Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ហៅ	hav	1. to call, name 2. to order (e.g., in a restaurant), specifically to stop a vehicle 3. to send for, summon 4. to invite (guests)	272/147

Link to overview page
Link to dictionary

Refusing direction — Dialogue 2

ចំណាន៖ វុទ្ធី ជួយជញ្ជូនអីវ៉ាន់តិចមើល នៅច្រើនអា៎។
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំទៅអត់កើតអេ៎ បង។ ហៅរតនាទៅបង ក្រែងគេទំនេរ។

Refusing direction — Dialogue 3

រតនា៖ វុទ្ធី ម៉ោនេះតិចមើល។
វុទ្ធី៖ ហៅទៅធ្វើអី? រវល់ធ្វើការ។
រតនា៖ ម៉ោតិចម៉ោ។ តែហៅមានការហើយ។

Saying “I don’t know” — Dialogue 3

នៅកន្លែងធ្វើការ
កញ្ញា៖ វុទ្ធី! កុំព្យូទ័រខ្ញុំខូចហើយ។ វុទ្ធី ជួយមើលបន្តិចបានទេ?
វុទ្ធី៖ ខ្ញុំអត់សូវចេះកុំព្យូទ័រទេ កញ្ញា។ ចាំខ្ញុំហៅបងតារាឲ្យមកជួយមើលណា។

Offering food or drinks and declining such an offer — Additional dialogue

ធារ៉ា៖ បូរ៉ា មកញ៉ាំស្វាយអត់?
បូរ៉ា៖ នៅសល់មួយដុំហ្នឹង! ហៅមកដែរ?
ធារ៉ា៖ ហៅគួរសមហ្នឹងណា។ ដឹងអីមកមែនទែន។
ធីតា៖ គេហៅគួរសមសោះ មកដែរ។

Expressing cold — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាទូទៅ ចាប់ពីខែ ១២ ដល់ដើមខែ ២ មានអាកាសធាតុត្រជាក់ ដែលគេនិយមហៅថារដូវធ្លាក់ខ្យល់ ដោយសីតុណ្ហភាពអាចធ្លាក់ដល់ ២០ ទៅ ២៥ អង្សាសេ។ ប្រជាជនច្រើនប្រារព្ធពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅក្នុងរដូវនេះ ដើម្បីចៀសវាងរដូវភ្លៀង។

Expressing joy — Dialogue 2

នារី៖ កញ្ញា ម្សិលមិញជុំគ្នាសប្បាយអេ៎?
កញ្ញា៖ អ៊ឺ! សប្បាយអា៎ណា! ស្ដាយ នារីឯងអត់បានទៅ។
នារី៖ ធ្វើអីគេខ្លះ?
កញ្ញា៖ ហៅអីញ៉ាំ និយាយគ្នាលេង ច្រៀងខារ៉ាអូខេ ... សើចឡើងហត់ម៉ងអា៎។

Requesting and granting permission 1 — Dialogue 4

សុំចូលរួម
បូរ៉ា៖ កញ្ញា ឮថាកញ្ញាឯងធ្វើខួបកំណើតថ្ងៃស្អែកអ៎? ខ្ញុំសុំទៅដែរបានអត់?
កញ្ញា៖ អូ បូរ៉ា មានអី។ បន់ឲ្យតែម៉ោហ្នឹងអី។ អត់ហ៊ានហៅ ព្រោះឃើញរវល់។
បូរ៉ា៖ លើកក្រោយហៅខ្ញុំផង។

Getting someone’s attention — Dialogue 2

នៅក្នុងឡានក្រុងឬរទេះភ្លើង (នៅជិតគ្នា អាចកេះឬប៉ះស្មា ហៅឬមិនបាច់ហៅឈ្មោះ)
តារា៖ អេ!
វុទ្ធី៖ អូ បងតារា!
តារា៖ សម្លឹងមើលទូរស័ព្ទឡើងភ្លឹក!
វុទ្ធី៖ ជួនគ្នាម្ល៉េះ! ទៅណាមកណាបង?

Expressing hunger — Cultural note

ឃ្លាន មានន័យថា មានអារម្មណ៍ចង់ញ៉ាំអ្វីមួយ។ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើអ្នកចង់និយាយថាអ្នកចង់ញ៉ាំអ្វីមួយឲ្យច្បាស់លាស់ ដូចជា នំប៉័ង ហេមប័រហ្គឹរ គុយទាវ ជាដើម អ្នកក៏អាចនិយាយថា ឃ្លាននំប៉័ង ឃ្លានហេមប័រហ្គឹរ ផងដែរ។ មនុស្សដែលឧស្សាហ៍ឃ្លានហើយញ៉ាំច្រើន គេហៅថា មនុស្សពូកែញ៉ាំ ឬ មេញ៉ាំ។

Expressing sleepiness — Cultural note

ក្រោយពេលញ៉ាំបាយថ្ងៃត្រង់រួច មនុស្សមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ងងុយគេង ដែលគេហៅថា ពុលបាយ។ ការគេងរយៈពេលខ្លីនៅពេលថ្ងៃហៅថា គេងថ្ងៃ។ អ្នកខ្លះប្រើពាក្យថា សម្ងំ សំដៅលើការគេងមិនឲ្យលក់ខ្លាំងពេក គឺគ្រាន់តែទម្រេតខ្លួននិងបិទភ្នែកដើម្បីសម្រាក ប៉ុន្តែនៅដឹងខ្លួន។

Complimenting someone — Cultural note

ពាក្យថា បញ្ជោរ មានន័យថា និយាយសរសើរនរណាម្នាក់អំពីអ្វីដែលមិនពិត ដូចជា មិនស្អាតក៏សរសើរថាស្អាត ។ល។ រីឯ អ្នកដែលចូលចិត្តស្ដាប់ពាក្យបញ្ជោរ គេហៅថាមនុស្សស៊ីជោរ។ ហើយក៏មានមនុស្សដែលនៅមុខសរសើរ នៅក្រោយនិយាយដើមដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ ក៏មានមនុស្សដែលមិនចេះសរសើរនរណា ទោះគេធ្វើបានល្អក៏ដោយ។

Asking “Do you have X?” — Cultural note

នៅពេលដែលធ្លាប់ទិញទំនិញដែលខ្លួនចង់បាននៅហាងណាមួយហើយពេញចិត្ត អតិថិជនច្រើនតែទៅទិញនៅទីនោះជាប្រចាំ ដែលភាសាសាមញ្ញហៅថា “ម៉ូយ”។ អ្នកលក់ច្រើនប្រើពាក្យថា “លក់យកម៉ូយ” មានន័យថា គេលក់ឲ្យអតិថិជនម្នាក់នោះក្នុងតម្លៃថោកជាពិសេស ដើម្បីឲ្យគាត់មកជួយទិញទៀតនៅពេលក្រោយ។

Expressing concern for other people's welfare — Cultural note

ប្រេងកូឡាឬក៏ប្រេងខ្យល់គឺជាថ្នាំប្រចាំគ្រួសារនៅប្រទេសកម្ពុជា។ គេលាបវានៅពេលចុកពោះ ឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ មូសខាំ វិលមុខ រួយជើង ហើមពោះជាដើម។ អាការៈមានដូចជា ក្ដៅខ្លួន មានអារម្មណ៍រងា អស់កម្លាំង គឺជាអាការៈគេហៅថា ខ្យល់។ កោសខ្យល់គឺជាវិធីព្យាបាលដោយប្រើសេនកោសលើខ្នងឬក ដែលមានលាបប្រេងកូឡាដើម្បីព្យាបាលអាការៈខ្យល់។

Talking about the taste of food 2 — Cultural note

នៅពេលមនុស្សម្នាក់មានអាហារដែលខ្លួនចូលចិត្តញ៉ាំតិចមុខ ហើយមិនព្រមញ៉ាំអ្វីដែលខ្លួនមិនចូលចិត្តសោះ ខ្មែរប្រើពាក្យថា “រើសម្ហូប”។ ភាសាសាមញ្ញហៅថា “ស៊ីរើស”។ នៅពេលអ្នកឮឃ្លាខាងក្រោម តើអ្នកដឹងថាជនជាតិខ្មែរកំពុងនិយាយលេងសើចទេ?
១ ស៊ីរើស មិនមែនរើសស៊ីទេណា
២ ស្រួលចិញ្ចឹមមែន!

Rice (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីស្រូវ អញ្ចឹងជាទូទៅស្រូវគឺយើងដាំដុះនៅក្នុងខែវស្សា និងនៅក្នុងរដូវប្រាំង ដែលរដូវវស្សា គេហៅថាស្រូវវស្សា រីឯនៅពេលដែលគេដាំដុះនៅក្នុងរដូវប្រាំង គឺយើងហៅថាស្រូវប្រាំង អញ្ចឹងដោយសារតែប្រជាជនកម្ពុជាគឺ 90 ភាគរយគឺជាកសិករ អញ្ចឹងគាត់មានប្រកបមុខរបរដាំស្រូវ ឬក៏ធ្វើស្រូវ។

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Cultural notes

នៅខ្មែរ ការទៅលេងផ្ទះនរណាម្នាក់ដោយមិនប្រាប់មុនមិនមែនជាការខុសឆ្គងអ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ដើម្បីកុំឲ្យទៅខក ឬ ពិបាកដល់ម្ចាស់ផ្ទះ គេគួរតែទូរស័ព្ទទៅសួរម្ចាស់ផ្ទះជាមុនសិន។ នៅពេលមានភ្ញៀវមកលេង ម្ចាស់ផ្ទះគួរទទួលដោយលើកទឹកឬភេសជ្ជៈផ្សេងៗមកជូនភ្ញៀវ ប្រសិនបើចំម៉ោងបាយ គួរហៅភ្ញៀវពិសាបាយជាការគួរសម។

Getting someone’s attention — Cultural note

ស្របពេលដែលមានការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃទំនើប (ស្មាតហ្វូន) កាន់តែច្រើនឡើង ការសន្ទនាផ្ទាល់មាត់ កាន់តែតិចទៅៗ។ មនុស្សជាច្រើនប្រើពេលសម្លឹងមើលទូរស័ព្ទ ច្រើនជាងការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើមនុស្សជុំវិញខ្លួន។ នៅប្រទេសកម្ពុជា ការហៅដោយការប៉ះស្មាឬដៃតិចៗ គឺជាការធម្មតា។ ពេលខ្លះ ក៏មានការពញ្ញាក់ពីក្រោយ ឬចាក់ក្រឡេកត្រង់ចង្កេះចំពោះមនុស្សជិតស្និទ្ធ។

Requesting and granting permission 1 — Cultural note

នៅប្រទេសខ្មែរ វាមានលក្ខណៈងាយស្រួលជាងនៅឯប្រទេសជប៉ុន នៅពេលចង់និយាយទៅកាន់អ្នកដែលមិនស្គាល់គ្នា ដើម្បីសុំការអនុញ្ញាតឬសួរអ្វីមួយ។ នៅឯប្រទេសជប៉ុន មានទម្លាប់រអែងមិនហ៊ានហៅឬនិយាយទៅកាន់អ្នកមិនស្គាល់នោះទេ ។ នៅខ្មែរ សូមកុំភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលមានអ្នកមិនស្គាល់និយាយមកកាន់អ្នកច្រើន ប៉ុន្តែក៏សុំប្រយ័ត្នចំពោះជនគួរឲ្យសង្ស័យខ្លះ។

Hospital (Sakanan) — 00 Introduction

សួស្ដី! នៅក្នុងរូបភាពនេះគឺយើងនឹងនិយាយអំពីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ អញ្ចឹងនៅពេលដែលយើងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវ ក៏ដូចជាតាមផ្លូវទឹក តាមផ្លូវគោក គឺ ពេលខ្លះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ អញ្ចឹងគ្រោះថ្នាក់នៅពេលដែលយើងធ្វើដំណើរ យើងហៅថាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ យើងហៅថាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ព្រោះនៅពេលដែលយើងធ្វើដំណើរនៅតាមផ្លូវ គឺយើងហៅថាធ្វើចរាចរណ៍ អញ្ចឹងនៅពេលដែលមានគ្រោះថ្នាក់ គឺយើងហៅថាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។

Offering food or drinks and declining such an offer — Cultural note

ពាក្យថា “ហៅគួរសម” ជាពាក្យដែលខ្មែរចូលចិត្តប្រើក្នុងន័យលេងសើច។ វាមានន័យថា ការហៅនរណាម្នាក់មកញ៉ាំអ្វីមួយ គឺមិនមែនចង់ឲ្យម្នាក់នោះមកពិតប្រាកដនោះទេ គឺគ្រាន់តែជាការសម្ដែងការគួរសមតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះការដែលឃើញនរណាម្នាក់ពេលខ្លួនកំពុងញ៉ាំអ្វីមួយ គឺគួរតែបបួលគេមកញ៉ាំជាមួយជាការគួរសម ទោះជាដឹងថាអាហារមានតិច មិនអាចចែករំលែកឲ្យគេបានក៏ដោយ។