Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
គ្នា	knie	1. together 2. mutually, reciprocally 3. I/me/my (informal, intimate) 4. he/she/they/we (informal, intimate) 5. assistant, helper, colleague 6. friend, companion 7. people 8. clf. for persons	191/99

Link to overview page
Link to dictionary

Getting someone’s attention — Dialogue 1

ជួបតាមផ្លូវ (នៅឆ្ងាយពីគ្នា ត្រូវស្រែកហៅឈ្មោះ)
បូរ៉ា៖ អេ ធារី!
ធារី៖ អូ បូរ៉ា!
បូរ៉ា៖ កំពុងទៅណាហ្នឹង?

Expressing anger — Dialogue 1

តារា៖ ចុម អាណាគេអីក៏ចង្រៃម៉េះ ម៉ោចាក់កង់ឡានឯងឡើងបែក? អត់ការងារធ្វើមែន អាចង្រៃ? ចាំមើលអា៎ តែចាប់បាន ដឹងគ្នាម៉ងអា៎។ ចង្រៃយក។

Asking for help 2 — Additional dialogue 2

វុទ្ធី៖ កញ្ញា មកនេះតិចមើល! ជួយលើកអីវ៉ាន់គ្នាតិច។
កញ្ញា៖ អូ វុទ្ធី ចាំតិចបានអត់? ខ្ញុំកំពុងរវល់។
វុទ្ធី៖ ម៉ោតិចម៉ោ! តាម៉ាភ្លែតអេ។
កញ្ញា៖ ទៅអត់បានអេ រវល់ណាស់។

Asking for help 2 — Additional dialogue 1

វុទ្ធី៖ កញ្ញា មកនេះតិចមើល! ជួយលើកអីវ៉ាន់គ្នាតិច។
កញ្ញា៖ អូ វុទ្ធី ចាំតិចបានអត់? ខ្ញុំកំពុងរវល់។
វុទ្ធី៖ ម៉ោតិចម៉ោ! តាម៉ាភ្លែតអេ។
កញ្ញា៖ ដឹងហើយ ចាំតិច ទៅឥឡូវហើយ។

Expressing joy — Dialogue 2

នារី៖ កញ្ញា ម្សិលមិញជុំគ្នាសប្បាយអេ៎?
កញ្ញា៖ អ៊ឺ! សប្បាយអា៎ណា! ស្ដាយ នារីឯងអត់បានទៅ។
នារី៖ ធ្វើអីគេខ្លះ?
កញ្ញា៖ ហៅអីញ៉ាំ និយាយគ្នាលេង ច្រៀងខារ៉ាអូខេ ... សើចឡើងហត់ម៉ងអា៎។

Getting someone’s attention — Dialogue 2

នៅក្នុងឡានក្រុងឬរទេះភ្លើង (នៅជិតគ្នា អាចកេះឬប៉ះស្មា ហៅឬមិនបាច់ហៅឈ្មោះ)
តារា៖ អេ!
វុទ្ធី៖ អូ បងតារា!
តារា៖ សម្លឹងមើលទូរស័ព្ទឡើងភ្លឹក!
វុទ្ធី៖ ជួនគ្នាម្ល៉េះ! ទៅណាមកណាបង?

Asking for help 1 — Cultural note

នៅផ្ទះម្ដាយទីទៃ នៅព្រៃម្ដាយតែមួយ — គឺជាសុភាសិតដែលជនជាតិខ្មែរតែងតែនិយាយ។
វាមានន័យថា ពេលនៅផ្ទះ យើងមានគ្រួសារផ្សេងៗគ្នាមែន តែពេលនៅក្រៅផ្ទះ យើងគួរជួយគ្នាទៅវិញទៅមកឲ្យដូចជាបងប្អូនបង្កើតគ្នាអីចឹងដែរ។

Expressing surprise — Additional dialogue

នៅកន្លែងធ្វើការ
កញ្ញា៖ នារី ដឹងថា ក្រុមហ៊ុនសម្រេចឲ្យបូនើស ២ ខែគ្រប់គ្នាអត់?
នារី៖ ថាម៉េច កញ្ញា? និយាយមែននិយាយលេង? អត់ជឿអេ៎។
កញ្ញា៖ មែនតាស។ មិនជឿ ទៅសួរមេទៅ។
នារី៖ ហ្នឹងអ៎? សប្បាយចិត្តមែនទែននៀក។

Expressing joy — Cultural note

ការដើរលេងទៅរមណីយដ្ឋានមានធម្មជាតិ ហើយបរិភោគអាហារជុំគ្នា និង អង្គុយនិយាយគ្នាលេង គឺជាការកម្សាន្តមួយបែបនៅខ្មែរ។ វាដូចជាពិចនិចដែរ ប៉ុន្តែភាគច្រើនគេមិនយកអាហារខ្លួនឯងទៅទេ គឺបរិភោគអាហារដែលទិញនៅទីនោះតែម្ដង។ រមណីយដ្ឋាន មានដូចជា កៀនស្វាយ គីរីរម្យ ។ល។

Expressing likes 1 — Cultural note

មនុស្សជាច្រើនដឹងថាម្ហូបរបស់ជនជាតិថៃភាគច្រើនមានរសជាតិហឹរ។ ប្រទេសថៃនិងប្រទេសកម្ពុជាមានវប្បធម៌ស្រដៀងគ្នាមួយចំនួន ប៉ុន្តែ ម្ហូបរបស់ជនជាតិខ្មែរមិនមានរសជាតិហឹរដូចប្រទេសថៃទេ។ ម្ហូបខ្មែរមានរសជាតិរៀងផ្អែម ហើយខ្មែរមានបង្អែមជាច្រើនមុខនិងប្លែកៗពីគ្នា។

Expressing disappointment at another’s misfortune — Cultural note

អសន្តិសុខនៅប្រទេសកម្ពុជា ធ្វើឲ្យមានរឿងទាក់ទងនឹងចោរកម្ម ឬគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ជាច្រើនកើតឡើង ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយការតាមដានព័ត៌មានទាំងនេះទាក់ទងនឹងហេតុការណ៍មិនល្អរបស់អ្នកដទៃ តាមទូរទស្សន៍ឬនិយាយតៗគ្នា គឺជាទម្លាប់របស់ជនជាតិខ្មែរ គោលបំណងគឺដើម្បីដឹងពីមូលហេតុ និងបង្ការកុំឲ្យកើតឡើងចំពោះខ្លួនឯងឬមិត្តភក្តិក្រុមគ្រួសារ។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសនៅជនបទ អ្នកជិតខាងដែលរាប់អានគ្នា តែងតែឲ្យចំណីចំណុកគ្នាទៅវិញទៅមកនៅពេលពួកគាត់មានអាហារឆ្ងាញ់។ ជនជាតិខ្មែរមិនទម្លាប់និយាយពាក្យ អរគុណ ចំពោះក្រុមគ្រួសារឯងទេ ព្រោះវាធ្វើឲ្យមានអារម្មណ៍ថាមិនស្និទ្ធស្នាល។ ប៉ុន្តែ នៅពេលទទួលរបស់ ឬការជួយអ្វីមួយពីអ្នកដទៃ ពាក្យ អរគុណ គឺចាំបាច់ណាស់។

Expressing love — Additional dialogue

វិចិត្រ៖ អេ៎ តារា ម៉េចហើយ? គិតឡើងភ្លឹកអីចឹង? នឹកសង្សារមែន?
តារា៖ បាទ បង ខ្ញុំចង់ជួបនារី។ នៅនេះទូរស័ព្ទអត់សេវា តេអត់ចូលសោះបង។ មិនដឹងនារីបារម្ភខ្ញុំម៉េចទេ។
វិចិត្រ៖ ស្អែកទៅវិញហើយតាស។ ចង់នៅក្បែរគ្នារហូតម៉េចកើត។

Apologizing — Cultural note

ប្រពៃណីខ្មែរតម្រូវឲ្យលើកដៃសំពះផងដែរ នៅពេលនិយាយពាក្យ “សុំទោស” គឺដូចគ្នានឹងពេល “ជម្រាបសួរ” “ជម្រាបលា” និង “អរគុណ” ដែរ។ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែង មានតែពេលនិយាយសុំទោសទៅកាន់មនុស្សមានអាយុច្រើនជាងឆ្ងាយ និងមិនសូវជិតស្និទ្ធប៉ុណ្ណោះទេ ដែលគេលើកដៃសំពះ។ ចំពោះមនុស្សស្របាលគ្នា ឬមនុស្សជិតស្និទ្ធ ជាទូទៅមិនមានការលើកដៃសំពះទេ។

Asking for help 2 — Cultural note

ខ្មែរជាជនជាតិដែលឲ្យតម្លៃនិងចូលចិត្តជួយគ្នានៅពេលមានអាសន្នអន្ធក្រ។ ឧទាហរណ៍ដូចជា ជួយប្រាប់ផ្លូវនៅពេលវង្វេងផ្លូវ ជួយរុញឡាននៅពេលជាប់ផុងក្នុងភក់ ជួយឲ្យកន្លែងគេងសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរឆ្ងាយ ជាដើម។ ប៉ុន្តែ ទីក្រុងនិងជនបទអាចខុសគ្នាបន្តិច។ នៅទីក្រុង មនុស្សមិនសូវជួយគ្នាច្រើនប៉ុន្មានទេ ព្រោះខ្លាចនាំទុក្ខដល់ខ្លួនដោយសារមានមនុស្សមិនល្អច្រើន។

Making excuses — Cultural note

មានទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួននៅខ្មែរ។ អ្នកខ្លះអាចនឹងទទួលសន្យាធ្វើនូវអ្វីដែលខ្លួនមិនចង់ធ្វើ ប៉ុន្តែតាមពិតមិនចាប់ផ្ដើមធ្វើទាល់តែសោះ ហើយទុកចោលរហូត។ រហូតដល់ពេលទាក់ទងទៅសួរ ឆ្លើយលេសនេះលេសនោះ។ ដូច្នេះ មិនគួរទុកចិត្តលើការសន្យារបស់គេពេកទេ ត្រូវនិយាយគ្នាមុនដោយកំណត់ថ្ងៃឲ្យបានច្បាស់លាស់និងត្រូវទាក់ទងសួរបញ្ជាក់នៅពេលក្រោយ។

Expressing frustration — Cultural note

ដោយសារជនជាតិខ្មែរមិនសូវគោរពពេលវេលានៅពេលណាត់ជួបគ្នា ដូច្នេះពួកគេមិនសូវមានអារម្មណ៍មួម៉ៅទេនៅពេលត្រូវរង់ចាំក្រោម ៣០ នាទី។ ជនជាតិខ្មែរខ្លះមិនសូវអាចទ្រាំរង់ចាំយូរនៅពេលឈប់ភ្លើងស្តុបឬស្ទះចរាចរណ៍ទេ ហើយអ្នកខ្លះក៏សម្រេចចិត្តបំពានច្បាប់ចរាចរណ៍។ ជនជាតិខ្មែរមួយចំនួនទម្លាប់ធ្វើការយឺតយ៉ាវ មួយៗ ដូចជា ធ្វើការបណ្ដើរ ជជែកគ្នាលេងបណ្ដើរ ដើរយឺតៗ ធ្វើឲ្យអ្នករង់ចាំមានអារម្មណ៍មួម៉ៅដោយសារខាតពេលវេលា។

Excusing oneself — Dialogue 1

ធារី៖ អាឡូ វឌ្ឍនៈ ខ្ញុំធារីអា៎។ ម៉េចហើយ? ជិតមកដល់នៅ?
វឌ្ឍនៈ៖ ធារីអ៎? ចុម! ង៉ៃហ្នឹងង៉ៃអីគេ?
ធារី៖ ង៉ៃសៅរ៍។ ក្រែងណាត់គ្នាម៉ោង ៥ អេ៎?
វឌ្ឍនៈ៖ អូ ធារី ខ្ញុំច្រឡំ ស្មានតែង៉ៃហ្នឹងង៉ៃសុក្រ។ ខ្ញុំទៅអត់ទាន់អេ៎ ធារី ណាត់ង៉ៃផ្សេងបានអេ៎? សុំទោសណា។
ធារី៖ ដឹងអីចឹង តេសួរវឌ្ឍនៈឯងមុន កុំឲ្យមកខក។ អត់អីទេអីចឹង ចាំង៉ៃក្រោយក៏បាន។

Comparing or contrasting things 1 — Additional dialogue

នៅហាងលក់នំបញ្ចុក
អ្នករត់តុ៖ បង ត្រូវការកុម្ម៉ង់អីដែរ?
នារី៖ នំបញ្ចុកសម្លអីលក់ដាច់ជាងគេ?
អ្នករត់តុ៖ ដូចជាលក់ដាច់ស្មើៗគ្នាហ្នឹងបង។ តែ ... សម្លការីដូចភ្ញៀវហៅច្រើនជាងគេ បង។
នារី៖ អីចឹង យកនំបញ្ចុកសម្លការីម៉ោអីចឹង។ កញ្ញា ញ៉ាំអីដែរ?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំយកសម្លប្រហើរ។
...
កញ្ញា៖ សម្លប្រហើរនៅហ្នឹងឆ្ងាញ់ជាងប្រហើរនៅកន្លែងមួយទៀត លើកមុនខ្ញុំទៅ។

Expressing thanks 2 — Cultural note

នៅប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជានៅប្រទេសផ្សេងៗដែរ គឺបុរសតែងតែស្ម័គ្រចិត្តចូលទៅជួយ នៅពេលឃើញស្ត្រីកំពុងធ្វើការងារធ្ងន់អ្វីមួយ ពីព្រោះបុរសមានកម្លាំងខ្លាំងជាងស្ត្រី។ ជនជាតិខ្មែរតែងតែចងចាំនិងឲ្យតម្លៃការជួយគ្នាទៅវិញទៅមកបានយូរអង្វែងណាស់។ ការជូនជាម្ហូបឬចំណីចំណុកបន្តិចបន្តួចជាញឹកញាប់ទៅអ្នកជិតខាងឬអ្នកធ្លាប់មានគុណ ទោះជាមិនមែនក្នុងឱកាសអ្វីជាពិសេសដ៏ដោយ គឺជាទម្លាប់របស់ជនជាតិខ្មែរដើម្បីសម្ដែងការអរគុណ។