ប្រកាន់

Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ប្រកាន់	prɑkan	1. to claim, to maintain, to adopt, to uphold 2. to count on, to take for granted 3. to take offense easily, to be very sensitive 4. to claim first, to put one's claims first, to reserve	8/5

Link to overview page
Link to dictionary

Lying — Cultural note

ព្រះពុទ្ធសាសនា មាន ចែង អំពី សីល ប្រាំ ហើយ ប្រជាជន ខ្មែរ ដែល ជឿ លើ ព្រះពុទ្ធសាសនា តែង គោរព និង ប្រកាន់ខ្ជាប់វិន័យ ទាំងអស់នោះ គឺ
១ មិន បៀតបៀន ជីវិត គេ
២ មិន លួច ទ្រព្យសម្បត្តិ គេ
៣ មិន ប្រព្រឹត្ត ខុស សីលធម៌ក្នុង ផ្លូវភេទ
៤ មិន ពោល ពាក្យមុសា
៥ មិន សេព គ្រឿងស្រវឹង។

Expressing dislikes 2B — Cultural note

នៅ ពេល ពិធីបុណ្យ ចូលឆ្នាំខ្មែរ ជិត មកដល់ ទាំង នៅ ទីក្រុង និង នៅ តាម ខេត្ត ប្រជាជន តែង ចាក់ចម្រៀង ប្រពៃណី រាំច្រៀង ដោយ បើក សំឡេង ឮ ខ្លាំងៗ រហូតដល់យប់ជ្រៅ ក៏មាន។ តាម ផ្ទះ មិនសូវ ប្រកាន់ប៉ុន្មាន ទេ សម្រាប់ឱកាស ចូលឆ្នាំខ្មែរ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ពេល ធម្មតា គឺ គ្មាន អ្នកណា ចូលចិត្ត ឬ ទ្រាំ នឹង សំឡេង ខ្លាំងៗនោះ ទេ។

Motorcycle Taxi (Sakanan) — 15

Khmer New Year (Sakanan) — 10

បន្ទាប់មក រូបភាព ទី ១០ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ១០ យើង ឃើញ ថា មាន ក្មេងៗចំនួន ៣ នាក់ បាទ គាត់កំពុងតែ រត់លេង ទឹក បាទ អញ្ចឹង នៅ ពេល ដែល ក្នុង ថ្ងៃ ចូលឆ្នាំ គឺ យើង មាន ពិធី ច្រើន ដូចជា ស្រង់ព្រះ ដូចជា ការ លេង ល្បែង ប្រជាប្រិយ ហើយ ស្រង់ព្រះ គឺ យើង លេង ជាមួយនឹង ទឹក ដូច្នេះ បន្ទាប់ពី យើង ស្រង់ព្រះ ឲ្យ អ្នក មានគុណ ឬក៏ឲ្យ ចាស់ៗរួចរាល់ហើយ យើង ក៏បាន យក ទឹក មក ជះ ដាក់គ្នា លេង អញ្ចឹង យើង លេង ទឹក ដោយ ជះ ដាក់គ្នា ទៅវិញទៅមក ហើយ ការ លេង បែប នេះ គឺ យើង មិន ប្រកាន់គ្នា នោះ ទេ ព្រោះ ថា ជា ថ្ងៃ ចូលឆ្នាំ ថ្មី គឺ យើង សប្បាយ យើង លាង ជម្រះ ខ្លួន ឲ្យ គ្នា ទៅវិញទៅមក ដើម្បី ឲ្យ ជ្រះ នូវ ភាព ចង្រៃ ឬក៏រឿងរ៉ាវ អាក្រក់ៗទាំង ប៉ុន្មាន ឲ្យ ទៅតាម ទឹក ទាំងអស់។ ដូច នៅ ក្នុង រូបភាព នេះ យើង ឃើញ ថា មាន ក្មេងស្រី ម្នាក់ បាទ ក្មេងស្រី នោះ គាត់ពាក់អាវ ដៃខ្លី ពណ៌ទឹកក្រូច ស្លៀក ខោ ជើង ខ្លី ពណ៌ស ក្មេងស្រី នោះ អាយុ ប្រហែល ជា ១៥ ឆ្នាំ ឬក៏ ១០ ឆ្នាំ គាត់ចង សក់ទីទុយ បាទ គាត់ចង សក់ទីទុយ ដោយ ដៃ ទាំង ពីរ របស់គាត់កាន់ធុង ទឹក ពណ៌បៃតង មួយ អញ្ចឹង គាត់កាន់ធុង ទឹក ហើយ គាត់រត់មក ជះ ទឹក ដែល នៅ ក្នុង ធុង នោះ ទៅ ដាក់ក្មេងប្រុស ម្នាក់ បាទ យើង ឃើញ ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ គឺ គាត់ដោះ អាវ គាត់មិន មាន ពាក់អាវ នោះ ទេ ហើយ គាត់ស្លៀក ខោ ជើង ខ្លី ពណ៌ស ដោយ ដៃ របស់គាត់កាន់កាំភ្លើង បាញ់ទឹក អញ្ចឹង គាត់កាន់កាំភ្លើង បាញ់ទឹក ដោយ លើក កាំភ្លើង នោះ ឡើង លើ ហើយ ដៃ គាត់ទាំង ពីរ គឺ លើក ឡើង លើ ដោយ ដៃ ម្ខាង គាត់យក ទៅ បាំង មុខ របស់គាត់ ដោយ គាត់មិន ចង់ឲ្យ ទឹក មក ទទឹក មុខ របស់គាត់។ អញ្ចឹង នៅ ពេល ដែល គាត់លេង ជះ ទឹក គឺ គាត់នឹង សើម ខ្លួន ទាំងអស់ ដូច្នេះ ពេលខ្លះ គាត់គ្រាន់តែ យក ដៃ មក បាំង មុខ ដើម្បី កុំឲ្យ ទឹក ចូល ភ្នែក គាត់តែប៉ុណ្ណោះ។ នៅ ខាងក្រោយ ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ យើង ឃើញ មាន ក្មេងប្រុស ម្នាក់ទៀត កំពុងតែ រត់មក លេង ជាមួយគ្នា ដែរ ដែល ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ គាត់ពាក់អាវ ពណ៌លឿង ដៃខ្លី ស្លៀក ខោ ជើង ខ្លី ពណ៌លឿង ហើយ ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ គាត់ក៏កំពុងតែ កាន់កាំភ្លើង បាញ់ទឹក មួយ ផងដែរ។ គាត់កាន់កាំភ្លើង បាញ់ទឹក គឺ ដើម្បី បាញ់ទឹក លេង ជាមួយនឹង ក្មេងៗដទៃទៀត ដែល នៅ ក្នុង ភូមិ បាទ ពួកគេ ទាំងអស់គ្នា រត់លេង យ៉ាង សប្បាយ រីករាយ ដោយ យើង ឃើញ ទឹកមុខ របស់ពួកគេ គឺ ញញឹម និង សប្បាយ ដោយ ការ លេង ទឹក នៅ ក្នុង ថ្ងៃ ចូលឆ្នាំ ថ្មី នេះ តែម្ដង។ ហើយ នៅ ក្បែរ នោះ យើង ឃើញ ថា មាន សត្វ ឆ្កែ មួយ កំពុងតែ រត់នៅ ក្បែរ ក្មេងស្រី អញ្ចឹង ថ្ងៃ ចូលឆ្នាំ មិន ត្រឹមតែ សប្បាយ តែ មនុស្ស ទេ សូម្បីតែ សត្វ ក៏សប្បាយ ដែរ ព្រោះ យើង ទាំងអស់គ្នា គឺ លេង សប្បាយ ជាមួយនឹង គ្នា ជាមួយនឹង ទឹក នោះ តែម្ដង។

Khmer New Year (Sakanan) — 02

ចូល ដល់រូបភាព ទី ២ នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ២ យើង ឃើញ មាន មនុស្ស បី នាក់ បាទ មនុស្ស បី នាក់ ដែល ជា គ្រួសារ តែ មួយ បាទ មនុស្ស បី នាក់ ដែល ជា គ្រួសារ តែ មួយ ដែល នៅ ខាងមុខ គេ គឺ ជា បុរស ម្នាក់ ដែល គាត់មាន អាយុ ប្រហែល ជា ៤០ ឆ្នាំ បាទ គាត់មាន អាយុ ប្រហែល ជា ៤០ ឆ្នាំ គាត់ពាក់អាវ ក្រណាត់ សាច់ក្រណាត់ ដៃខ្លី អាវ គាត់ពណ៌ស្វាយ គាត់ស្លៀក ខោ ជើង វែង ប៉ុន្តែ មិន មាន ពាក់ស្បែកជើង នោះ ទេ បាទ ហើយ គាត់ស្លៀក ខោ ជើង វែង ពណ៌ស នៅ នឹង ដៃ របស់គាត់ គឺ កាន់ស្លាដក់មួយ នៅ នឹង ដៃ កាន់ស្លាដក់ ស្លាដក់គឺ ជា ថាស មួយ ដែល គេ ដាក់នូវ ចង្ហាន់ ក៏ដូចជា វត្ថុ ផ្សេងៗសម្រាប់ប្រគេន ព្រះសង្ឃ ដែល នៅ ក្នុង នោះ មាន ដូចជា ស្ករស មាន ដូចជា តែ មាន ដូចជា ធូប និង មាន ដូចជា ទៀន ជាដើម។ អញ្ចឹង គេ រៀបចំ វត្ថុ ទាំងអស់នោះ ដាក់នៅ លើ ថាស បន្ទាប់មក គេ ខ្ចប់ដោយ ថង់មួយ គេ ខ្ចប់ដោយ ថង់មួយ ដែល យើង ហៅ ថា ស្លាដក់។ នៅ ខាងក្រោយ បុរស ម្នាក់នោះ គឺ មាន នារី ម្នាក់ បាទ គាត់អាយុ ប្រហែល ជា ខ្ទង់ ៤០ ឆ្នាំ ដូចគ្នា គាត់ប្រហែល ជា ប្រពន្ធ របស់បុរស ម្នាក់នោះ បាទ នារី ម្នាក់នោះ គាត់ពាក់អាវ ប៉ាក់ គាត់ពាក់អាវ ប៉ាក់ពណ៌ស និង ស្លៀក សំពត់ហូល ឬក៏ផាមួង ពណ៌ប្រផេះ ដើរ ដោយ មិន មាន ពាក់ស្បែកជើង នោះ ទេ។ អញ្ចឹង ជាទូទៅ នៅ ក្នុង ប្រទេស កម្ពុជា នៅ ពេល ដែល ចូលឆ្នាំខ្មែរ គេ តែងតែ ទៅ វត្ត ហើយ ទៅ វត្ត នារី ដែល នៅ ក្នុង ប្រជាជន កម្ពុជា ដែល ជា នារី គឺ គាត់តែងតែ ស្លៀកពាក់ខោអាវ ប្រពៃណី ឬក៏សម្លៀកបំពាក់ប្រពៃណី ដែល សម្លៀកបំពាក់ទាំងនោះ មាន ដូចជា អាវ ប៉ាក់ ហូល ផាមួង ជាដើម អញ្ចឹង នារី ម្នាក់នេះ គាត់ពាក់អាវ ប៉ាក់និង ហូល ឬក៏ផាមួង ដើរ នៅ ក្រោយ ប្តី របស់គាត់។ ចំណែក នៅ ខាងក្រោយ នារី ម្នាក់នោះ គឺ មាន ក្មេងប្រុស ម្នាក់ បាទ ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ គឺ ជា កូន របស់អ្នក ទាំង ពីរ ដែល នៅ ខាងមុខ។ អញ្ចឹង ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ ដើរ តាម ខាងក្រោយ នារី ម្នាក់នោះ គឺ ក្មេងប្រុស ម្នាក់នោះ គាត់ពាក់អាវ ដៃខ្លី ពណ៌ស និង ស្លៀក ខោ ជើង ខ្លី ពណ៌ស ដែរ។ អញ្ចឹង គាត់ដើរ មក វត្ត ជាមួយនឹង គ្រួសារ របស់គាត់ គាត់ដើរ មក វត្ត ជាមួយនឹង ឪពុកម្ដាយ របស់គាត់ បាទ ជាទូទៅ នៅ ពេល ដែល យើង ដើរ ចូល វត្ត យើង មិន ត្រូវ ពាក់មួក នោះ ទេ យើង ត្រូវ ដោះ មួក ចេញ ព្រោះ ជា សុជីវធម៌ អញ្ចឹង ដើម្បី រក្សា សុជីវធម៌ ព្រោះ នៅ ប្រទេស កម្ពុជា យើង ប្រកាន់នូវ សុជីវធម៌ជា ធំ ដូច្នេះ នៅ ពេល ដែល យើង ចូល វត្ត យើង មិន ត្រូវ ពាក់មួក នោះ ទេ។ ហើយ មួយវិញទៀត នៅ ពេល ដែល យើង ចូល ព្រះវិហារ យើង ត្រូវ ដោះ ស្បែកជើង បាទ ព្រោះ ព្រះវិហារ គឺ ជា កន្លែង ដាក់ព្រះពុទ្ធ បដិមា អញ្ចឹង យើង មិន អាច ពាក់ស្បែកជើង ចូល នោះ ទេ យើង ត្រូវតែ គោរព។ ជាក់ស្ដែង ដូចជា នៅ ក្នុង រូបភាព ទី ២ នេះ គឺ មនុស្ស ទាំង បី នាក់ គាត់កំពុងតែ ដើរ ទៅកាន់ព្រះវិហារ ដូច្នេះ យើង មិន មាន ឃើញ គាត់ពាក់មួក ឬក៏ពាក់ស្បែកជើង នោះ ទេ ព្រោះ គាត់ត្រូវ រក្សា សុជីវធម៌ និង គោរព ទៅដល់ព្រះពុទ្ធ បដិមា ដែល នៅ ក្នុង ព្រះវិហារ។