Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ឧស្សាហ៍	ʔussaa	1. often, frequently 2. diligent(ly), hard-working 3. to try hard, to work hard, to study, to persevere	15/13

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing dislikes 2B — Dialogue 2A

កញ្ញា៖ ហូយ បើកសំឡេងអីខ្លាំងៗម៉េះ! រកដេកអត់បាន!
ណារី៖ ហ្នឹងហើយ បើកសំឡេងឮៗ អត់ដឹងយប់អត់ដឹងអីទេ។ យ៉ាប់ម៉ង!
កញ្ញា៖ ផ្ទះម្ដុំហ្នឹងឧស្សាហ៍អីចឹងដល់ហើយ។ ធុញមែនទែន!

Expressing hunger — Cultural note

ឃ្លាន មានន័យថា មានអារម្មណ៍ចង់ញ៉ាំអ្វីមួយ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើអ្នកចង់និយាយថាអ្នកចង់ញ៉ាំអ្វីមួយឲ្យច្បាស់លាស់ ដូចជា នំប៉័ង ហេមប័រហ្គឹរ គុយទាវ ជាដើម អ្នកក៏អាចនិយាយថា ឃ្លាននំប៉័ង ឃ្លានហេមប័រហ្គឹរ ផងដែរ។ មនុស្សដែលឧស្សាហ៍ឃ្លានហើយញ៉ាំច្រើន គេហៅថា មនុស្សពូកែញ៉ាំ ឬ មេញ៉ាំ។

Saying “Have a good trip!” — Cultural note

ប្រទេសដែលប្រជាជនខ្មែរឧស្សាហ៍ទៅដើរលេង មានប្រទេសថៃ ចិន ។ល។ ប៉ុន្តែ មិនសូវមានអ្នកទៅលេងប្រទេសជប៉ុនទេ ពីព្រោះថ្លៃធ្វើដំណើរនិងការចាយវាយក្នុងប្រទេសជប៉ុនត្រូវការប្រាក់ច្រើន។ ម្យ៉ាងទៀត ក៏មានអ្នកដែលទៅប្រទេសថៃ ចិន វៀតណាម ជាដើម ដើម្បីព្យាបាលជំងឺ ពីព្រោះនៅប្រទេសកម្ពុជាមិនទាន់មានការរីកចំរើនគ្រប់គ្រាន់ផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ។

Talking about the taste of food 1 — Dialogue 2

នៅភោជនីយដ្ឋាន
ពិសី៖ វិបុលឯងឧស្សាហ៍មកហាងហ្នឹងមែន?
វិបុល៖ ហ្នឹងហើយ ខ្ញុំចូលចិត្តមកញ៉ាំគុយទាវនៅហ្នឹង។ ហាងហ្នឹងធ្វើឆ្ងាញ់អា៎ណា ហើយមានអនាម័យទៀត។
ពិសី៖ មានគុយទាវ ហើយមានអីទៀតដែលឆ្ងាញ់?
វិបុល៖ បាយឆាក៏ឆ្ងាញ់ដែរ។ សាកមីឆាក៏បាន។

Warning someone — Dialogue 1

លេងទូរស័ព្ទតាមផ្លូវ
បញ្ញា៖ សម្បត្តិឯងឧស្សាហ៍លេងទូរស័ព្ទភ្លេចខ្លួនអា៎។ ពេលឆ្លងថ្នល់អីគ្រោះថ្នាក់អា៎ណា។
សម្បត្តិ៖ មានទៅស្អី។ ខ្ញុំមើលផ្លូវដែរតាស។ អីចឹង ខ្ញុំទៅហើយណា ង៉ៃក្រោយជួបគ្នា។
សម្បត្តិ៖ អ៊ុះ!
បញ្ញា៖ ឃើញអត់? ទើបតែនិយាយផុតពីមាត់។ គង់តែង៉ៃណាមួយទេ សម្បត្តិឯង។

Expressing concern for other people's welfare — Additional dialogue

លីដា៖ អូយ ឈឺក្បាលម៉េះ?
តារា៖ លីដា ឈឺក្បាលអ៎? ញ៉ាំថ្នាំអេ៎? ខ្ញុំមានថ្នាំឈឺក្បាល។
លីដា៖ សុំម៉ាគ្រាប់ម៉ោអីចឹង។
តារា៖ ឧស្សាហ៍ឈឺក្បាលអ៎?
លីដា៖ មួយអាទិត្យពីរបីដងអី។
តារា៖ អូ នេះមិនមែនឈឺក្បាលធម្មតាអេ៎នៀក។ ទៅពេទ្យម្ដងទៅអី?
លីដា៖ ហ្នឹងហើយ ចាំឆ្លៀតពេលទៅ។ ឥឡូវផឹកថ្នាំសិន។

Asking for directions 1 — Cultural note

មាត់ជាផ្លូវ គឺជាពាក្យស្លោកដែលប្រជាជនខ្មែរឧស្សាហ៍ប្រើណាស់។ វាមានន័យថា នៅពេលយើងមិនដឹង ឬមិនយល់អ្វីមួយ យើងគប្បីសួរទៅអ្នកដទៃ ដើម្បីឲ្យគេបង្ហាញផ្លូវថាតើត្រូវទៅណាឬធ្វើអ្វីបន្ទាប់ទៀត។ ពាក្យស្លោកមួយទៀត គឺ ថោកអ្វីនឹងដៃ ថ្លៃអ្វីនឹងមាត់ មានន័យថា គ្រាន់តែសួរអ្នកដទៃអំពីអ្វីដែលខ្លួនមិនដឹង ឬមិនចេះ នឹងមិនធ្វើឲ្យអាប់ឱនកិត្តិយសឬខ្មាសគេអ្វីឡើយ។

Saying “A moment, please!” — Cultural note

របៀបនៃការធ្វើការងារឬធ្វើអ្វីមួយ មានភាពខុសគ្នាពីជនជាតិមួយទៅជនជាតិមួយ។ ជនជាតិជប៉ុនដែលមានទម្លាប់ធ្វើអ្វីលឿនៗ គឺមិនចូលចិត្តឲ្យគេចាំ ឬចាំគេនោះទេ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ជនជាតិខ្មែរ នៅពេលដែលគេនិយាយថា “សូមចាំមួយភ្លែត” ពេលខ្លះត្រូវចាំយូរ ដោយសារសកម្មភាពរបស់ជនជាតិខ្មែរមានភាពយឺតយ៉ាវ។ នៅខ្មែរ អ្នកប្រហែលជានឹងឧស្សាហ៍ឮពាក្យថា ចាំមួយភ្លែត កុំអាល ឈប់សិន។

Accepting direction — Additional dialogue

សុភ័ក្រ៖ វុទ្ធី! វុទ្ធីមកជួយមើលកុំព្យូទ័រនេះតិចមើល។ ដូចចង់ខូចម៉េចទេ។ ម៉េចក៏ហ្វែលនេះបើកអត់កើតអីចឹង?
វុទ្ធី៖ ឯណាបង? អូ៎! ឥឡូវបងសាក ...
សុភ័ក្រ៖ មើល ឈប់សិន! ដំបូងចូលកន្លែងនេះ ត្រូវអេ៎? បន្ទាប់មក ចុចអានេះ ហើយ ... អូ៎! បើកបានវិញហើយ។ អរគុណ វុទ្ធី។
វុទ្ធី៖ លើកក្រោយ បងឧស្សាហ៍អាប់ដេតកម្មវិធីហ្នឹងទៅ លែងអីហើយ។
សុភ័ក្រ៖ ហ្នឹងហើយ ចាំបងឧស្សាហ៍អាប់ដេតវា។

Expressing likes 2 — Dialogue

កញ្ញា៖ ធារី ថ្ងៃអាទិត្យនេះ មកផ្ទះខ្ញុំលេងអត់? ចង់ញ៉ាំអី ខ្ញុំធ្វើឲ្យ។
ធារី៖ អូ កញ្ញាចេះធ្វើម្ហូបអ៎?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំចូលចិត្តធ្វើម្ហូបតាស។ ឲ្យតែថ្ងៃសៅរ៍ថ្ងៃអាទិត្យ ខ្ញុំធ្វើម្ហូបនៅផ្ទះហើយ។
ធារី៖ ឧស្សាហ៍មែនទែន។ ខ្ញុំវិញ ខ្ជិលណាស់ ជាពិសេសធ្វើម្ហូបហ្នឹងម៉ង។ ខ្ជិលរៀបចំ ខ្ជិលសម្អាត។
កញ្ញា៖ មានអី តាម៉ាភ្លែតហ្នឹង។ ចុះធារីឯងចូលចិត្តធ្វើអីគេពេលទំនេរ?
ធារី៖ ខ្ញុំចូលចិត្តលេងតេនីស។
កញ្ញា៖ អូ ខ្ញុំអត់ចេះសោះ អារឿងកីឡាអីហ្នឹង។

Warning someone — Dialogue 3

សម្ភាសន៍ការងារ
បង៖ ស្អែកសម្ភាសន៍ការងារមែន? ហើយត្រៀមនៅ?
ប្អូន៖ មានអីត្រូវត្រៀម? មិនដឹងគេសួរអីខ្លះផង។
បង៖ ត្រៀមឆ្លើយសំណួរដែលគេឧស្សាហ៍សួរទៅណា។ បើអត់ត្រៀមឆ្លើយសំណួរធម្មតាៗ ដល់ភ័យទៅ សូម្បីសំណួរអីចឹងៗក៏ឆ្លើយអត់បានល្អដែរ។
ប្អូន៖ ដឹងហើយ។
បង៖ ហើយកុំទៅយឺត។ តែយឺតដឹងតែធ្លាក់ស្វ័យប្រវត្តិម៉ង។
ប្អូន៖ វាមិនដែល។
បង៖ ប្រាប់ឲ្យហើយទេ។ បើមិនជឿ ចាំតែមើលទៅ។

Fruits (Sakanan) — 10 Jackfruit

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១០ ដដែល យើងឃើញមានផ្លែខ្នុរ ផ្លែខ្នុរគឺមានរូបរាងស្រដៀងនឹងផ្លែទុរេន គ្រាន់តែថាបន្លារបស់វាច្រើនជាងផ្លែទុរេន ហើយបន្លារបស់វាអត់មុតដូចបន្លាទុរេននោះទេ គឺសំបករបស់វាគឺទន់ៗតិចៗ អញ្ចឹងយើងអាចចាប់កាន់សំបកខ្នុរបាន ក៏ប៉ុន្តែយើងអត់អាចចាប់កាន់សំបកទុរេនបានទេ គឺវាធ្វើឲ្យយើងមុតដៃ អញ្ចឹងខ្នុរគឺ ដើម្បីយើងញ៉ាំបាន គឺយើងត្រូវតែបកសំបកវាដូចជាសំបកទុរេនដែរ ហើយសំបកខ្នុរគឺមានលក្ខណៈទន់ជាងសំបកទុរេន ហើយផ្លែខ្នុរ គឺយើង ពេលខ្ចីយើងអាចយកផ្លែវាមកធ្វើជាសម្លបាន គឺយើងអាចស្លបាន ស្លកកូរ ឬក៏ស្លសម្លផ្សេងៗបាន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺយើងចូលចិត្តយកផ្លែខ្នុរមកស្លកកូរនៅពេលដែលវាខ្ចី ចំណែកឯពេលវាទុំ គឺសាច់របស់វាឡើងពណ៌លឿង អញ្ចឹងវាមានរសជាតិផ្អែម ហើយមានក្លិនក្រអូប ដូច្នេះយើងញ៉ាំ អាចញ៉ាំសាច់ខ្នុរបាន ចំណែកឯគ្រាប់របស់វាឆៅ គឺយើងញ៉ាំអត់កើតទេ គឺយើងអត់អាចញ៉ាំគ្រាប់ខ្នុរឆៅទេ គឺយើងអាចយកទៅស្ងោរឲ្យឆ្អិន អញ្ចឹងភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា យើងតែងតែស្ងោរគ្រាប់ខ្នុរដើម្បីញ៉ាំ បន្ទាប់ពីយើងញ៉ាំសាច់រួច តែគ្រាប់ខ្នុរជាទូទៅមានរសជាតិសាប អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងស្ងោរ គឺយើងត្រូវដាក់ថែមអំបិលបន្តិចដើម្បីវាមានរសជាតិប្រៃ អញ្ចឹងយើងអាចញ៉ាំសាច់ខ្នុរបានផង យើងអាចញ៉ាំគ្រាប់បានផងនៅពេលដែលវាឆ្អិន ហើយខ្នុរគឺមានក្លិនក្រអូប និងមានសំបកមានបន្លាទន់ៗ ដែលយើងអាចចាប់កាន់បាន ដូច្នេះទាំងអស់នេះគឺសុទ្ធតែជាផ្លែឈើដែលមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយផ្លែឈើទាំងអស់នេះគឺសុទ្ធតែជាផ្លែឈើដែលអាចជំនួយសុខភាពរបស់យើង អត់មានរាងកាយរឹងមាំបាន ដូច្នេះយើងត្រូវតែឧស្សាហ៍ញ៉ាំផ្លែឈើ ដើម្បីឲ្យមានសុខភាពល្អទាំងអស់គ្នា។

Personal Hygiene (Sakanan) — 16

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១៦ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីគាត់ធ្វើសក់ ធ្វើម៉ូតសក់របស់គាត់ និងត្បារត្រចៀក និយាយរួម គឺបន្ទាប់ពីគាត់សម្អាតខ្លួនប្រាណរបស់គាត់បានស្អាតហើយ បន្ទាប់មកគាត់ឃើញថាក្រចកដៃរបស់គាត់គឺមិនទាន់ស្អាតនោះទេ អញ្ចឹងគាត់ក៏បានកាត់ក្រចកគាត់ ដែលនៅក្នុងរូបភាពទី ១៦ នេះ គឺយើងឃើញគាត់កំពុងតែកាត់ក្រចករបស់គាត់ ដោយប្រើកន្ត្រៃកាត់ក្រចក អញ្ចឹងប្រសិនបើក្រចកយើងវែង គឺយើងអត់ស្អាតនោះទេ គឺវាអត់ស្អាតនោះទេ គឺវាអាចជាប់ដីបាន អញ្ចឹងក្រចកវែងពេកគឺជាប់ដី ឬក៏ជាប់ក្អែលទៅក្នុងក្រចក ដែលធ្វើឲ្យក្រចកយើងខ្មៅ ដែលយើងមើលទៅអត់មានអនាម័យនោះទេ ដូច្នេះយើងជាមនុស្សប្រុស យើងត្រូវតែកាត់ក្រចកចេញឲ្យបានខ្លី អញ្ចឹងយើងកាត់ក្រចកចេញដើម្បីកុំឲ្យមានដីជាប់នឹងក្រចក ដែលគ្មានអនាម័យ ដែលជាក់ស្ដែងក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គាត់កំពុងតែកាត់ក្រចករបស់គាត់ ដែលដុះលូតចេញពីផ្ទៃសាច់ អញ្ចឹងគាត់កាត់ទាំងអស់ គាត់កាត់ក្រចកចេញ ដើម្បីកុំឲ្យមានដីជាប់នឹងក្រចក ដើម្បីធ្វើឲ្យមានមេរោគ

អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងនិយាយអំពីការធ្វើអនាម័យខ្លួនប្រាណ ប្រសិនបើខ្លួនប្រាណរបស់យើងមានអនាម័យ នោះយើងនឹងមានសុខភាពល្អ ហើយយើងអត់ងាយឈឺនោះទេ គឺយើងអត់ងាយឈឺទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងអត់មានអនាម័យខ្លួនប្រាណរបស់យើងទេ យើងនឹងឧស្សាហ៍ឈឺ ហើយឧស្សាហ៍ទៅពេទ្យ អញ្ចឹងប្រសិនបើយើងឈឺ គឺយើងខាតទាំងពេលវេលា យើងខាតទាំងថវិកា ហើយយើងអត់មានសុខភាពល្អ យើងសុខភាពទន់ខ្សោយ ដូច្នេះគឺវាអត់ល្អសម្រាប់យើងនោះទេ អញ្ចឹងមនុស្សម្នាក់ៗគឺគេត្រូវការសុខភាពល្អ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យមានសុខភាពល្អ យើងត្រូវតែមានអនាម័យខ្លួនប្រាណ ក៏ដូចជាអនាម័យក្នុងការរស់នៅ ក៏ដូចជាអនាម័យក្នុងការហូបចុក និងការស្លៀកពាក់ជាដើម ដែលជាក់ស្ដែងក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គឺគាត់មានអនាម័យយ៉ាងខ្លាំង ដោយគាត់តែងតែងូតទឹក ដុសសាប៊ូ កក់សក់ កាត់ក្រចក និងត្បារត្រចៀករបស់គាត់ឲ្យបានស្អាតជានិច្ច អញ្ចឹងការរស់នៅរបស់គាត់ស្អាត ដូច្នេះគាត់នឹងមានសុខភាពល្អនៅក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់។