Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
គ្រាន់តែ	kroan tae	just, only, only just	103/85

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing fear — Dialogue 1

ខ្លាចឆ្កែ
សុជាតិ៖ ម៉ាក់ ឆ្កែអ៎!
ម្ដាយ៖ ជាតិ កូនឯងខ្លាចឆ្កែធ្វើអី? វាគ្រាន់តែព្រុសតាស។
សុជាតិ៖ ខ្លាចវាខាំ។ មើលអ៎ ម៉ោហើយ ម៉ាក់!
ម្ដាយ៖ កូនឯងធ្វើខ្លាចវា វាកាន់តែម៉ោ។ កុំខ្លាច ធ្វើធម្មតាទៅ។

Expressing sleepiness — Cultural note

ក្រោយពេលញ៉ាំបាយថ្ងៃត្រង់រួច មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ងងុយគេង ដែលគេហៅថា ពុលបាយ។ ការគេងរយៈពេលខ្លីនៅពេលថ្ងៃហៅថា គេងថ្ងៃ។ អ្នកខ្លះប្រើពាក្យថា សម្ងំ សំដៅលើការគេងមិនឲ្យលក់ខ្លាំងពេក គឺគ្រាន់តែទម្រេតខ្លួននិងបិទភ្នែកដើម្បីសម្រាក ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន។

Accepting direction — Cultural note

ចាស់ប្រើក្មេង ជារឿងធម្មតា ហើយការធ្វើតាមសំដីមនុស្សចាស់ជាសុជីវធម៌ ប៉ុន្តែពេលខ្លះ នៅពេលក្មេងនោះមិនចង់ធ្វើ គេធ្វើដែរតែដោយបញ្ចេញទឹកមុខមិនពេញចិត្ត។ ឃើញទឹកមុខបែបនោះ អ្នកប្រើអាចនឹងនិយាយថា “គ្រាន់តែប្រើប៉ុណ្ណឹងសោះ មុខឡើងក្រញូវ / មុខមើលមិនបាន”។

Expressing dislikes 1 — Additional dialogue

នៅក្នុងហាងលក់ខោអាវ
កញ្ញា៖ ជីវី ជួយមើលអាវមួយនេះមើល ខ្ញុំពាក់ទៅសមអត់?
ជីវី៖ សមតាស។ តែពណ៌ដូចមិនសូវស្អាត។ មានពណ៌ផ្សេងអត់?
កញ្ញា៖ មានតាស។ តែខ្ញុំអត់សូវចូលចិត្តពណ៌ឆើតៗអេ៎។
ជីវី៖ មិនជាឆើតអីទេ គ្រាន់តែយកពណ៌ស្រស់តិចទៅ។

Answering the phone — Cultural note

នៅពេលទទួលទូរស័ព្ទ ជាទូទៅ ជនជាតិខ្មែរមិនណែនាំខ្លួនទៅកាន់អ្នកដែលទូរស័ព្ទមកនោះទេ គឺ គ្រាន់តែនិយាយថា “អាឡូ” ឬក៏ “អាឡូ ជម្រាបសួរ” តែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដែលផ្ដល់សេវាកម្មផ្សេងៗ នៅពេលលើកទូរស័ព្ទរបស់អតិថិជន ត្រូវណែនាំឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ឧទាហរណ៍ “អាឡូ ក្រុមហ៊ុន ... ជម្រាបសួរ មានអីឲ្យជួយដែរបង?”។

Warning someone — Additional dialogue

សម្បត្តិ៖ បញ្ញាឯង កុំទៅហ៊ានប្រថុយចូលហ៊ុនជាមួយក្រុមហ៊ុនអត់មានអីច្បាស់លាស់អីចឹងអា៎។ ខ្ញុំធ្លាប់វិះត្រូវគេបោក ខ្ញុំរាងហើយ។ ប្រយ័ត្នក្រខ្លួនអត់អំពើ។
បញ្ញា៖ តែ ស្ដាប់គេនិយាយទៅ ទំនងដែរតាស។
សម្បត្តិ៖ បញ្ញាឯងមិនធ្លាប់ឆ្លងកាត់ មិនទាន់ដឹងទេ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែប្រាប់មុនទេ។ កុំឲ្យថាខ្ញុំអត់បានប្រាប់។ សម្រេចចិត្តខ្លួនឯងទៅ។

Offering food or drinks and declining such an offer — Cultural note

ពាក្យថា “ហៅគួរសម” ជាពាក្យដែលខ្មែរចូលចិត្តប្រើក្នុងន័យលេងសើច។ វាមានន័យថា ការហៅនរណាម្នាក់មកញ៉ាំអ្វីមួយ គឺមិនមែនចង់ឲ្យម្នាក់នោះមកពិតប្រាកដនោះទេ គឺគ្រាន់តែជាការសម្ដែងការគួរសមតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះការដែលឃើញនរណាម្នាក់ពេលខ្លួនកំពុងញ៉ាំអ្វីមួយ គឺគួរតែបបួលគេមកញ៉ាំជាមួយជាការគួរសម ទោះជាដឹងថាអាហារមានតិច មិនអាចចែករំលែកឲ្យគេបានក៏ដោយ។

Expressing dislikes 2B — Dialogue 1

កញ្ញា៖ ហ៊ើយ ស្ទះទៀតហើយ។ ម៉ោងហ្នឹងដឹងតែស្ទះម៉ង។ ធុញមែនទែន!
ណារី៖ ធុញមែនហ្នឹងអា៎។ ហើយក្ដៅទៀត។ ខ្ញុំអត់ចូលចិត្តជិះទុកទុកអីចឹងអា៎។ ហុយក៏ហុយ ក្ដៅក៏ក្ដៅ។
កញ្ញា៖ មែនហ្នឹង គ្រាន់តែបែកញើស ក៏អស់កម្លាំងដែរ។ ដូចគេធ្វើផ្លូវនៅមុខ។
ណារី៖ មែនក៏អី? ដឹងថាស្ទះម៉ាម៉ោង ពីរម៉ោងហើយអីចឹង។ យ៉ាប់មែនទែន!

Asking “What is this?” — Additional dialogue

ពិសិដ្ឋ៖ បងតារា មានគេផ្ញើរបស់មកឲ្យបង។ អីគេហ្នឹង បង?
តារា៖ អូ អរគុណពិសិដ្ឋ។ ហ្នឹងវចនានុក្រមអេឡិចត្រូនិច។
ធារី៖ វចនានុក្រមអេឡិចត្រូនិចហ្នឹង អីគេ បង?
តារា៖ ដូចវចនានុក្រមសៀវភៅធម្មតាអីចឹង គ្រាន់តែយើងអាចរកពាក្យបានលឿន ហើយអាចដាក់វចនានុក្រមផ្សេងៗក្នុងហ្នឹងជាមួយគ្នាតែម្ដង។
ធារី៖ អូ! ចុះអានោះអីគេហ្នឹងបង?
តារា៖ ប៊ិចសម្រាប់សរសេរលើអេក្រង់របស់វចនានុក្រម។

Asking for directions 1 — Cultural note

មាត់ជាផ្លូវ គឺជាពាក្យស្លោកដែលប្រជាជនខ្មែរឧស្សាហ៍ប្រើណាស់។ វាមានន័យថា នៅពេលយើងមិនដឹង ឬមិនយល់អ្វីមួយ យើងគប្បីសួរទៅអ្នកដទៃ ដើម្បីឲ្យគេបង្ហាញផ្លូវថាតើត្រូវទៅណាឬធ្វើអ្វីបន្ទាប់ទៀត។ ពាក្យស្លោកមួយទៀត គឺ ថោកអ្វីនឹងដៃ ថ្លៃអ្វីនឹងមាត់ មានន័យថា គ្រាន់តែសួរអ្នកដទៃអំពីអ្វីដែលខ្លួនមិនដឹង ឬមិនចេះ នឹងមិនធ្វើឲ្យអាប់ឱនកិត្តិយសឬខ្មាសគេអ្វីឡើយ។

Requesting and granting permission 2 — Cultural note

ការទិញអីវ៉ាន់នៅខ្មែររៀងពិបាកបន្តិច ព្រោះអ្នកលក់មិនសូវចង់ឲ្យភ្ញៀវប៉ះពាល់ ឬល ឬសាកល្បងទំនិញរបស់គេច្រើនទេមុននឹងទិញ។ បើភ្ញៀវទិញទំនិញនោះក្រោយពេលប៉ះពាល់ នោះមិនអីទេ ប៉ុន្តែបើមិនទិញវិញ នោះអ្នកលក់អាចនឹងសម្ដែងទឹកមុខមិនពេញចិត្ត។ ទំនិញដូចជាខោអាវដែលលក់នៅតាមផ្សារ សឹងតែ ៥០ ភាគរយគឺមិនបានបិទផ្លាកតម្លៃនោះទេ ហើយបើគ្រាន់តែសួរតម្លៃទំនិញហើយដើរចេញ នោះកាន់តែធ្វើឲ្យអ្នកលក់មិនពេញចិត្ត។

Identifying items or people 2 — Cultural note

ពាក្យថា អា ដាក់នៅពីមុខឈ្មោះ ប្រើសម្រាប់តែហៅអ្នកដែលមានអាយុតិចជាងឬស្មើប៉ុណ្ណោះ។ វាក៏បង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាលផងដែរ។ ប៉ុន្តែ ប្រជាជនខ្មែរធ្លាប់ហៅអ្នកកំប្លែងអាជីព ដោយប្រើពាក្យ អា នៅពីមុខឈ្មោះរបស់ពួកគាត់។ វាជាការមិនគួរសមនិងធ្លាប់ទទួលបានការរិះគន់ ដូច្នេះ គេបានប្ដូរមកហៅអ្នកកំប្លែង ដោយភ្ជាប់ពាក្យ នាយ ពីមុខវិញ។ អ្នកកំប្លែងល្បីៗនៅប្រទេសខ្មែរ រួមមាន នាយកុយ នាយក្រឹម នាយចាបចៀន ។ល។ ឈ្មោះទាំងនេះគ្រាន់តែជាឈ្មោះហៅក្រៅរបស់ពួកគាត់ប៉ុណ្ណោះ។

Expressing dislikes 2A — Dialogue

ម្លិះ៖ ធារី កំពុងធ្វើអីហ្នឹង?
ធារី៖ កំពុងលាងចាន។ ហត់ដល់ហើយ។ ធ្វើម្ហូបហើយ ត្រូវលាងចានទៀត។
ម្លិះ៖ ធ្វើម្ហូបម្ដងៗអីចឹងហើយ។ ស្រួលបំផុត មានតែទៅក្រៅញ៉ាំ។
ធារី៖ ខ្ញុំអត់ចូលចិត្តទៅញ៉ាំក្រៅទេ ព្រោះខ្លាចគេធ្វើគគ្រិច។ មិនមែនថាមិនចូលចិត្តធ្វើម្ហូបទេ គ្រាន់តែពេលខ្លះចានឆ្នាំងប្រឡាក់ច្រើនពេក។
ម្លិះ៖ ទុកឲ្យខ្ញុំលាងវិញណា។ ទៅសម្រាកទៅ។
ធារី៖ អរគុណ ម្លិះ។ អត់អីទេ ជិតរួចហើយ។ ឲ្យភ្ញៀវលាងចានម៉េចទេ!

Expressing sorrow — Dialogue 2

បាត់បង់ស្នេហា
កញ្ញា៖ ចរណៃឯងនៅគិតពីគេទៀតមែន?
ចរណៃ៖ មានណា គ្រាន់តែនឹកឃើញពេលខ្លះស្ដាយ មិនគួរឲ្យរឿងបន្តិចបន្តួចមានលទ្ធផលអីចឹងសោះ។ បើអត់ធ្មត់តិចទៅ ប្រហែលគ្មានរឿងអី ហើយពួកខ្ញុំក៏មិនចាំបាច់ចែកផ្លូវគ្នាដែរ។ ស្រឡាញ់គ្នាឡើង ៣ ឆ្នាំហើយ។ កញ្ញាឯងដឹងអត់? ពេលអត់ពីគេ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាឯកា ហើយខ្ញុំគិតថាខ្ញុំមិនអាចរកមនុស្សបានដូចគេទៀតអេ៎ ហើយក៏គ្មានអ្នកណាម៉ោស្រឡាញ់ខ្ញុំទៀតដែរ។ ខ្ញុំប្រហែលជាត្រូវរស់នៅម្នាក់ឯងពិបាកចិត្តអីចឹងរហូតហើយ។

Expressing thanks 1 — Dialogue

ថ្ងៃនេះ ជាថ្ងៃខួបកំណើតរបស់ពិសិដ្ឋ។ សុភីបានទិញកាដូមួយឲ្យពិសិដ្ឋ។
សុភី៖ រីករាយថ្ងៃកំណើត ពិសិដ្ឋ! នេះកាដូ ខ្ញុំជូន។ សុំទោសណា ខ្ញុំអត់បានទៅជប់លៀងខួបកំណើតល្ងាចនេះទេ ព្រោះខ្ញុំជាប់មានការរវល់បន្តិច។
ពិសិដ្ឋ៖ អូ សុភី! ចាំបាច់ទិញកាដូអីទេ នាំតែអស់លុយ។ ខ្ញុំរអៀសខ្លួនណាស់នៀក! មិនបាច់ទេ! ល្ងាចហ្នឹងគ្រាន់តែទៅញ៉ាំអីជុំគ្នាបន្តិចទេតើ។
សុភី៖ របស់តិចតួចទេ។ យកទៅ! ខំទិញមកហើយ។ មិនដឹងពិសិដ្ឋឯងពេញចិត្តអត់ទេ។
ពិសិដ្ឋ៖ អរគុណច្រើនហើយណាសុភី!

Admonishing someone / saying “Don’t do this!” — Dialogue 2

ប្រធាន៖ ធារី បងប្រាប់ថាង៉ៃធម្មតាយឺតបាន តែកុំឲ្យម៉ោយឺតង៉ៃប្រជុំ។ ម៉េចនៅតែយឺតទៀត?
ធារី៖ សុំទោស បង។
ប្រធាន៖ សុំទោសប៉ុន្មានដងហើយ? គ្រាន់តែម៉ោឲ្យទាន់ម៉ោងហ្នឹង វាពិបាកខ្លាំងមែន? ចោលទម្លាប់អាក្រក់ហ្នឹងអត់បានអេ៎អ៎? បើមិននេះ ដូរម៉ោងធ្វើការវិញទៅអីចឹង ចេញយឺតជាងគេម៉ាម៉ោងទៅ ម៉េចដែរ? ព្រមអត់?
ធារី៖ អត់អីអេ៎បង។ ខ្ញុំព្យាយាមម៉ោឲ្យទាន់។
ប្រធាន៖ និយាយហើយ ធ្វើផង។ កុំម៉ោយឺតទៀត។ បងអត់ចង់ស្ដាប់ពាក្យដោះសា ពាក្យកុហកច្រើនអេ៎។ បងមិនដឹងថាត្រូវនិយាយជាមួយធារីឯងម៉េចទៀតអេ៎។ បានហើយអីចឹង ទៅធ្វើការចុះ។

Going To Bed (Sakanan) — 13

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៣ រូបភាពទី ១៣ ប្រហែលជាព័ត៌មានអំពីទឹកជំនន់នោះចប់ ឬក៏ដោយសារតែគាត់ងងុយគេងខ្លាំង ដូច្នេះគាត់ក៏បានយកតេឡេមកបិទទូរទស្សន៍ អញ្ចឹងគាត់ក៏បានយកតេឡេមកចុចលើប៊ូតុង ឬក៏ចុចលើគ្រាប់ចុចតេឡេ ដើម្បីបញ្ជាឲ្យបិទទូរទស្សន៍ ដូច្នេះគាត់អត់ចាំបាច់ដើរទៅបិទទូរទស្សន៍ផ្ទាល់នោះទេ គឺគាត់គ្រាន់តែអង្គុយនៅលើគ្រែ ហើយប្រើប្រាស់ប្រដាប់បញ្ជា ឬក៏តេឡេចុចទៅលើទូរទស្សន៍ នោះទូរទស្សន៍នឹងបិទ។ ដែលនៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ នេះ យើងឃើញគាត់កំពុងតែប្រើប្រាស់មេដៃរបស់គាត់ ដើម្បីចុចប៊ូតុងរបស់ទូរទស្សន៍ គាត់កំពុងតែចុចប៊ូតុងរបស់តេឡេ បន្ទាប់មកយើងឃើញទូរទស្សន៍ក៏ចាប់ផ្ដើមបិទ។ អញ្ចឹងនៅពេលដែលទូរទស្សន៍បិទ យើងឃើញកញ្ចក់ទូរទស្សន៍គឺមានពណ៌ខ្មៅ អញ្ចឹងអត់មានរូបភាពអីផ្សាយទៀតទេ ដោយសារតែគាត់បិទទូរទស្សន៍នោះហើយ។

Laundry (Sakanan) — 06

ចូលមកដល់រូបភាពទី ៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ៦ បន្ទាប់ពីគាត់ដាក់ខោអាវពណ៌របស់គាត់ចូលទៅក្នុងម៉ាស៊ីនបោកខោអាវរួចហើយ បុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានចាក់ទឹកសាប៊ូ បាទ គាត់ចាក់ទឹកសាប៊ូចូលទៅក្នុងកែវមួយ អញ្ចឹងយើងបោកខោអាវជាមួយនឹងទឹកសាប៊ូឬក៏សាប៊ូម្សៅ ដោយជាទូទៅសាប៊ូម្សៅ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគេចូលចិត្តប្រើសម្រាប់បោកខោអាវជាង ព្រោះវាមានតម្លៃសមរម្យ ដែលយើងអាចប្រើប្រាស់បានគ្រប់គ្នា អញ្ចឹងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា យើងបោកខោអាវជាមួយនឹងសាប៊ូម្សៅ ប៉ុន្តែនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺគាត់ប្រើប្រាស់សាប៊ូទឹក អញ្ចឹងសាប៊ូទឹកឬក៏សាប៊ូរាវហ្នឹងគឺមានគុណភាពដូចគ្នាជាមួយនឹងសាប៊ូម្សៅ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថាសាប៊ូទឹកគឺ គឺឆាប់រលាយនៅក្នុងទឹកជាង ដោយសារតែវាជាទឹកស្រាប់ អញ្ចឹងហើយនៅក្នុងរូបភាពនេះ នៅពេលដែលយើងបោកខោអាវជាមួយនឹងម៉ាស៊ីន យើងត្រូវប្រើសាប៊ូទឹក ដើម្បីបោកជាមួយនឹងខោអាវ ដើម្បីលាងជម្រះស្នាមប្រឡាក់ចេញពីខោអាវរបស់យើង។

Greetings and leave takings 2 — Cultural note

ការលើកដៃសំពះនិងនិយាយថា ជម្រាបសួរ/ជម្រាបលា លោកអ៊ំ/អ្នកមីង/បង គឺជាការបង្ហាញនូវការគោរពនៅពេលជួបឬលាមនុស្សចាស់ជាង ប៉ុន្តែមនុស្សចាស់ភាគច្រើនក៏នឹងលើកដៃសំពះមកវិញព្រមគ្នាដែរ នៅពេលទទួលការសំពះពីយើង។

ចំពោះពេលជួបមិត្តភក្តិឬមនុស្សក្មេងជាងបន្តិច ការញញឹមនិងពាក្យថា សួស្ដី គឺគ្រប់គ្រាន់ហើយ។ យើងអាចហៅមនុស្សក្មេងជាងបន្តិចថា អូន (ទាំងប្រុសទាំងស្រី) ហើយហៅក្មេងតូចៗថា អាអូន។

នៅពេលទិញអីវ៉ាន់នៅផ្សារ មិនបាច់និយាយថា ជម្រាបសួរ ឬ សួស្ដីទេ។ អ្នកលក់ខ្លះក៏ជម្រាបសួរ ឬក៏សួស្ដីទៅអតិថិជន តែខ្លះក៏មិននិយាយដែរ។ ពេលចង់ទិញអ្វីមួយ យើងគ្រាន់តែហៅអ្នកលក់ថា បង មីង ឬក៏អូន ទៅតាមអាយុប្រហែលរបស់គាត់ ហើយសួរតម្លៃទៅអ្នកលក់តែម្ដង។ ពេលទិញនិងបង់ប្រាក់ហើយ ភាគច្រើនទាំងអ្នកលក់ទាំងអតិថិជននិយាយថា អរគុណ។

Fruits (Sakanan) — 10 Durian

បន្ទាប់មកទៀតគឺយើងឃើញមានរូបភាពផ្លែទុរេន អញ្ចឹងផ្លែទុរេនគឺជាផ្លែមួយប្រភេទ ដែលមានសំបករឹងនិងមានបន្លារឹង អញ្ចឹងផ្លែទុរេនគឺប្រសិនបើយើងប៉ះមិនប្រយ័ត្ន វាអាចធ្វើឲ្យយើងមុតដៃបាន ហើយផ្លែទុរេនជាទូទៅគឺមានសំបកពណ៌បៃតង ទោះបីជាវាទុំក៏ដោយ ក៏វាមានសំបកពណ៌បៃតងដែរ ហើយដើម្បីញ៉ាំផ្លែទុរេនបាន យើងត្រូវតែពុះសំបកវាចេញ ដោយយើងគ្រាន់តែយកកាំបិតមកឆូតសំបកវា ហើយចាប់ហែកសំបកនោះជាការស្រេច នឹង វានឹង យើងអាចឃើញសាច់របស់វាពណ៌លឿង ដែលសាច់របស់វាគឺមានលក្ខណៈជាក្លែបៗដូចក្លែបក្រូចដែរ ប៉ុន្តែវាធំៗជាងផ្លែក្រូច ហើយសាច់របស់វាគឺមានរសជាតិផ្អែម អត់មានរសជាតិជូរទេ អញ្ចឹងយើងឃើញសាច់របស់វា ហើយសាច់របស់វាក្រាស់ ដែលជាទូទៅទុរេនគឺយើងអត់ញ៉ាំសំបកហើយក៏អត់ញ៉ាំគ្រាប់ដែរ គឺយើងញ៉ាំវាតែសាច់តែប៉ុណ្ណោះ ដែលសាច់របស់វាគឺមានពណ៌លឿង។