KhmerPronunciationEnglish/Notes#occ
ស៊ី sii 1. to eat (with humans it is intimate in urban centers but may be used more generally in rural areas)
2. to consume (food, fuel)
3. ស៊ីប្រេន = to sell at a high price just because it’s a brand name
21/16

Link to overview page
Link to dictionary

Expressing anger — Dialogue 2


កូនម៉ាក់ឯងមើល ខ្ញុំទុកនំនៅកន្លែងនោះតែមួយភ្លែត កណ្ដោរលួចស៊ីអស់រលីងចង្រៃមែនទែន

Comparing or contrasting things 2 — Cultural note


អតិថិជនតែងគិតថាទំនិញដែលថ្លៃជាង ភាគច្រើនមានគុណភាពល្អជាងប៉ុន្តែ នៅខ្មែរ មានពាក្យថាស៊ីប្រេនគឺមានន័យថា ទំនិញនោះមានគុណភាពប្រហាក់ប្រហែលនឹងទំនិញផ្សេងទៀតដែរ តែដោយសារទំនិញនោះមានម៉ាកប្រេនដែលគេស្គាល់ច្រើន ទើបធ្វើឲ្យវាត្រូវលក់ក្នុងតម្លៃថ្លៃជាងទំនិញម៉ាកធម្មតា

Complimenting someone — Cultural note


ពាក្យថា បញ្ជោរ មានន័យថា និយាយសរសើរនរណាម្នាក់អំពីអ្វីដែលមិនពិត ដូចជា មិនស្អាតក៏សរសើរថាស្អាត ។ល។ រីឯ អ្នកដែលចូលចិត្តស្ដាប់ពាក្យបញ្ជោរ គេហៅថាមនុស្សស៊ីជោរហើយក៏មានមនុស្សដែលនៅមុខសរសើរ នៅក្រោយនិយាយដើមដែរផ្ទុយទៅវិញ ក៏មានមនុស្សដែលមិនចេះសរសើរនរណា ទោះគេធ្វើបានល្អក៏ដោយ

Talking about the taste of food 2 — Cultural note


នៅពេលមនុស្សម្នាក់មានអាហារដែលខ្លួនចូលចិត្តញ៉ាំតិចមុខ ហើយមិនព្រមញ៉ាំអ្វីដែលខ្លួនមិនចូលចិត្តសោះ ខ្មែរប្រើពាក្យថារើសម្ហូប”។ ភាសាសាមញ្ញហៅថាស៊ីរើស”។ នៅពេលអ្នកឃ្លាខាងក្រោម តើអ្នកដឹងថាជនជាតិខ្មែរកំពុងនិយាយលេងសើចទេ?
ស៊ីរើស មិនមែនរើសស៊ីទេណា
ស្រួលចិញ្ចឹមមែន!

Consoling someone — Dialogue 1


បាត់បង់សត្វចិញ្ចឹម
ស្រីពេជ្រកុសល ម៉េចហ្នឹង? ដូចស្រងូតស្រងាត់ម៉េះ?
កុសលឆ្មាខ្ញុំ តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ឈឺស៊ីអត់បាន ហើយចេះតែថ្ងូរដល់ព្រឹកមិញក្រោកឡើង វាងាប់បាត់
ស្រីពេជ្រសត្វវាអីចឹងហើយ កុសលអាយុវាខ្លីជាងមនុស្ស អីចឹងវាត្រូវតែទៅមុនហើយកុំពិបាកចិត្តអី កាត់ចិត្តទៅវាក៏ឆាប់បានទៅចាប់ជាតិថ្មីដែរ

Tuk Tuk (Sakanan) — 10


បន្ទាប់មកនៅក្នុងរូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីបន្ទាប់ពីដឹងតម្លៃថាអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីនោះ គាត់យកតម្លៃ ១០ ដុល្លារ អ្នកទាំងបីក៏គិតថាតម្លៃនោះគឺថ្លៃខ្លាំងពេក ដូច្នេះគាត់ពុំអាចទទួលយកបាននោះទេ អញ្ចឹងបានន័យថាផ្ទះរបស់គាត់នៅជិតកន្លែងផឹកស៊ី ក៏ប៉ុន្តែម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បី គាត់បានយកតម្លៃខ្ពស់ ឬក៏ថ្លៃខ្លាំងពេក អញ្ចឹងហើយទើបអ្នកទាំងបីមិនអាចទទួលយកបាន ដូច្នេះអ្នកទាំងបីក៏មិនសម្រេចចិត្តមិនជិះរ៉ឺម៉កកង់បីរបស់បុរសម្នាក់នោះទេ អញ្ចឹងពួកគេក៏បានឆ្លើយទៅកាន់ម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បីថា ពួកគេមិនជិះរ៉ឺម៉កកង់បីនោះទេ ព្រោះតម្លៃនេះគឺថ្លៃខ្លាំងពេក ដូច្នេះហើយពួកគេនឹងរករ៉ឺម៉កកង់បីផ្សេងទៀត

Tuk Tuk (Sakanan) — 12


ចូលមកដល់រូបភាពទី ១២ នៅក្នុងរូបភាពទី ១២ យើងឃើញថា បន្ទាប់ពីពួកគេចេញពីរ៉ឺម៉កកង់បីទីមួយ បន្ទាប់មកពួកគេដើរបានបន្តិច ក៏ជួបនឹងរ៉ឺម៉កកង់បីទីពីរមួយទៀត អញ្ចឹងយើងឃើញថា រ៉ឺម៉កកង់បីនោះ ម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បី គឺពុំបានជក់បារីនោះទេ ដោយម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បី គឺគាត់ពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌ ស្លៀកខោជើងវែងពណ៌ប្រផេះ អញ្ចឹងអ្នកទាំងបីបាននិយាយទៅកាន់រ៉ឺម៉កកង់បីនោះ ដោយសួរតម្លៃពីកន្លែងដែលគាត់ផឹកស៊ី ឬក៏កន្លែងដែលគាត់កំពុងតែឈរ ទៅដល់ផ្ទះរបស់គាត់ តើគេយកចំនួនប៉ុន្មាន? បន្ទាប់មកម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បី គាត់ក៏បានលូកដៃ ឬក៏យកដៃមួយចំហៀងជ្រែងហោប៉ៅ ដោយការ គាត់យកដៃទៅលូកក្នុងហោប៉ៅ ដោយកាយវិការបែបនេះ យើងហៅថាការជ្រែងហោប៉ៅ ហើយដៃម្ខាងទៀតរបស់គាត់លើកឡើងជាសញ្ញា ដើម្បីឲ្យអតិថិជនរបស់គាត់ចូលទៅក្នុងរ៉ឺម៉ក ដោយគាត់ប្រាប់ថា ពីទីនេះទៅផ្ទះរបស់ពួកគាត់ គឺគាត់យកតម្លៃដុល្លារ អញ្ចឹងអ្នកទាំងបីដូច្នេះហើយក៏សប្បាយចិត្ត ដូច្នេះពួកគេនិយាយថា យល់ព្រមទៅជាមួយនឹងរ៉ឺម៉កកង់បីមួយនោះ

Getting Up (Sakanan) — 06


ចូលដល់រូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីយើងឃើញថា បន្ទាប់ពីនារីម្នាក់នោះ គាត់ដើរចូលក្នុងបន្ទប់ទឹកគាត់រួចរាល់ហើយ គាត់បានបើកទូកញ្ចក់ឬក៏កូនទូរបស់គាត់ ដើម្បីយកថ្នាំដុសធ្មេញនិងច្រាសដុសធ្មេញចេញមកអញ្ចឹងនៅពេលដែលភ្ញាក់ពីគេងហើយ យើងត្រូវការដុសធ្មេញ ដុសសម្អាតធ្មេញរបស់យើង ដើម្បីយកកម្ទេចកម្ទីចេញពីធ្មេញរបស់យើង ព្រោះថាពេលល្ងាច គឺយើងញ៉ាំអាហារពេលល្ងាចជាច្រើន អញ្ចឹងកម្ទេចកម្ទីនឹងនៅជាប់ធ្មេញរបស់យើងជាក់ជាពុំខានដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពនេះ នារីម្នាក់នោះ គាត់បានច្របាច់ថ្នាំដុសធ្មេញដាក់នៅលើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ អញ្ចឹងថ្នាំដុសធ្មេញ ប្រអប់ថ្នាំដុសធ្មេញរបស់គាត់គឺមានពណ៌ ចំណែកឯថ្នាំដុសធ្មេញគឺមានពណ៌បៃតងនិងលាយ ហើយច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់គឺមានពណ៌ក្រហមអញ្ចឹងគាត់បានច្របាច់ថ្នាំដុសធ្មេញមួយចំនួន ដាក់ទៅលើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ បាទ គាត់ច្របាច់[ច្រាសដុសធ្មេញ]ថ្នាំដុសធ្មេញ ទៅលើច្រាសដុសធ្មេញ ដើម្បី សម្រាប់ធ្វើការដុសធ្មេញគាត់ អញ្ចឹងគាត់ដុសធ្មេញជារៀងរាល់ព្រឹកតែម្ដង ព្រោះថាការដុសធ្មេញ គឺធ្វើឲ្យយើងបំបាត់ក្លិនមាត់អញ្ចឹងពេលដែលយើងក្រោកពីគេង គឺកម្ទេចកម្ទីកាកសំណល់ ដែលយើងញ៉ាំអាហារពីពេលល្ងាចនោះនៅតោងស្អិតជាប់ធ្មេញរបស់យើង ដូច្នេះវានឹងធ្វើឲ្យមានដង្កូវស៊ីធ្មេញ ឬក៏មានក្លិនមាត់ ប្រសិនបើយើងមិនបានដុសធ្មេញនោះទេ

Getting Up (Sakanan) — 07


នៅក្នុងរូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីបន្ទាប់ពីនារីម្នាក់នោះ គាត់ច្របាច់ថ្នាំដុសធ្មេញដាក់លើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ហើយ នារីម្នាក់នោះបានយកច្រាសដុសធ្មេញមកដុសធ្មេញរបស់គាត់ អញ្ចឹងគាត់ដុសធ្មេញ ដុសសម្អាតធ្មេញរបស់គាត់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ គឺ គឺធ្វើតាមក្បួនដុសធ្មេញ ដែលគាត់ធ្លាប់បានរៀន គឺការដុសពីលើចុះក្រោម ពីក្រោមឡើងលើ ពីឆ្វេងទៅស្ដាំ អញ្ចឹងគាត់ដុសម្ដងមួយបានន័យថាធ្មេញរបស់គាត់ គាត់ដុសចុះឡើងហើយយើងឃើញថាថ្នាំដុសធ្មេញតែងតែមានពពុះ អញ្ចឹងនៅពេលដែលគាត់ដុស គឺមានពពុះចេញពីក្នុងមាត់គាត់យ៉ាងច្រើន ដូច្នេះពពុះនេះវាមិនមែនជាពពុះគ្រោះថ្នាក់នោះទេ គឺជាពពុះនៃថ្នាំដុសធ្មេញ ព្រោះថាថ្នាំដុសធ្មេញដែលយើងប្រើប្រាស់ គឺផ្សំពីសារធាតុជាច្រើន ដែលមានក្លិនប្រហើរ ឬក៏ការពារដង្កូវស៊ីធ្មេញ អញ្ចឹងវានឹងធ្វើ[...] ធ្វើការសម្អាតនូវកាកសំណល់ផ្សេងដែលនៅជាប់ធ្មេញនិងនៅក្នុងមាត់របស់យើង ដូច្នេះហើយ គាត់ដុសធ្មេញដើម្បីសម្អាត ហើយបំបាត់ក្លិនមាត់របស់គាត់ក្រោយពីក្រោកពីគេង បាទអញ្ចឹងមិនត្រឹមតែដុសធ្មេញនោះទេ នារីម្នាក់នោះ គាត់ដុសអណ្ដាតគាត់ផងដែរ ដូច្នេះការដុសសម្អាតធ្មេញ មាត់ធ្មេញ គឺយើងត្រូវការដុសទាំងអណ្ដាត ទាំងធ្មេញ ដើម្បីកម្ចាត់ក្លិនមាត់និងកាកសំណល់ផ្សេងៗ។

Tuk Tuk (Sakanan) — 09


ចូលមកដល់រូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីបន្ទាប់ពីពួកគេចូលទៅកាន់រ៉ឺម៉កកង់បីហ្នឹងហើយ ពួកគេក៏បាននិយាយថ្លៃ តថ្លៃទៅដល់រ៉ឺម៉កកង់បី ថាពីកន្លែងក្លឹបនោះទៅផ្ទះរបស់គេយកចំនួនប៉ុន្មាន ពេលនោះម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បីនោះក៏បានឆ្លើយថា ១០ ដុល្លារ អញ្ចឹងពួកគេក៏បានភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះថាតម្លៃនោះគឺថ្លៃខ្លាំងពេក ហើយយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺអ្នកទាំងបីនោះ គាត់បានបញ្ចេញអាការៈភ្ញាក់ផ្អើល ដោយគាត់បានហាមាត់ធំហើយបើកភ្នែកធំដោយភ្ញាក់ផ្អើលថាហេតុអ្វីក៏ថ្លៃយ៉ាងនេះ ព្រោះផ្ទះរបស់គេនៅជិតនឹងកន្លែងដែលគេផឹកស៊ីនោះទេ ប៉ុន្តែរ៉ឺម៉កកង់បីនោះយកថ្លៃតម្លៃខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងឃើញអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីនោះ គាត់ពុំបានចុះថ្លៃនោះទេ ដោយគាត់នៅតែអង្គុយនៅលើរ៉ឺម៉កកង់បី ហើយនិយាយទៅកាន់បុរសទាំងបីនាក់នោះ ការអង្គុយហើយនិយាយទៅកាន់អតិថិជនបែបនេះ គឺជាការមិនសមរម្យនោះទេ ព្រោះថានៅពេលដែលគេមកនិយាយជាមួយយើង ជាសុជីវធម៌ យើងត្រូវក្រោកឈរនិយាយទៅកាន់គេវិញ ព្រោះថាអ្នកដែលមកនិយាយជាមួយយើងគឺឈរ អញ្ចឹងយើងគួរតែឈរដើម្បីនិយាយជាមួយគេវិញ ដើម្បីជាការគួរសម និងរក្សាសុជីវធម៌ អញ្ចឹងជាទូទៅប្រសិនបើយើងកំពុងតែអង្គុយ ហើយមាននរណាម្នាក់ដើរមកសួរយើង យើងគួរតែងើបឈរ ដើម្បីនិយាយទៅកាន់គេវិញ ធ្វើបែបនេះ គឺគេហៅថាយើងមានសីលធម៌និងមានសុជីវធម៌ល្អជាមួយនឹងអ្នកដទៃ ប៉ុន្តែយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពទីនេះ បុរសដែលជាម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បី គាត់ពុំបានក្រោកឈរនោះទេ ដោយគាត់នៅតែអង្គុយនៅលើរ៉ឺម៉ករបស់គាត់និយាយទៅកាន់អតិថិជនរបស់គាត់ ហើយគាត់បានយកតម្លៃខ្ពស់ខ្លាំងទៅកាន់អតិថិជនរបស់គាត់ ធ្វើឲ្យអតិថិជនរបស់គាត់ ដែលជាមិត្តភក្តិទាំងបីនាក់នោះ គឺមានការភ្ញាក់ផ្អើលនឹងតម្លៃនោះយ៉ាងខ្លាំង

Tuk Tuk (Sakanan) — 07


ចូលមកដល់រូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីយើងឃើញថា បន្តិចក្រោយមក ពួកគេបានដើរមកដល់កន្លែងរ៉ឺម៉កមួយ ដែលជាទូទៅ ជនបរទេស គេហៅថាទុកទុក ប៉ុន្តែក្នុងភាសាខ្មែរយើងហៅថារ៉ឺម៉ក អញ្ចឹងរ៉ឺម៉កគឺមានច្រើន មានរ៉ឺម៉កកង់បួន និងរ៉ឺម៉កកង់បីផងដែរ ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញថា ពួកគេបានសម្លឹងទៅមើលរ៉ឺម៉កកង់បីចំនួនមួយ ដែលរ៉ឺម៉កនោះគឺមានពណ៌ផ្កាឈូក បាទ រ៉ឺម៉កគឺមានពណ៌ផ្កាឈូក ហើយមានដំបូល អញ្ចឹងរ៉ឺម៉កគឺមានដំបូលផងដែរ គឺស្រដៀងទៅនឹងឡាន ក៏ប៉ុន្តែវាអត់មានកញ្ចក់ និងអត់មានម៉ាស៊ីនត្រជាក់នោះទេ ប្រសិនបើឡាន ឬក៏តាក់ស៊ីគឺមានកញ្ចក់សម្រាប់បិទ និងមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ប៉ុន្តែសម្រាប់រ៉ឺម៉កគឺអត់មានម៉ាស៊ីនត្រជាក់នោះទេ គឺវាគ្រាន់តែមានដំបូល ដើម្បីបាំងកុំឲ្យយើងក្ដៅនៅពេលដែលជិះហាលថ្ងៃតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែពេលនេះគឺជាពេលយប់ យើងឃើញថារាល់ក្លឹបរាត្រី ឬក៏ហាងស្រាបៀរជាច្រើន គឺគេតែងតែបើកនៅពេលយប់ អញ្ចឹងហើយបន្ទាប់ពីគាត់បញ្ចប់ការផឹកស៊ី បានន័យថាជាពេលយប់ អញ្ចឹងគាត់ដើរមកដល់ឃើញរ៉ឺម៉កមួយ គាត់ ពួកគាត់មានបំណងចង់ជិះរ៉ឺម៉កនោះទៅផ្ទះ ដោយយើងឃើញម្ចាស់រ៉ឺម៉កកំពុងតែអង្គុយជក់បារីនៅក្នុងរ៉ឺម៉ក អញ្ចឹងបានន័យថាម្ចាស់រ៉ឺម៉ក គាត់កំពុងតែអង្គុយនៅខាងក្រោយ ហើយគាត់អង្គុយដោយយកជើងមួយជាន់លើកង់ ជើងមួយទៀតសំយុងចុះក្រោម ដោយគាត់យកដៃទាំងពីរដាក់លើជង្គង់ ហើយអង្គុយជក់បារី ដែលយើងឃើញថាជក់បារី គឺបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងមានក្លិនមិនល្អនោះទេ ព្រោះថាផ្សែងបារីគឺមានធុំក្លិនស្អុយ ដូច្នេះហើយវាមិនល្អនោះទេសម្រាប់ការជក់បារី ហើយនៅក្នុងរូបភាពទីនេះនេះ គឺនៅខាងក្រោយរ៉ឺម៉កនោះ យើងឃើញមានកន្លែងលក់អាហារមួយកន្លែង ដូចជាមីឆា បានន័យថា ទោះបីជាពេលយប់ក៏ដោយ នៅពេលដែលយើងនៅតាមផ្លូវ គឺមានកន្លែងលក់មីឆាជាច្រើន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទោះបីជាយប់ ស្មើណាក៏ដោយ ទោះបីជាយប់ជ្រៅ ពាក់កណ្ដាលអធ្រាត្រ ក៏យើងអាចរកអាហារញ៉ាំបានដែរនៅតាមផ្លូវ ព្រោះថានៅប្រទេសកម្ពុជា អាហារនៅតាមផ្លូវ គឺគេលក់ ២៤ ម៉ោង បានន័យថាគេបើកជាប់ជានិច្ចរហូតតែម្ដង អញ្ចឹងជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញថា ទោះបីជាពួកគេចេញពីក្លឹបនៅក្នុងពេលយប់ជ្រៅក៏ដោយ ក៏យើងឃើញថាមានរទេះអាហារ ឬក៏រទេះមីឆា ឬក៏រទេះបបរ កំពុងតែលក់នៅតាមផ្លូវផងដែរ ដោយគាត់មិនទាន់បិទតូបនោះទេ

Going To Bed (Sakanan) — 05


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីយើងឃើញថា បន្ទាប់ពីគាត់ដាក់ថ្នាំដុសធ្មេញទៅលើច្រាសដុសធ្មេញរបស់គាត់ហើយ ក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានយកច្រាសដុសធ្មេញនោះមកដាក់ចូលក្នុងមាត់ ដើម្បីដុសសម្អាតធ្មេញរបស់គាត់អញ្ចឹងជាទូទៅ គឺយើងធ្វើការដុសសម្អាតធ្មេញមួយថ្ងៃបីដង ឬក៏ក្រោយពេលដែលយើងញ៉ាំអាហាររួច ដែលយើងជាទូទៅយើងដុសធ្មេញនៅពេលព្រឹក ក្រោយពីយើងក្រោកពីគេងអញ្ចឹងបន្ទាប់ពីយើងក្រោកពីគេង យើងត្រូវដុសធ្មេញម្ដង នៅពេលដែលយើងញ៉ាំអាហារថ្ងៃត្រង់រួច យើងត្រូវដុសធ្មេញម្ដង និងនៅពេលដែលយើងមុនចូលគេង មុនពេលដែលយើងចូលគេង យើងត្រូវដុសធ្មេញម្ដងទៀត ដើម្បីឲ្យប្រាកដថាធ្មេញរបស់យើងស្អាត និងមិនមានកាកសំណល់ជាប់នឹងធ្មេញនោះទេ ព្រោះប្រសិនបើមានកាកសំណល់ជាប់នៅធ្មេញ វាធ្វើ[អាចឲ្យ]អាចធ្វើឲ្យធ្មេញពុក ឬក៏មានដង្កូវស៊ីធ្មេញ អញ្ចឹងអាចធ្វើឲ្យធ្មេញយើងខូច ឬក៏យើងឈឺធ្មេញបានដូច្នេះយើងត្រូវដុសសម្អាតធ្មេញរបស់យើងឲ្យបានស្អាត ហើយយើងត្រូវដុសសម្អាតអណ្ដាតផងដែរ ព្រោះពេលខ្លះគឺបាក់តេរី ឬក៏មេរោគ វានៅតោងជាប់នឹងអណ្ដាត ដូច្នេះយើងត្រូវដុសសម្អាតអណ្ដាត ជាមួយនឹងធ្មេញយើងឲ្យបានស្អាត មុននឹងយើងចូលគេងដែលជាក់ស្ដែងយើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់នេះ គាត់កំពុងតែយកច្រាសដុសធ្មេញ ដែលមានថ្នាំដុសធ្មេញ ដុសទៅលើធ្មេញរបស់គាត់ ដោយគាត់យកច្រាសដុសធ្មេញនោះ ដាក់ចូលក្នុងមាត់ ហើយដុសចុះឡើងពីលើចុះក្រោម ពីក្រោមឡើងលើ ហើយពីឆ្វេងទៅស្ដាំ និងពីស្ដាំទៅឆ្វេងផងដែរ ដោយគាត់ដុសធ្មេញរបស់គាត់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ដើម្បីឲ្យប្រាកដថា ធ្មេញរបស់គាត់គឺស្អាត មិនមានជាប់កាកសំណល់នោះទេអញ្ចឹងយើងឃើញមានពពុះថ្នាំដុសធ្មេញជាច្រើនចេញពីមាត់របស់គាត់ ដោយយើងឃើញពពុះ ពពុះនោះគឺពពុះថ្នាំដុសធ្មេញ ព្រោះនៅពេលដែលយើងដាក់ថ្នាំដុសធ្មេញនៅលើច្រាស ហើយយើងយកមកដុសធ្មេញ គឺវានឹងមានពពុះចេញមក ហើយយើងអត់ត្រូវញ៉ាំពពុះនោះទេ ដោយសារតែពពុះនោះ គឺអាចធ្វើឲ្យយើងឈឺបាន អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងដុសហើយ គឺយើងត្រូវខ្ជាក់ពពុះនោះចោល ហើយប្រើប្រាស់ទឹកដើម្បីខ្ពុរមាត់ អញ្ចឹងយើងយកទឹកមកខ្ពុរមាត់ ដើម្បីខ្ពុរពពុះនោះចេញឲ្យអស់ ហើយឲ្យអស់ជាមួយនឹងកាកសំណល់ អញ្ចឹងយើងខ្ជាក់កាកសំណល់ជាមួយនឹងពពុះនោះចោល ព្រោះពពុះនោះគឺអត់ស្អាតនោះទេ នៅពេលដែលយើងដុសធ្មេញហើយអញ្ចឹងក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់កំពុងតែព្យាយាមដុសសម្អាតធ្មេញរបស់គាត់ឲ្យបានស្អាតមុននឹងចូលគេង ព្រោះគាត់ខ្លាចដង្កូវស៊ីធ្មេញ ឬក៏គាត់ខ្លាចមានក្លិនមាត់មិនល្អ នៅពេលដែលយើងភ្លេចដុសធ្មេញ វាអាចធ្វើឲ្យយើងមានក្លិនមិនល្អនៅក្នុងមាត់ ហើយម្យ៉ាងវិញទៀតធ្វើឲ្យធ្មេញយើងពុកនិងឆាប់បាក់ ដូច្នេះគាត់ត្រូវដុសធ្មេញគាត់ឲ្យបានស្អាត

Khmer New Year (Sakanan) — 14


ចូលដល់រូបភាពទី ១៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ គឺជាល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរមួយមុខទៀត គេហៅថាលេងចាប់កូនខ្លែងអញ្ចឹងលេងចាប់កូនខ្លែង គឺយើងត្រូវបែងចែកជាពីរក្រុម ដោយមួយក្រុមមានមនុស្សច្រើនអ្នក ឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយឱបចង្កេះគ្នាទៅវិញទៅមកអញ្ចឹងមួយក្រុមគឺឈរតម្រង់ជួរគ្នាដោយតោងចង្កេះគ្នាពីមុខទៅក្រោយ បាទ ហើយម្នាក់មួយក្រុមទៀតគឺមានសមាជិកតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដោយគាត់ដើរតួជាខ្លែង ចំណែកឯមនុស្សមួយក្រុមដែលឈរតម្រង់ជួរគ្នាដើរតួជាមាន់ ហើយនៅខាងមុខគេគឺជាដើរតួជាមេមាន់ អញ្ចឹងខ្លែងត្រូវទៅសុំចាប់កូនមាន់ពីមេមាន់ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលខ្លែងទៅ ខ្លែងត្រូវច្រៀងសុំចាប់កូនខ្លែងពីមេមាន់ ហើយមេមាន់មិនព្រមនោះទេ ដោយមេមាន់ព្យាយាមការពារកូនមាន់នោះឲ្យខានតែងបានអញ្ចឹងល្បែងនេះគឺយើងយកតម្រាប់ទៅតាមសត្វខ្លែង ហើយនិងសត្វមាន់ដែលជាសត្វរស់នៅនៅក្នុងស្រុកភូមិ ហើយសត្វខ្លែងតែងតែមកឆាបកូនមាន់យកទៅស៊ី ហើយមេមាន់តែងតែការពារកូនមាន់របស់គេ ដូច្នេះខ្មែរយើងក៏បានមើលសកម្មភាពរបស់សត្វទាំងពីរ ហើយក៏បង្កើតជាល្បែងនេះឡើងអញ្ចឹងនៅពេលនោះ ខ្លែងត្រូវតែព្យាយាម ធ្វើយ៉ាងណា ចាប់មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយឲ្យបាន ហើយមេមាន់ព្យាយាមរត់ទៅបាំងខ្លែងដើម្បីកុំឲ្យចាប់កូនមាន់បានអញ្ចឹងកូនមាន់ដែលនៅខាងក្រោយ ឬក៏មនុស្សដែលនៅខាងក្រោយ ត្រូវតែព្យាយាមរត់តាមមេមាន់ ដើម្បីកុំឲ្យខ្លែងចាប់បាន នៅពេលដែលខ្លែងចាប់បាននោះ កូនមាន់នោះនឹងក្លាយទៅជាចំណីរបស់ខ្លែង ហើយគេនឹងក្លាយទៅជាអ្នកចាញ់ បន្ទាប់មកអ្នកចាញ់នឹងត្រូវច្រៀង ឬក៏រាំទៅតាមអ្វីដែលអ្នកឈ្នះចង់បានអញ្ចឹងល្បែងប្រជាប្រិយខ្មែរដែលលេងនៅក្នុងពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរគឺមានច្រើនប្រភេទ មានដូចជាចោលឈូង បោះអង្គញ់ ចាប់កូនខ្លែង លាក់កន្សែងជាដើមហើយល្បែងទាំងអស់នោះ ពុំមែនជាល្បែងស៊ីសងនោះទេ វាគឺជាល្បែងប្រពៃណី ឬក៏ល្បែងប្រជាប្រិយ ដែលប្រជាជនខ្មែរតែងតែលេងដើម្បីភាពសប្បាយរីករាយនៅក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីហើយពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តែងតែធ្វើឡើងនៅក្នុងខែមេសា បាទ ខែមេសាដែលជាខែប្រាំង ហើយយើងធ្វើឡើងនេះគឺនៅក្នុង ពេលដែលប្រមូលផលរួច អញ្ចឹងនៅពេលដែលប្រជាជនគាត់ប្រមូលផលស្រែចំការគាត់រួចរាល់ហើយ គាត់ក៏បានរៀបចំពិធីចូលឆ្នាំថ្មីនេះ ដើម្បីជួបជុំគ្នាសប្បាយរីករាយ និងដើម្បីអបអរនូវផលដំណាំ ដែលគាត់បានប្រមូលរួចរាល់ ដូច្នេះគឺយើងតែងតែប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីនៅក្នុងខែមេសា ដែលជាខែដែលប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់ទូទាំងប្រទេស គាត់បានប្រមូលផលដំណាំគ្នារួចរាល់ បន្ទាប់មកប្រជាជនខ្មែរ គាត់ក៏បានជួបជុំគ្នា ដើម្បីលេងល្បែងប្រជាប្រិយ ក្នុងការកម្សាន្តនៅក្នុងភូមិរបស់គាត់ផងដែរ

Tuk Tuk (Sakanan) — 01


អញ្ចឹងយើងមកមើលរូបភាពទីទាំងអស់គ្នាតែម្ដង នៅក្នុងរូបភាពទីយើងឃើញមានមនុស្សប្រុសស្រីជាច្រើន អង្គុយនៅក្នុងកន្លែងមួយ អញ្ចឹងកន្លែងនោះ មើលទៅដូចជាកន្លែងផឹកស៊ី ឬក៏កន្លែងក្លឹបរាត្រីជាដើម ដែលយើងឃើញថាមានមនុស្សជាច្រើន កំពុងតែអង្គុយញ៉ាំស្រា និងអង្គុយស្ដាប់ភ្លេង ដោយនៅទីនោះគឺមានភ្លេងកំដរ អញ្ចឹងបានន័យថាពួកគេចេញមកក្រៅ ដើម្បីស្ដាប់ភ្លេងកំដរនាថ្ងៃសម្រាក ឬក៏បន្ទាប់ពីការបំពេញការងារនឿយហត់ អញ្ចឹងយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺមានតុចំនួនបី បាទ ដែលមានមនុស្សជាច្រើននៅក្នុងតុនោះ ដែលយើងឃើញតុនៅកណ្ដាល គឺមានមនុស្សប្រុសស្រីចំនួនបីនាក់ អញ្ចឹងប្រុសស្រីចំនួនបីនាក់នោះគឺជាមិត្តភក្តិនឹងគ្នា ដែលយើងឃើញបុរសទីដែលគាត់អង្គុយនៅខាងឆ្វេងដៃ បាទ គាត់អង្គុយនៅលើកៅអីមួយ ដែលកៅអីនោះមានជើងកៅអីចំនួនបួន ហើយមានបង្អែកមួយផងដែរ អញ្ចឹងគាត់អង្គុយលើកៅអីដោយដាក់ដៃនៅលើតុ ហើយគាត់ផ្អែកទៅលើបង្អែក បុរសនោះពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌បៃតង ហើយគាត់ស្លៀកខោជើងវែងពណ៌ ដែលគាត់ពាក់ស្បែកជើងប៉ាតា បុរសនោះមានអាយុប្រហែលជា ២០ ឆ្នាំ ដែលគាត់មានសក់បះឡើងទៅលើ បាទ គាត់ធ្វើជាម៉ូត អញ្ចឹងម៉ូតសក់របស់គាត់គឺបះឡើងទៅលើ គាត់អង្គុយជាមួយនឹងនារីម្នាក់ដែលអង្គុយនៅកណ្ដាល នារីម្នាក់នោះ គឺគាត់ពាក់អាវវៀលពណ៌ ដៃវែង ហើយគាត់ស្លៀកខោពណ៌ខ្មៅជើងវែង អញ្ចឹងនារីម្នាក់នោះ គាត់បានចងសក់បួងឡើងទៅលើ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងចងសក់បួងឡើងទៅលើ សម្រាប់នារី គេហៅថាបួង នៅពេលដែលយើងចងសក់ឡើងទៅលើ គេហៅថាបួងសក់ អញ្ចឹងនារីម្នាក់នោះ គាត់ពាក់អាវដៃវែង ហើយវៀល ចំណែកបុរសម្នាក់ទៀតដែលជាមិត្តភក្តិរបស់គាត់ដែរនោះ គឺគាត់ពាក់អាវពណ៌ប្រផេះ ដៃខ្លី ហើយស្លៀកខោជើងវែង អ្នកទាំងបីកំពុងតែអង្គុយទល់មុខគ្នា ពួកគេកំពុងតែញ៉ាំស្រាបៀរម្នាក់មួយដបដើម្បីនិយាយគ្នាលេងអំពីការងារ ឬក៏អំពីការសិក្សា បន្ទាប់ពីគេសម្រាក ឬក៏ចេញពីធ្វើការ បានន័យថាគេមកទីនេះ ដើម្បីស្ដាប់ភ្លេងលំហែអារម្មណ៍ អញ្ចឹងគេមកដើម្បីស្ដាប់ភ្លេងនិងលំហែអារម្មណ៍ ដោយការញ៉ាំ ជួបជុំគ្នាញ៉ាំអាហារជាមួយគ្នា និងញ៉ាំស្រាបៀរបន្តិចបន្តួច ដែលយើងឃើញនៅលើតុរបស់ពួកគេ គឺមានដបស្រា ក៏ដូចជាកែវស្រា ហើយនិងធុងដាក់ទឹកកកផងដែរអញ្ចឹងទឹកកកគេដាក់នៅក្នុងធុងមួយ ទឹកកក យើងដាក់នៅក្នុង យើងយកមកដាក់នៅក្នុងកែវ ហើយចាក់ស្រាចូលទៅក្នុងកែវ ដើម្បីឲ្យវាត្រជាក់ ដូច្នេះហើយទើបគេដាក់ទឹកកកនៅក្នុងធុងមួយ នៅពេលដែលយើងត្រូវការទឹកកក យើងអាចយកទឹកកកនោះមកដាក់ក្នុងកែវស្រាយើងបាន

Rice (Sakanan) — 11


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ១១ នៅក្នុងរូបភាពទី ១១ យើងឃើញមានត្បាល់មួយ អញ្ចឹងត្បាល់សម្រាប់បុកស្រូវ ដោយត្បាល់នោះគឺយើងឃើញជាត្បាល់ជាន់ ដោយយើងធ្វើអំពីឈើ ដោយត្បាល់នោះគឺមានសសរពីរដើម សសរពីរដើមនោះចោះដោយដែកមួយ ហើយមានសសរមួយទៀតនៅកណ្ដាល ដែលមានរាងវែងបន្តិចផ្ដេកទៅមុខ អញ្ចឹងសសរទាំងពីរ ទាំងបីនោះ ភ្ជាប់គ្នាដោយដែកមូលមួយនៅកណ្ដាល ហើយនៅពេលដែលយើងឃើញសសរផ្ដេកនោះ គឺមានចុងម្ខាង គឺមានបណ្ដូល ដូច្នេះគឺ បណ្ដូលនោះ គឺជា យើងហៅថាអង្រែសម្រាប់បុកស្រូវ អញ្ចឹងត្បាល់នេះគឺជាប្រភេទត្បាល់ជាន់ ហើយយើងជាន់នៅចុងម្ខាង ដើម្បីឲ្យចុងម្ខាងទៀតបះ ហើយនៅក្រោមត្បាល់ផ្ដេក ឬក៏ឈើផ្ដេកនោះ គឺយើងឃើញមានត្បាល់មួយ ដែលមានរាងប្រហោងកណ្ដាល ដូច្នេះយើងដាក់ស្រូវចូលទៅក្នុងប្រហោងកណ្ដាលនោះ ហើយយើងជាន់អង្រែ ដើម្បីបុកស្រូវឲ្យចេញជាអង្ករ នេះគឺជាវិធីបុរាណសម្រាប់ធ្វើការបកគ្រាប់ស្រូវ ដើម្បីយកអង្ករ គឺយើងហៅថាបុកស្រូវដើម្បីយកអង្ករ អញ្ចឹងវិធីបុរាណនេះគឺវាពិបាកនៅក្នុងការប្រើប្រាស់បន្តិច ដោយសារតែយើងត្រូវប្រើប្រាស់កម្លាំងច្រើន ដើម្បីបកគ្រាប់ស្រូវ ដើម្បីយកអង្ករពណ៌ អញ្ចឹងដើម្បីមុននឹងបានអង្ករ គឺយើងត្រូវបុកស្រូវជាមុនសិន ដើម្បីឲ្យគ្រាប់ស្រូវទាំងនោះបែក ហើយចេញជាអង្ករមក ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះគឺគេប្រើម៉ាស៊ីន ដូចជាយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពទី ១១ ដដែល ដែលនៅខាងស្ដាំដៃ គឺជាម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ អញ្ចឹងនៅសម័យបច្ចុប្បន្ន គេលែងប្រើត្បាល់ជាន់ ឬក៏ត្បាល់បុកស្រូវទៀតហើយ ដោយសារតែវាយូរនិងពិបាក ហើយប្រើប្រាស់កម្លាំងច្រើន ដូច្នេះគេប្រើម៉ាស៊ីនដើម្បីកិនស្រូវតែម្ដង អញ្ចឹងយើងគ្រាន់តែចាក់គ្រាប់ស្រូវរបស់យើង ដែលហាលរួច ដែលហាលស្ងួតរួច ចូលទៅក្នុងម៉ាស៊ីន នោះម៉ាស៊ីននឹងចាប់ផ្ដើមកិន ហើយបំបែកគ្រាប់ស្រូវដោយបកគ្រាប់ស្រូវចេញជាអង្ករភ្លាមអញ្ចឹងអង្ករគឺព័ទ្ធដោយគ្រាប់ស្រូវសំបកស្រូវ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងបកសំបកស្រូវនោះចេញ នឹងមានអង្ករពណ៌នៅក្នុងនោះ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងចាក់គ្រាប់ស្រូវដែលស្ងួត ចូលទៅក្នុងម៉ាស៊ីន ម៉ាស៊ីននឹងធ្វើការបកគ្រាប់ស្រូវនោះឲ្យចេញជាអង្ករពណ៌តែម្ដង គឺវាចំណេញពេល និងមិនសូវពិបាកដល់កម្លាំងមនុស្សផងដែរ ហើយសំបកស្រូវ ដែលបកចេញជាអង្ករហើយ វានឹងក្លាយទៅជាកន្ទក់ ដូច្នេះកន្ទក់គឺយើងអាចយកទៅចិញ្ចឹមសត្វផងដែរ ដូចជាសត្វជ្រូកគឺវាស៊ីកន្ទក់ ដែលជាសំបកស្រូវនោះឯង ហើយអង្ករគឺមនុស្សយកមកបរិភោគ ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពទី ១១ គឺបង្ហាញអំពីការបកគ្រាប់ស្រូវពីវិធីបុរាណនិងវិធីសម័យ ដោយវិធីបុរាណ គេបកគ្រាប់ស្រូវ ដោយប្រើប្រាស់ត្បាល់បុកស្រូវ ឬក៏ត្បាល់ជាន់ រីឯសម័យ ឬក៏ពេលបច្ចុប្បន្ន គឺយើងប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ដូច្នេះការបកគ្រាប់ស្រូវគឺមានវិធីពីរ គឺប្រើប្រាស់វិធីបុរាណ និងប្រើប្រាស់វិធីសម័យ ឬក៏បច្ចុប្បន្ន ដោយប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ

Rice (Sakanan) — 09


បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទីនៅក្នុងរូបភាពទីបន្ទាប់ពីគាត់ច្រូតស្រូវរួចរាល់ហើយ អញ្ចឹងបន្ទាប់ពីកសិករ គាត់ច្រូតស្រូវរួចរាល់ហើយ យើងឃើញកសិករ គាត់កំពុងតែយកដើមស្រូវ ដែលមានស្រូវទុំ មានផ្លែស្រូវទុំនៅជាប់ដើមនោះ មកបោកទៅនឹងក្ដារ ឬក៏ទៅនឹងថ្មមួយ អញ្ចឹងការធ្វើបែបនេះ យើងហៅថាការបោកស្រូវ ឬក៏ការបែនស្រូវ អញ្ចឹងដើម្បីប្រឡេះយកគ្រាប់ស្រូវចេញពីដើម គឺយើងអត់ប្រើដៃយើងប្រឡេះគ្រាប់ស្រូវម្ដងមួយគ្រាប់នោះទេ គឺវាប្រើពេលយូរ ដោយសារតែដើមស្រូវនីមួយៗគឺមានផ្លែច្រើន ហើយក្នុងស្រែនីមួយៗគឺមានដើមស្រូវច្រើនផងដែរ ដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យចំណេញពេលវេលា គឺយើងយកដើមស្រូវទាំងនោះទៅបោកទៅនឹងថ្ម ឬក៏បោកទៅនឹងក្ដារមួយបន្ទះ ដើម្បីឲ្យគ្រាប់ស្រូវជ្រុះមកក្រោម អញ្ចឹងដើម្បីប្រមូលផលស្រូវឲ្យបានល្អ គឺគេអត់បោកទៅផ្ទាល់នឹងដីនោះទេ គឺគេមានក្រាលកន្ទេលមួយ ដែលប្រជាជនកម្ពុជាតែងតែប្រើកន្ទេលដែលធ្វើអំពីស្លឹកត្នោត អញ្ចឹងគឺយើងបោកស្រូវនៅលើកន្ទេលស្លឹកត្នោត ហើយនៅពេលដែលគ្រាប់ស្រូវជ្រុះមក គឺជ្រុះនៅលើកន្ទេល ដូច្នេះកសិករងាយស្រួលប្រមូល ដោយមិនឲ្យគ្រាប់ស្រូវទាំងនោះប្រឡាក់ជាមួយនឹងដី អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញកសិករ គាត់ពាក់អាវដៃវែង ខោជើងវែងដដែល ព្រោះថាដើមស្រូវគឺធ្វើឲ្យយើង អាចធ្វើឲ្យយើងរមាស់បាន ប្រសិនបើយើងអត់ពាក់អាវដៃវែង ឬក៏អត់ពាក់ខោជើងវែងទេ នៅពេលដែលយើងប៉ះពាល់ជាមួយដើមស្រូវ គឺដើមស្រូវអាចធ្វើឲ្យយើងរមាស់ខ្លួនបាន ដូច្នេះដើម្បីកុំឲ្យរមាស់គឺយើងត្រូវការពារខ្លួនយើងដោយពាក់អាវដៃវែង ឬក៏ខោជើងវែងជាដើម អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះគឺគាត់កំពុងតែកាន់ដើមស្រូវមួយគុម្ព ហើយបោកទៅនឹងថ្មមួយ អញ្ចឹងនៅពេលដែលបោក គឺយើងឃើញគាត់បោកម្ដងមួយគុម្ពហើយយើងឃើញគ្រាប់ស្រូវកំពុងតែជ្រុះចេញពីដើមស្រូវទាំងនោះ អញ្ចឹងយើងឃើញនៅខាងមុខថ្ម គឺមានគ្រាប់ស្រូវពណ៌លឿងជាច្រើន ដែលជ្រុះនៅខាងមុខថ្ម អញ្ចឹងយើងឃើញថា គាត់បោកស្រូវដើម្បីយកស្រូវចេញពីដើមស្រូវ ដោយនៅខាងក្រោយគាត់ យើងឃើញ មានដើមស្រូវជាច្រើនទៀត ដែលមិនទាន់បោករួចរាល់ ដូច្នេះកសិករគាត់ត្រូវតែបោកស្រូវ ដើម្បីប្រមូលផលស្រូវចេញពីដើមស្រូវ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងប្រមូលផលស្រូវចេញពីដើមស្រូវរួចរាល់ហើយ ដើមស្រូវដែលអត់មានគ្រាប់ស្រូវ យើងហៅថាចំបើង អញ្ចឹងដើមស្រូវគឺមានប្រយោជន៍ផងដែរ នៅពេលដែលយើងប្រមូលផល ឬក៏ប្រមូលស្រូវ បោកស្រូវចេញពីដើមអស់ហើយ គឺយើងអាចយកដើមស្រូវទាំងនោះ យកទៅឲ្យសត្វគោ ឬក៏សត្វក្របីស៊ី អញ្ចឹងសត្វគោ សត្វក្របី វាស៊ីដើមស្រូវ ឬក៏ចំបើង ជាអាហារ ដូច្នេះកសិករគាត់អត់យកចំបើង ឬក៏ដើមស្រូវដែលអស់គ្រាប់នោះ យកទៅបោះចោលនោះទេ គឺគាត់អាចយកទៅឲ្យគោ ក្របីរបស់គាត់ស៊ីជាអាហារផងដែរ ដូច្នេះនៅក្នុងរូបភាពទីគឺកសិករ គាត់កំពុងតែបោកស្រូវរបស់គាត់ទៅនឹងថ្ម ឬក៏បោកស្រូវរបស់គាត់ទៅនឹងក្ដារមួយបន្ទះ ដើម្បីប្រមូលគ្រាប់ស្រូវចេញពីដើមស្រូវ ហើយយកគ្រាប់ស្រូវនោះទៅប្រើប្រាស់