Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ជាង	cieŋ	1. (more) ... than, in excess of, exceeding, to a greater extent than 2. marks the comparative degree of an adjective {ល្អជាង = better} 3. craftsman, artisan, skilled worker, smith {ជាងថត = camera man}	135/86

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing dislikes 2A — Cultural note

ជនជាតិជប៉ុនតែងតែនិយាយពាក្យថា សុំទោស ជាញឹកញាប់។ ប៉ុន្តែ ជនជាតិខ្មែរមិនចូលចិត្តនិយាយថា សុំទោស នោះទេ ជាពិសេសពេលត្រូវនិយាយទៅកាន់អ្នកដែលក្មេងជាងឬឋានៈតូចជាង។ នេះជាទម្លាប់អាក្រក់មួយរបស់ជនជាតិខ្មែរ។

Comparing or contrasting things 1 — Cultural note

នៅភ្នំពេញ តូបលក់ខោអាវមួយចំនួននៅក្នុងផ្សារ មិនមានកន្លែងសម្រាប់លខោអាវនោះទេ ប៉ុន្តែ អ្នកលក់អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកទិញយកទៅលនៅផ្ទះ ហើយយកមកដូរទំហំទៅជាធំជាងឬតូចជាងវិញបាន ប្រសិនបើស្លៀកទៅមិនត្រូវនឹងខ្លួន។

Expressing likes 1 — Additional dialogue

ធារី៖ តស់ នាំគ្នាទៅដើរលេងពេលចូលឆ្នាំនេះអី?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំចង់ទៅលេងភ្នំបូកគោ ព្រោះខ្ញុំចូលចិត្តមើលទេសភាពពីកំពូលភ្នំ។
ធារី៖ ខ្ញុំចូលចិត្តទៅលេងសមុទ្រជាង។ ណារី ចង់ទៅមួយណា?
ណារី៖ ខ្ញុំដូចអត់ចូលចិត្តដើរលេងផង។ ចូលចិត្តនៅផ្ទះ។

Comparing or contrasting things 1 — Dialogue 1

នៅហាងលក់វត្ថុអនុស្សាវរីយ៍
ភ្ញៀវ៖ ផ្កានេះស្អាតដែរ តែទាស់ត្រង់ទងវារៀងខ្លីតិច មានអាវែងជាងហ្នឹងតិចអេ៎?
អ្នកលក់៖ នេះបង មួយនេះទងវាវែងជាងអាមុនតិច។
ភ្ញៀវ៖ តែផ្កាវាធំពេក។ ដាក់តាំងទៅមិនសូវស្អាតដូចអានោះអេ៎។

Comparing or contrasting things 2 — Additional dialogue

មីងសាន៖ ម្សិលមិញ ជួបអន្ទិតកូនលោកបងសំ។ ឥឡូវ ធំជាងមុនច្រើនណាស់ ហើយចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុន។
មីងផល៖ ហ្នឹងអ៎? ចេះដឹងខុសត្រូវជាងមុនម៉េចទៅ?
មីងសាន៖ ចេះជម្រាបសួរ ចេះយកទឹកមកទទួលភ្ញៀវ ហើយនិយាយសាច់ការ អត់និយាយច្រើនតែពីសតែពាសដូចមុនអេ៎។

Comparing or contrasting things 1 — Dialogue 2

នៅហាងលក់ខោអាវ
នារី៖ កញ្ញា ជួយមើលអាវពីរនេះតិចមើល។ ម៉េចដែរ?
កញ្ញា៖ ទំហំដូចគ្នា តែអាវនេះដូចរៀងវែងជាងតិច។ នារីឯងពាក់អាវខ្លីទៅ ប្រហែលជាសមជាង។
នារី៖ តែអាវនេះពណ៌ដិតដល់ហើយ ហើយកជិតជាងមួយនេះ។ សង្ស័យតែពិបាកពាក់ជាង។

Comparing or contrasting things 2 — Cultural note

អតិថិជនតែងគិតថាទំនិញដែលថ្លៃជាង ភាគច្រើនមានគុណភាពល្អជាង។ ប៉ុន្តែ នៅខ្មែរ មានពាក្យថា “ស៊ីប្រេន” គឺមានន័យថា ទំនិញនោះមានគុណភាពប្រហាក់ប្រហែលនឹងទំនិញផ្សេងទៀតដែរ តែដោយសារទំនិញនោះមានម៉ាកឬប្រេនដែលគេស្គាល់ច្រើន ទើបធ្វើឲ្យវាត្រូវលក់ក្នុងតម្លៃថ្លៃជាងទំនិញម៉ាកធម្មតា។

Comparing or contrasting things 2 — Dialogue 2

ហាងលក់ទំនិញ
អតិថិជន៖ រកថ្នាំដុសធ្មេញ។
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។ បងប្រើម៉ាកអីដែរ? បើម៉ាកនេះ ឥឡូវកំពុងតែប្រូម៉ូសិនទិញមួយថែមមួយ។ បើបងយកម៉ាកនេះ ចំណេញជាង។
អតិថិជន៖ ល្អប្រើអត់?
អ្នកលក់៖ ល្អប្រើដូចគ្នាតាសបង។ ឥឡូវគេប្រើម៉ាកហ្នឹងច្រើនជាងម៉ាកបងរក។

Refusing direction — Cultural note

គេប្រើពាក្យថា “ប្រើបាន” សំដៅលើក្មេងឬមនុស្សអាយុតិចជាងដែលងាយបង្គាប់ឲ្យធ្វើអ្វីផ្សេងៗ។ ពាក្យផ្ទុយពីនោះ គឺ “ប្រើមិនបាន”។ ក្នុងន័យដូចគ្នា ពាក្យគួរសមនៅពេលសំដៅលើមនុស្សធំឬចាស់ជាងណា ដែលចូលចិត្តជួយអ្នកដទៃនៅពេលមានការពឹងពាក់ គឺពាក្យថា “ពឹងបាន”។

Apologizing — Cultural note

ប្រពៃណីខ្មែរតម្រូវឲ្យលើកដៃសំពះផងដែរ នៅពេលនិយាយពាក្យ “សុំទោស” គឺដូចគ្នានឹងពេល “ជម្រាបសួរ” “ជម្រាបលា” និង “អរគុណ” ដែរ។ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែង មានតែពេលនិយាយសុំទោសទៅកាន់មនុស្សមានអាយុច្រើនជាងឆ្ងាយ និងមិនសូវជិតស្និទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ដែលគេលើកដៃសំពះ។ ចំពោះមនុស្សស្របាលគ្នា ឬមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជាទូទៅមិនមានការលើកដៃសំពះទេ។

Consoling someone — Dialogue 1

បាត់បង់សត្វចិញ្ចឹម
ស្រីពេជ្រ៖ កុសល ម៉េចហ្នឹង? ដូចស្រងូតស្រងាត់ម៉េះ?
កុសល៖ ឆ្មាខ្ញុំ តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ឈឺ។ ស៊ីអត់បាន ហើយចេះតែថ្ងូរ។ ដល់ព្រឹកមិញក្រោកឡើង វាងាប់បាត់។
ស្រីពេជ្រ៖ សត្វវាអីចឹងហើយ កុសល។ អាយុវាខ្លីជាងមនុស្ស អីចឹងវាត្រូវតែទៅមុនហើយ។ កុំពិបាកចិត្តអី កាត់ចិត្តទៅ។ វាក៏ឆាប់បានទៅចាប់ជាតិថ្មីដែរ។

Getting someone’s attention — Cultural note

ស្របពេលដែលមានការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃទំនើប (ស្មាតហ្វូន) កាន់តែច្រើនឡើង ការសន្ទនាផ្ទាល់មាត់ កាន់តែតិចទៅៗ។ មនុស្សជាច្រើនប្រើពេលសម្លឹងមើលទូរស័ព្ទ ច្រើនជាងការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើមនុស្សជុំវិញខ្លួន។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ការហៅដោយការប៉ះស្មាឬដៃតិចៗ គឺជាការធម្មតា។ ពេលខ្លះ ក៏មានការពញ្ញាក់ពីក្រោយ ឬចាក់ក្រឡេកត្រង់ចង្កេះចំពោះមនុស្សជិតស្និទ្ធ។

Requesting and granting permission 1 — Cultural note

នៅប្រទេសខ្មែរ វាមានលក្ខណៈងាយស្រួលជាងនៅឯប្រទេសជប៉ុន នៅពេលចង់និយាយទៅកាន់អ្នកដែលមិនស្គាល់គ្នា ដើម្បីសុំការអនុញ្ញាតឬសួរអ្វីមួយ។ នៅឯប្រទេសជប៉ុន មានទម្លាប់រអែងមិនហ៊ានហៅឬនិយាយទៅកាន់អ្នកមិនស្គាល់នោះទេ ។ នៅខ្មែរ សូមកុំភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលមានអ្នកមិនស្គាល់និយាយមកកាន់អ្នកច្រើន ប៉ុន្តែក៏សុំប្រយ័ត្នចំពោះជនគួរឲ្យសង្ស័យខ្លះ។

Identifying items or people 1 — Dialogue 1

នៅក្នុងបណ្ណាគារ
និមល៖ នីតា ជួយមើលសៀវភៅពីរក្បាលនេះមើល មួយណាល្អជាង?
នីតា៖ ខ្ញុំឃើញអត់មានខុសគ្នាអីផង មួយណាក៏បានដែរ។
និមល៖ ក្របខាងក្រៅអា៎ មួយណាស្អាតជាង? មួយរូបផ្កា មួយរូបសត្វឆ្កែ។
នីតា៖ អូ ខុសតែក្របខាងក្រៅហ្នឹង។ យកអាមួយរូបផ្កានេះទៅអីចឹង ពណ៌ស្រស់ មើលទៅស្អាត។

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 1

ពេលជួបគ្នានិងពេលលាគ្នាជាមួយមនុស្សដែលមានអាយុចាស់ជាង ត្រូវនិយាយបែបណា?

ពេលជួបគ្នា
ក្មួយ៖ (ដើរជ្រួសគ្នា លើកដៃសំពះ) ជម្រាបសួរអ៊ំ សុខសប្បាយទេអ៊ំ?
អ៊ំ៖ អឺ អ៊ំសុខសប្បាយធម្មតាទេ។ ចុះក្មួយឯង សុខសប្បាយអត់?

ពេលលាគ្នា
ក្មួយ៖ អញ្ចឹង ខ្ញុំរកជម្រាបលាលោកអ៊ំសិនហើយ។ សុខសប្បាយលោកអ៊ំ។
អ៊ំ៖ អឺ ទៅចុះ សុខសប្បាយទាំងអស់គ្នា។

Asking “Do you have X?” — Additional dialogue

ហាងលក់ខោអាវ
អ្នកលក់៖ បង ចូលមើលខោអាវសិនអីបង?
ភ្ញៀវ៖ កន្លែងអូនឯងមានលក់ខោអាវកូនក្មេងអេ៎?
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។ មានម៉ូតច្រើន បងចង់បានម៉ូតម៉េច? ទំហំប៉ុនណាដែរបង?
ភ្ញៀវ៖ ម៉ូតនេះស្អាតតាស។ មានអាទ្រើសជាងហ្នឹងតិចអេ៎? ចង់បានពណ៌ផ្កាឈូក មានអេ៎?
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។ ចាំម៉ាភ្លែត ខ្ញុំយកមកឲ្យមើល។

Comparing or contrasting things 1 — Additional dialogue

នៅហាងលក់នំបញ្ចុក
អ្នករត់តុ៖ បង ត្រូវការកុម្ម៉ង់អីដែរ?
នារី៖ នំបញ្ចុកសម្លអីលក់ដាច់ជាងគេ?
អ្នករត់តុ៖ ដូចជាលក់ដាច់ស្មើៗគ្នាហ្នឹងបង។ តែ ... សម្លការីដូចភ្ញៀវហៅច្រើនជាងគេ បង។
នារី៖ អីចឹង យកនំបញ្ចុកសម្លការីម៉ោអីចឹង។ កញ្ញា ញ៉ាំអីដែរ?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំយកសម្លប្រហើរ។
...
កញ្ញា៖ សម្លប្រហើរនៅហ្នឹងឆ្ងាញ់ជាងប្រហើរនៅកន្លែងមួយទៀត លើកមុនខ្ញុំទៅ។

Expressing thanks 2 — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជានៅប្រទេសផ្សេងៗដែរ គឺបុរសតែងតែស្ម័គ្រចិត្តចូលទៅជួយ នៅពេលឃើញស្ត្រីកំពុងធ្វើការងារធ្ងន់អ្វីមួយ ពីព្រោះបុរសមានកម្លាំងខ្លាំងជាងស្ត្រី។ ជនជាតិខ្មែរតែងតែចងចាំនិងឲ្យតម្លៃការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកបានយូរអង្វែងណាស់។ ការជូនជាម្ហូបឬចំណីចំណុកបន្តិចបន្តួចជាញឹកញាប់ទៅអ្នកជិតខាងឬអ្នកធ្លាប់មានគុណ ទោះជាមិនមែនក្នុងឱកាសអ្វីជាពិសេសដ៏ដោយ គឺជាទម្លាប់របស់ជនជាតិខ្មែរដើម្បីសម្ដែងការអរគុណ។

Comparing or contrasting things 2 — Dialogue 1

ហាងលក់ខោអាវ
តារា៖ ស្រីរ័ត្ន មើលអាវពីរនោះមើល ម៉េចដែរ? មួយណាស្អាតជាង?
ស្រីរ័ត្ន៖ មានអី ម្យ៉ាងម្នាក់។ អាពណ៌បៃតងអាចពាក់ទៅធ្វើការបាន ព្រោះវាមានកអាវ។ បើអាពណ៌លឿង បានតែពាក់ធម្មតា។
តារា៖ មើលតម្លៃតិចសិន។ អាពណ៌លឿងថ្លៃជាងតិច តែពាក់ទៅដូចឡូយជាង។ យកអាពណ៌លឿងម៉ងទៅ ម៉េចដែរ?
ស្រីរ័ត្ន៖ មានអី តារាឯងស្រឡាញ់អាពណ៌លឿង យកអាពណ៌លឿងទៅ។ ឡូយដែរតាស។

Saying “I want X” — Dialogue 2

នៅហាងខោអាវ
អ្នកលក់៖ ចូលមើលសិនអីបង? នៅខាងក្នុងមានម៉ូតច្រើនជាងហ្នឹងទៀត។
ភ្ញៀវ៖ ខ្ញុំរកអាវសាច់ក្រណាត់ពាក់ទៅធ្វើការធម្មតា។ មានអេ៎?
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។ បងចង់បានពណ៌អីដែរ?
ភ្ញៀវ៖ ចង់បានពណ៌ផ្សេងៗ។ ជួយបង្ហាញតិចមើល មានពណ៌អីខ្លះ។
អ្នកលក់៖ ចា៎ស បង។ អញ្ជើញខាងក្នុងម៉ោបង។
ភ្ញៀវ៖ ហើយចង់បានរ៉ូបស្លៀកទៅញ៉ាំការមួយដែរ។ ប៉ុនកូនខ្ញុំ មានអេ៎?
អ្នកលក់៖ មានតាសបង។