Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ហា	haa	1. to open wide (especially the mouth) 2. to be opened (as a clam shell, nuts) 3. five 4. sound of laughter (ha ha) 5. exclamation: aha! 6. as a question: pardon?, what?	18/12

Link to overview page
Link to dictionary

Asking for repetition — Dialogue 1

ធារី៖ វុទ្ធី ថ្ងៃនេះមានឃើញកញ្ញាមកធ្វើការអត់?
វុទ្ធី៖ ហា? អីគេធារី?
ធារី៖ ខ្ញុំសួរវុទ្ធីឯងថា ថ្ងៃនេះមានឃើញកញ្ញាមកធ្វើការអត់?
វុទ្ធី៖ អូ ព្រឹកមិញឃើញតាស។

Asking for repetition — Dialogue 2

វុទ្ធី៖ ធារី មានដឹងថា បងតារាឈប់ពីការងារចុងខែនេះអត់?
ធារី៖ ហា? វុទ្ធីឯងនិយាយម្ដងទៀតមើល។
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំនិយាយថា បងតារាឈប់ធ្វើការចុងខែនេះ។
ធារី៖ និយាយលេងនិយាយមែនហ្នឹង?
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំនិយាយមែនណា។ បងតារាប្រាប់ខ្ញុំដោយផ្ទាល់។

Asking for repetition — Additional dialogue

ចៅ៖ យាយ ពិសាបាយហើយនៅ?
យាយ៖ ថាម៉េចចៅ? យាយស្ដាប់មិនទាន់ទេ។ និយាយយឺតៗ។
ចៅ៖ ខ្ញុំសួរថា យាយពិសាបាយហើយនៅ។
យាយ៖ អូ យាយហូបហើយៗ។
ចៅ៖ បានម្ហូបអីយាយ?
យាយ៖ ហា? ស្ដាប់អត់ឮទេ។ និយាយឮៗតិចមើល។

Asking for repetition — Cultural note

នៅពេលយើងចង់ឲ្យអ្នកដែលមានអាយុច្រើនឬឋានៈខ្ពស់ជាងនិយាយម្ដងទៀត យើងមិនអាចប្រើពាក្យថា “ហា” ឬ “អីគេ?” បានទេ។ យើងអាចសួរគាត់ដោយផ្ដើមពី “បាទ/ចាស?” រួចសួរថា “មានប្រសាសន៍ថាម៉េច ...?” ឬ “មាននិយាយថាម៉េច ...?”។ ជំនួស ... ដោយពាក្យហៅដូចជា បង លោកគ្រូ លោកអ៊ំ ។ល។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ក្រុមគ្រួសារដូចជាឪពុកម្ដាយ បងប្រុស បងស្រី ដែលជាមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជនជាតិខ្មែរប្រើភាសាដូចពេលប្រើជាមួយមិត្តភក្តិអីចឹងដែរ។

Breaking A Bowl (Sakanan) — 05

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ៥ រូបភាពទី ៥ បុរសម្នាក់នោះគាត់ក៏បានលើកដៃឡើងទាំងពីរ ហើយហាមាត់និងបើកភ្នែកធំៗដែលគាត់ភ្ញាក់ផ្អើលខ្លាំង ព្រោះតែគាត់បានធ្វើឲ្យបែកចានគោម អញ្ចឹងគាត់បានភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារតែគាត់បានធ្វើឲ្យបែកចានគោមរបស់គាត់ ដោយសារតែគាត់ធ្វេសប្រហែស ដូច្នេះធ្វើឲ្យគាត់បើកភ្នែកធំៗ និងហាមាត់ធំៗ លើកដៃទាំងពីរឡើងលើ ហើយគាត់មានអាការៈភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារតែគាត់ធ្វេសប្រហែសរបស់គាត់ អញ្ចឹងគាត់សោកស្ដាយ ដោយសារតែគាត់មិនបានប្រុងប្រយ័ត្នឲ្យបានខ្ពស់ ដោយសារតែគាត់រវល់តែចិតបន្លែ ភ្លេចមើលនៅក្បែរដៃ ធ្វើឲ្យកែងដៃរបស់គាត់ប៉ះទៅនឹងចានគោម និងធ្វើឲ្យចានគោមធ្លាក់បែក។ អញ្ចឹងចានគោមរបស់គាត់ក៏បានធ្លាក់បែក។

Cutting One’s Finger (Sakanan) — 13

ចូលមកដល់រូបភាពទី ១៣ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៣ យើងឃើញថា បុរសនោះ គាត់បានប្រែប្រួលទឹកមុខរបស់គាត់ទៅជាសប្បាយចិត្តវិញ បាទ យើងឃើញថា គាត់ហាមាត់ញញឹម គាត់ញញឹម មើលទៅលើដៃស្ដាំរបស់គាត់ អញ្ចឹងដៃស្ដាំរបស់គាត់គឺមានរបួស ក៏ប៉ុន្តែរបួសរបស់គាត់បានរុំនឹងបង់បិទដំបៅរួចហើយ ដូច្នេះបានន័យថាគាត់បានការពារដៃរបស់គាត់ កុំឲ្យមានមេរោគចូលរួចហើយ ហើយឈាមរបស់គាត់ក៏ឈប់ហូរទៀតដែរ អញ្ចឹងគាត់នឹងលែងមានគ្រោះថ្នាក់ទៀតហើយ ដូច្នេះគាត់បានមើលដៃរបស់គាត់ ហើយគាត់សប្បាយចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ដោយគាត់គិតថា គាត់មិនមានគ្រោះថ្នាក់អ្វីធ្ងន់ធ្ងរនោះទេបន្ទាប់ពីការមុតកាំបិតនេះ ព្រោះគាត់បានធ្វើចេះវិធីសង្គ្រោះបឋម បាទ គាត់ចេះវិធីសង្គ្រោះបឋម ដើម្បីកុំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។

Pickpocket (Sakanan) — 14

ចូលដល់រូបភាពទី ១៤ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៤ បុរសនោះបានភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះនៅពេលដែលគាត់លូកទៅក្នុងហោប៉ៅខាងក្រោយរបស់គាត់ គឺគាត់ពុំបានឃើញកាបូបលុយនោះទេ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញថា បុរសនោះ គាត់បានបើកភ្នែកធំៗ បាទ បើកភ្នែកធំៗ ភ្នែកទាំងពីររបស់គាត់ បើកយ៉ាងធំ ហើយគាត់បានហាមាត់ឡើង បាទ ជាទូទៅនៅពេលដែលមនុស្សយើងភ័យ ឬក៏មានការភ្ញាក់ផ្អើល យើងតែងតែបើកភ្នែកនិងហាមាត់ធំៗ ព្រោះថាយើងមានអារម្មណ៍ថាភ័យ អញ្ចឹងបុរសម្នាក់នោះ គាត់មានអារម្មណ៍ថាភ្ញាក់ផ្អើលនិងភ័យយ៉ាងខ្លាំង ព្រោះថាកាបូបលុយរបស់គាត់មិននៅក្នុងហោប៉ៅរបស់គាត់ទៀតទេ អញ្ចឹងហើយគាត់បានបើកភ្នែកធំៗ និងហាមាត់ធំៗផងដែរ។

Making excuses — Dialogue 1

លេសមិនចង់ធ្វើអ្វីមួយ
លក្ខិណា៖ រតនៈ ជួយធ្វើឯកសារសម្រាប់ប្រជុំថ្ងៃចន្ទក្រោយតិចបានអេ៎?
រតនៈ៖ ឯកសារប្រជុំ? ខ្ញុំរវល់អា៎ ខ្លាចតែអត់មានពេលធ្វើ។
លក្ខិណា៖ ឆ្លៀតពេលតិចទៅ។ ខ្ញុំអត់ទំនេរដៃសោះម៉ងអា៎។
រតនៈ៖ ខ្ញុំអត់ដែលធ្វើអីចឹង ធ្វើទៅខ្លាចខុស ហើយស៊ីពេលយូរទៀត។ លក្ខិណាឯងគង់តែត្រូវនៅអង្គុយប្រាប់ខ្ញុំដដែលហ្នឹង។
លក្ខិណា៖ រតនៈឯងអត់ដែលធ្វើឯកសារប្រជុំសោះម៉ងអេ៎? ចាំបាច់តែខ្ញុំត្រូវប្រាប់គ្រប់ជំហាន?
រតនៈ៖ មិនមែនថាអត់ដែលធ្វើសោះម៉ងទេ តែឥឡូវនេះខ្ញុំរវល់។ តិចទៀត ត្រូវតេទៅភ្ញៀវម្នាក់ទៀត។
លក្ខិណា គិតក្នុងចិត្ត៖ និយាយត្រឡប់ត្រឡិន ម្ដងអញ្ចេះម្ដងអញ្ចោះ។ បើដឹងថាពឹងមិនបានអីចឹង មិនហាមាត់ពឹងទេ។ ឃើញអង្គុយលេងសោះហ្នឹងអា៎។

Breaking A Bowl (Sakanan) — 02

បន្ទាប់មកទៀតរូបភាពទី ២ នៅក្នុងរូបភាពទី ២ បន្ទាប់ពីគាត់ចិតបានបន្តិចក្រោយមក អញ្ចឹងគាត់កំពុងតែចិត ប្រើប្រាស់កាំបិតចិតដុំការ៉ុតជាចំណិតតូចៗ ហាន់ជាចំណិតតូចៗបានបន្តិចក្រោយមក យើងឃើញកែងដៃរបស់គាត់ក៏បានប៉ះទៅនឹងចានគោម ដែលនៅក្បែរដៃនោះ អញ្ចឹងចានគោមដែលគាត់ដាក់នៅក្បែរនឹងកែងដៃរបស់គាត់ ដែលដាក់នៅនឹងជ្រុងតុ ឬក៏ដាក់នៅនឹងជិតជ្រុងតុ អញ្ចឹងកែងដៃរបស់គាត់បានប៉ះនឹងចានគោម ដូច្នេះធ្វើឲ្យចានគោមនោះធ្លាក់ពីលើតុ។ អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពទី ២ យើងឃើញថា កែងដៃរបស់គាត់បានប៉ះនឹងចានគោម ហើយចានគោមបានធ្លាក់ពីលើតុចុះមកក្រោម អញ្ចឹងនៅក្នុងរូបភាពនេះ យើងឃើញគាត់បានហាមាត់ អញ្ចឹងគាត់ហាមាត់ធំៗ និងបើកភ្នែកធំៗសម្លឹងមើលចានគោម បានន័យថាគាត់ភ្ញាក់ផ្អើល ដោយសារតែគាត់ធ្វេសប្រហែស ធ្វើឲ្យកែងដៃរបស់គាត់ប៉ះចានគោម ធ្វើឲ្យចានគោមធ្លាក់ពីលើតុ អញ្ចឹងគាត់មានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ដែលយើង នៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺយើងឃើញដៃរបស់គាត់កំពុងតែកាន់កាំបិតម្ខាង ហើយដៃម្ខាងទៀតកំពុងតែកាន់ការ៉ុត ចំណែកឯភ្នែករបស់គាត់និងមាត់របស់គាត់គឺហាមាត់និងបើកភ្នែកធំៗសម្លឹងមើលចានគោម ដោយសារតែគាត់ភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះតែគាត់ធ្វេសប្រហែស ធ្វើឲ្យកែងដៃរបស់គាត់ប៉ះចានគោមធ្លាក់ពីលើតុ។

Pickpocket (Sakanan) — 18

បន្ទាប់មកទៀត នៅក្នុងរូបភាពទី ១៨ នៅក្នុងរូបភាពទី ១៨ បុរសម្នាក់នោះ គាត់ក៏បានទូរស័ព្ទទៅរកមិត្តភក្តិរបស់គាត់ អញ្ចឹងគាត់បានទាញទូរស័ព្ទចេញពីហោប៉ៅ ម្ដងនេះគាត់ពុំបានចុចទូរស័ព្ទលេងបណ្ដាញ[...]សង្គម ឬក៏ហ្វេសប៊ុក ឬក៏ឆាតទៅមិត្តភក្តិរបស់គាត់ទៀតនោះទេ ប៉ុន្តែគាត់បានយកទូរស័ព្ទមក ដើម្បីនិយាយទៅកាន់មិត្តភក្តិរបស់គាត់ គាត់បានទូរស័ព្ទទៅកាន់មិត្តភក្តិរបស់គាត់ ហើយរៀបរាប់អំពីរឿងរ៉ាវដែលចោរលួចកាបូបលុយរបស់គាត់ ដោយគាត់រៀបរាប់បណ្ដើរ ធ្វើកាយវិការបណ្ដើរ អញ្ចឹងគាត់បានលើកដៃឡើង ហើយគាត់បាននិយាយ ហាមាត់និយាយ ដោយពិពណ៌នាទៅលើអ្វីដែលបានកើតឡើងចំពោះគាត់ ដូចជាគាត់ឈរចុចទូរស័ព្ទនៅក្នុងរថភ្លើង ពេលនោះមានចោរមួយ គាត់ក៏បានលូកចូលក្នុងហោប៉ៅក្រោយរបស់គាត់ ដើម្បីដកយកកាបូបរបស់គាត់ចេញពីហោប៉ៅ អញ្ចឹងនៅពេលដែលចោរដកចេញ ដកកាបូបចេញពីហោប៉ៅគាត់ពុំបានដឹងខ្លួននោះទេ ដូច្នេះហើយទើបធ្វើឲ្យគាត់បាត់កាបូបលុយ អញ្ចឹងគាត់បានខលទៅប្រាប់មិត្តភក្តិរបស់គាត់ថាគាត់បានបាត់កាបូបលុយ ហើយដើម្បីឲ្យមិត្តភក្តិរបស់គាត់មកជួយគាត់ ដើម្បីទិញសំបុត្ររថភ្លើងថ្មី ដើម្បីអាច ឲ្យគាត់បន្តដំណើរទៅខាងមុខទៀត អញ្ចឹងលុះត្រាតែគាត់មានសំបុត្ររថភ្លើងថ្មី ទើបគាត់អាចដើរឆ្លងកាត់ផ្លូវដើរដែលមានរបាំងនោះបាន ដូច្នេះហើយគាត់ខលទៅមិត្តភក្តិរបស់គាត់ ដើម្បីស្វែងរកជំនួយ ឲ្យមិត្តភក្តិរបស់គាត់ទិញសំបុត្ររថភ្លើងមួយឲ្យគាត់ ដើម្បីឆ្លងកាត់របាំងម៉ាស៊ីនរបាំងផ្លូវនោះ ដើម្បីឲ្យគាត់ធ្វើដំណើរទៅមុខទៀតបាន។

Tuk Tuk (Sakanan) — 09

ចូលមកដល់រូបភាពទី ៩ នៅក្នុងរូបភាពទី ៩ បន្ទាប់ពីពួកគេចូលទៅកាន់រ៉ឺម៉កកង់បីហ្នឹងហើយ ពួកគេក៏បាននិយាយថ្លៃ តថ្លៃទៅដល់រ៉ឺម៉កកង់បី ថាពីកន្លែងក្លឹបនោះទៅផ្ទះរបស់គេយកចំនួនប៉ុន្មាន ពេលនោះម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បីនោះក៏បានឆ្លើយថា ១០ ដុល្លារ អញ្ចឹងពួកគេក៏បានភ្ញាក់ផ្អើល ព្រោះថាតម្លៃនោះគឺថ្លៃខ្លាំងពេក ហើយយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពនេះ គឺអ្នកទាំងបីនោះ គាត់បានបញ្ចេញអាការៈភ្ញាក់ផ្អើល ដោយគាត់បានហាមាត់ធំៗ ហើយបើកភ្នែកធំៗ ដោយភ្ញាក់ផ្អើលថាហេតុអ្វីក៏ថ្លៃយ៉ាងនេះ ព្រោះផ្ទះរបស់គេនៅជិតនឹងកន្លែងដែលគេផឹកស៊ីនោះទេ ប៉ុន្តែរ៉ឺម៉កកង់បីនោះយកថ្លៃតម្លៃខ្លាំងណាស់ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងឃើញអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់បីនោះ គាត់ពុំបានចុះថ្លៃនោះទេ ដោយគាត់នៅតែអង្គុយនៅលើរ៉ឺម៉កកង់បី ហើយនិយាយទៅកាន់បុរសទាំងបីនាក់នោះ ការអង្គុយហើយនិយាយទៅកាន់អតិថិជនបែបនេះ គឺជាការមិនសមរម្យនោះទេ ព្រោះថានៅពេលដែលគេមកនិយាយជាមួយយើង ជាសុជីវធម៌ យើងត្រូវក្រោកឈរនិយាយទៅកាន់គេវិញ ព្រោះថាអ្នកដែលមកនិយាយជាមួយយើងគឺឈរ អញ្ចឹងយើងគួរតែឈរដើម្បីនិយាយជាមួយគេវិញ ដើម្បីជាការគួរសម និងរក្សាសុជីវធម៌ អញ្ចឹងជាទូទៅប្រសិនបើយើងកំពុងតែអង្គុយ ហើយមាននរណាម្នាក់ដើរមកសួរយើង យើងគួរតែងើបឈរ ដើម្បីនិយាយទៅកាន់គេវិញ ធ្វើបែបនេះ គឺគេហៅថាយើងមានសីលធម៌និងមានសុជីវធម៌ល្អជាមួយនឹងអ្នកដទៃ ប៉ុន្តែយើងឃើញនៅក្នុងរូបភាពទី ៩ នេះ បុរសដែលជាម្ចាស់រ៉ឺម៉កកង់បី គាត់ពុំបានក្រោកឈរនោះទេ ដោយគាត់នៅតែអង្គុយនៅលើរ៉ឺម៉ករបស់គាត់និយាយទៅកាន់អតិថិជនរបស់គាត់ ហើយគាត់បានយកតម្លៃខ្ពស់ខ្លាំងទៅកាន់អតិថិជនរបស់គាត់ ធ្វើឲ្យអតិថិជនរបស់គាត់ ដែលជាមិត្តភក្តិទាំងបីនាក់នោះ គឺមានការភ្ញាក់ផ្អើលនឹងតម្លៃនោះយ៉ាងខ្លាំង។

Going To Bed (Sakanan) — 01

អញ្ចឹងជាក់ស្ដែងនៅក្នុងរូបភាពទី ១ នៅក្នុងរូបភាពទី ១ យើងឃើញមានក្មេងប្រុសម្នាក់ ដែលក្មេងប្រុសម្នាក់ហ្នឹង មើលទៅគាត់នៅក្មេងដែរទេ ប្រហែលជាគាត់មានអាយុប្រហែលជាម្ភៃឆ្នាំ ដែលយើងឃើញគាត់ពាក់អាវដៃខ្លីពណ៌ខៀវ ដែលអាវរបស់គាត់មានកូនហោប៉ៅតូចមួយនៅខាងឆ្វេង។ អញ្ចឹងនៅលើទ្រូងខាងឆ្វេង គឺមានកូនហោប៉ៅតូចមួយ ដែលកូនហោប៉ៅនោះគឺសម្រាប់ដាក់លុយ ឬក៏ដាក់សម្ភារៈផ្សេងៗ ដែលគាត់ចង់យកតាមខ្លួន អញ្ចឹងរបស់តូចៗ ដូចជាលុយ ដូចជាប៊ិច ឬក៏កូនសៀវភៅផ្សេងៗហ្នឹង គាត់អាចដាក់តាមខ្លួនបាន ដោយគាត់ដាក់ចូលទៅក្នុងកូនហោប៉ៅតូចដែលនៅលើអាវខាងស្ដាំ ឬក៏ ឬក៏ហោប៉ៅអាវដែលនៅខាងស្ដាំ នៅលើទ្រូងខាងស្ដាំ។ អញ្ចឹងរូបភាពទី ១ នេះ យើងឃើញក្មេងប្រុសម្នាក់ហ្នឹង គាត់កំពុងតែស្ងាប ដោយគាត់ស្ងាបដោយហាមាត់ធំៗ និងបិទភ្នែក ហើយលើកដៃម្ខាងឡើងទៅលើ ដៃម្ខាងទៀតគាត់យកមកខ្ទប់មាត់ គឺគាត់កំពុងតែពត់ខ្លួននិងស្ងាប ព្រោះប្រហែលជាគាត់នឿយហត់ ដោយសារតែគាត់ទើបតែមកពីក្រៅ ឬក៏ដោយសារតែគាត់អស់កម្លាំង ដោយសារតែគាត់ធ្វើការ ឬក៏គាត់ដើរលេងហត់ អញ្ចឹងគាត់អស់កម្លាំង។ ដូច្នេះហើយគាត់ក៏បានពត់ខ្លួនហើយស្ងាប ដែលជាកាយវិការមួយ បានន័យថាយើងកំពុងតែងុយគេង។ អញ្ចឹងជាទូទៅនៅពេលដែលយើងងុយគេង ឬក៏អស់កម្លាំង យើងតែងតែស្ងាប ហើយនៅពេលដែលយើងស្ងាប គឺយើងពត់ខ្លួន ដើម្បីឲ្យយើងបានស្រួលខ្លួនបន្តិច អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងពត់ខ្លួន គឺយើងមានអារម្មណ៍ថាស្រួលខ្លួន។ ដែលជាក់ស្ដែងយើងឃើញក្នុងរូបភាពនេះគឺក្មេងប្រុសម្នាក់នោះ គាត់បានលើកដៃឆ្វេងរបស់គាត់ឡើងទៅលើត្រង់ខ្ពស់ ហើយគាត់ក្ដាប់ដៃរបស់គាត់ អញ្ចឹងម្រាមដៃរបស់គាត់ក្ដាប់ចូលគ្នា ហើយដៃម្ខាងទៀតរបស់គាត់ ដែលជាដៃខាងស្ដាំ គាត់យកមកខ្ទប់មាត់ដែលគាត់កំពុងតែស្ងាប។ អញ្ចឹងគាត់កំពុងតែស្ងាបដោយហាមាត់ធំៗ ហើយយកដៃរបស់គាត់មកខ្ទប់មាត់របស់គាត់ ដោយកាយវិការពត់ខ្លួន ព្រោះតែគាត់អស់កម្លាំង និងងងុយគេងជាខ្លាំង។