงเดียว แล้วกะเต็มถังพอดีเนาะ

16
อันนี้คืออี่หยัง เกิดอี่หยังขึ้น
เบิ่งไปใน ในนี้แล้วกะ ลู้สึกว่าอาดสิมีกิ่นเหม็น กิ่นเหม็นจากขะยะ
คนเอาขะยะมาถิ้มใส่ในถังขะยะ แล้วเฮ็ดให้กิ่นเหม็น
อาดสิเอาถิ้มไว้โดนแล้ว หลือว่าขะยะนี้อาดสิเป็นขะยะเน่า หลือว่าขะยะที่เก็บไว้โดนแล้ว เฮ็ดให้ขะยะนี้เหม็น หลือว่ามีกิ่นเหม็นอยู่ในละแวกใก้ๆ ถังขะยะนั้น
เฮาฮู้ได้จั่งใดว่ามันมีกิ่นเหม็น กะมีแมง แมงโตน้อยๆ หลือว่าแมงวันแมงหวี่เนาะมาตอมขะยะนี้ กะเลยเฮ็ดให้ฮู้ว่าขะยะนี้มันเหม็นเนาะ
แล้วขะยะเหม็นนี้มันดีต่อสุกขะพาบบ่ บ่ ขะยะเหม็นหลือว่ากิ่นเหม็นๆ หนิ บ่ มันบ่ดีต่อสุกขะพาบเลย ขั้นเฮาอยู่ใก้จุดๆ นี้ หลือว่าใก้หม้องนี้ ทุกมื้อๆ ได้กิ่น ซู่มื้อๆ กะเฮ็ดให้สุกขะพาบล้างกายบ่ดี หลือว่าเฮ็ดให้สุกขะพาบล้างกายบ่แข็งแลงเนาะ

17
เขากำลังเฮ็ดหญัง กะมีพุหนึ่งเนาะถือฝา ฝา อาดสิเป็นฝาถัง[หลือว่า]ฝาถังขะยะนี้หละ เอาไปปิดถังไว้ เพื่อที่อาดสิดับกิ่นเหม็น หลือว่าบ่ให้ถังขะยะนี้มีกิ่น ส่งกิ่นออกไปข้างนอก หลือว่าส่งกิ่นออกไปละแวกใก้ๆ นั้นเนาะ
แล้วเขาปิดสะหนิดบ่ หลือว่าปิดมิดซิดบ่ หลือว่าปิดมิดบ่นั้นหนะ กะปิดมิดอยู่ เขากะใซ้มือของเขาจับฝาถังขึ้นมา แล้วกะปิดลงไป อาดสิปิดสะหนิด ปิดมิดบักคักเนาะ
ขั้นปิดบ่มิด กิ่นในถังขะยะนี้ หลือว่ากิ่นเหม็นกะสิส่งกิ่นออกไปในละแวกใก้ๆ นั้นเนาะ ขั้นปิดมิดแล้ว ขั้นปิดสะหนิดแล้ว กิ่นมันกะบ่สามาดออกไปได้คัก หลือว่ากิ่นกะบ่เหม็นคักปานใดเนาะ