Khmer	Pronunciation	English/Notes	#occ
ចុះ	coh	phrase-final particle: mild imperative indicating permission {ញ៉ាំចុះ = Go ahead and eat!}	18/17

Link to overview page
Link to dictionary

Requesting and granting permission 2 — Dialogue 2

នៅហាងលក់គ្រឿងអគ្គិសនី
ស្រីរ័ត្ន៖ បង ខ្ញុំអាចសាកប្រើទូរទស្សន៍នេះតិចបានអេ៎? ជួយប្រាប់ពីរបៀបប្រើផង។
អ្នកលក់៖ បាទ សាកប្រើចុះអូន។ ចាំខ្ញុំពន្យល់ពីរបៀបប្រើ។

Offering food or drinks and declining such an offer — Dialogue 2

បុប្ផា៖ បងធារ៉ា មកញ៉ាំចេកចៀនអេ៎បង? ធីតាទើបតែទិញមកពីផ្សារព្រឹកមិញ។
ធារ៉ា៖ អូ បុប្ផា។ ញ៉ាំចុះ អត់អីទេ។ បងត្រូវប្រញាប់ទៅក្រៅ។
បុប្ផា៖ ចា៎ស បង។

Receiving/welcoming visitors and paying visits to others — Dialogue 1

ជប់លៀងនៅផ្ទះសុភាព
សុភាព៖ អូ វណ្ណា! ម៉ោហើយអេ៎? ចូលម៉ោ។
វណ្ណា៖ មានអ្នកណាម៉ោខ្លះនៅ?
សុភាព៖ ម៉ោពីរបីនាក់ហើយ។ យកអីញ៉ាំសិនទៅណា។ ខ្ញុំទៅរៀបចំតិចសិន។
វណ្ណា៖ អត់អីទេ សុភាពរវល់ចុះ។

Offering food or drinks and declining such an offer — Dialogue 1

បូរ៉ា៖ ធីតា ទៅណាហ្នឹង? មកញ៉ាំស្វាយសិនអី?
ធីតា៖ អូ បងបូរ៉ា! ស្វាយអ៎បង? អត់អីទេបង បងញ៉ាំចុះ។ ខ្ញុំមិនសូវចូលចិត្តម្ជូរផង។
បូរ៉ា៖ អីចឹង? ធីតាអត់ចូលចិត្តម្ជូរអេ៎?
ធីតា៖ ចា៎ស ខ្ញុំអត់សូវប៉ិនផងបង។

Answering the phone — Dialogue 2

អ្នកមិនស្គាល់គ្នា
សំណាង៖ អាឡូ ជម្រាបសួរ។
សុភាព៖ អាឡូ ជម្រាបសួរបង។ ខ្ញុំពួកម៉ាករបស់កញ្ញា ឈ្មោះសុភាព។
...
សុភាព៖ អូខេ ខ្ញុំយល់ហើយបង។ អរគុណច្រើន។
សំណាង៖ អូខេ អីចឹងប៉ុណ្ណឹងសិនចុះអីចឹង។ បាយបាយ!
សុភាព៖ ចាស បាយបាយបង! អរគុណ។ សុខសប្បាយ។

Forbidding someone to do something — Additional dialogue

បុគ្គលិក ១៖ ចុះអាចនិយាយទូរស័ព្ទក្នុងការិយាល័យបានអត់បង?
ប្រធាន៖ អត់បានទេ ព្រោះបន្ទប់យើងតូច អាចរំខានដល់អ្នកដទៃកំពុងធ្វើការ។ ចង់និយាយទូរស័ព្ទ ត្រូវទៅក្រៅនិយាយ។
បុគ្គលិក ២៖ ពួកខ្ញុំអាចសាកថ្មទូរស័ព្ទនៅកន្លែងធ្វើការបានអត់បង?
ប្រធាន៖ អាហ្នឹងបាន។ អត់អីទេ សាកចុះ។

Accepting direction — Dialogue 1

សុភ័ក្រ៖ វុទ្ធី! វុទ្ធីទំនេរអត់? ជួយលាងចានតិចបានអេ៎?
វុទ្ធី៖ បានតាស បង។ ចាននៅនោះមែន?
សុភ័ក្រ៖ ហ្នឹងហើយ។ លាងហើយ ជូតឲ្យស្ងួត ហើយជួយយកទៅទុកក្នុងទូនោះផងណា។
វុទ្ធី៖ បាទ។ បងទៅចុះ អត់អីទេ។ ខ្ញុំដឹងហើយ ចាំខ្ញុំរៀបទុកឲ្យ។

Requesting and granting permission 1 — Dialogue 3

មិត្តភក្តិ (មិនមានកៅអីគ្រប់គ្រាន់)
បូរ៉ា៖ ធីតា អង្គុយម្នាក់ឯងអេ៎អ៎? សុំអង្គុយដែរបានអត់?
ធីតា៖ អូ បងបូរ៉ា។ អង្គុយម៉ោបង។ តែអត់មានកៅអីផងបង …
បូរ៉ា៖ ទៅសុំកៅអីគេតិចសិន។ … សុំទោស ខ្ញុំសុំកៅអីនេះមួយបានអេ៎?
តារា៖ បាន យកចុះ។

Saying “Have a good trip!” — Additional dialogue

កូនស្រី៖ ម៉ាក់ ខ្ញុំទៅហើយណា។ ចាំជួបគ្នា ២ អាទិត្យទៀត។
ម្ដាយ៖ ទៅចុះកូន។ ម៉ាក់ជូនពរកូនឲ្យសុខសប្បាយតាមផ្លូវ សំណាងល្អ ជោគជ័យ ណាកូន។ បើមានការអី ទាក់ទងមកផ្ទះ ឬក៏ទាក់ទងទៅមិត្តភក្តិនៅហ្នុងឲ្យគេជួយណាកូន។
កូនស្រី៖ ដឹងហើយ ម៉ាក់។ ម៉ាក់ឯងសុខសប្បាយដែរណា។

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 3

តារា៖ (កំពុងញ៉ាំបាយ) ពូសាន! ទៅណាហ្នឹងពូ? មកពិសាបាយសិនអីពូ?
សាន៖ អូ តារា! អត់អីទេ ហូបចុះ។ ពូមានការប្រញាប់បន្តិច។

ពូ៖ គិតរកទៅសិនហើយ ថ្ងៃនេះអត់បាននៅនិយាយលេងយូរទេ ត្រូវប្រញាប់ទៅផ្ទះបងប្អូនមានការបន្តិច។
តារា៖ បាទ អញ្ជើញចុះពូ សុខសប្បាយណាពូ។

Offering food or drinks and accepting such an offer — Dialogue 2

បុប្ផា៖ បងធារ៉ា ពិសានំសិនអីបង?
ធារ៉ា៖ អូ បុប្ផា។ ញ៉ាំចុះ អត់អីទេ។
បុប្ផា៖ ម៉ោពិសាសិនម៉ោបង។ មានច្រើនអា៎។ ខ្ញុំម្នាក់ឯងញ៉ាំអត់អស់ទេ។ ខ្ញុំចាប់ដាក់ចានឲ្យខ្លះណាបង។ យកទៅទុកញ៉ាំនៅអូហ្វីសបងក៏បាន។
ធារ៉ា៖ អរគុណហើយអីចឹង។
បុប្ផា៖ ចា៎ស ណេះបង។

Greetings and leave takings 2 — Dialogue 1

ពេលជួបគ្នានិងពេលលាគ្នាជាមួយមនុស្សដែលមានអាយុចាស់ជាង ត្រូវនិយាយបែបណា?

ពេលជួបគ្នា
ក្មួយ៖ (ដើរជ្រួសគ្នា លើកដៃសំពះ) ជម្រាបសួរអ៊ំ សុខសប្បាយទេអ៊ំ?
អ៊ំ៖ អឺ អ៊ំសុខសប្បាយធម្មតាទេ។ ចុះក្មួយឯង សុខសប្បាយអត់?

ពេលលាគ្នា
ក្មួយ៖ អញ្ចឹង ខ្ញុំរកជម្រាបលាលោកអ៊ំសិនហើយ។ សុខសប្បាយលោកអ៊ំ។
អ៊ំ៖ អឺ ទៅចុះ សុខសប្បាយទាំងអស់គ្នា។

Inviting someone to eat together — Cultural note

នៅពេលកំពុងញ៉ាំអាហារ ហើយក្រឡេកឃើញអ្នកស្គាល់គ្នា ជនជាតិខ្មែរតែងតែបបួលអ្នកនោះ ឲ្យមកញ៉ាំដែរជាការគួរសម ដោយនិយាយថា “ញ៉ាំ ... ឈ្មោះ/បង/អូន/លោកពូ!” ឧទាហរណ៍៖
— ញ៉ាំបាយ បង!
— ញ៉ាំនំ អូន!
— ពិសាបាយ លោកពូ!
អ្នកដែលត្រូវបានគេហៅអាចបដិសេធដោយនិយាយថា “អត់អីទេ ញ៉ាំចុះ” ក៏បាន ឬក៏ទទួលយកចំណីបន្តិចបន្តួចក៏បាន។

Offering help — Dialogue 2

ធីតា៖ មីង ធ្វើអីហ្នឹង? លាងចានមែន?
មីង៖ អ៊ើ មីងលាងចានហ្នឹងអា៎។
ធីតា៖ ចាំខ្ញុំជួយលាង មីង។ ឆាប់ហើយ។
មីង៖ មិនបាច់អេ៎ ក្មួយ។ នាំតែប្រឡាក់។ ទៅមើលទូរទស្សន៍ចុះ។
ធីតា៖ អត់អីអេ៎ មីង។ ខ្ញុំចង់ជួយតាស។ ឥឡូវ មីងលាងទៅ ខ្ញុំអ្នកជូត។ ម៉េចដែរ?
មីង៖ អីចឹងក៏បាន។ នោះក្រណាត់ជូតចាន យកមកជូតម៉ោ ហើយបន្តុបពីលើគ្នាសិនទៅ ចាំយកទៅរៀបក្នុងរាវចាននៅខាងក្នុង។
ធីតា៖ ចា៎ស មីង។

Breaking appointments — Dialogue 2

បងប្រុស៖ ពិសី ថាង៉ៃអាទិត្យហ្នឹងទៅជួយមើលកុំព្យូទ័រឲ្យពួកម៉ាកអូនឯងអ៎ ដូរង៉ៃវិញបានអេ៎? បងរវល់តិចអាទិត្យហ្នឹង។
ប្អូនស្រី៖ ទាល់តែខ្ញុំសួរពួកម៉ាកខ្ញុំសិន។ ចុះបងទំនេរង៉ៃណា?
បងប្រុស៖ បើមិននេះ ទៅង៉ៃស្អែកម៉ងទៅ ម៉េចដែរ?
ប្អូនស្រី៖ ង៉ៃស្អែកខ្ញុំទៅម៉េចបាន? ង៉ៃសៅរ៍បានអត់ចុះ?
បងប្រុស៖ ង៉ៃសៅរ៍បានតាស។
ប្អូនស្រី៖ អូខេ អីចឹងសម្រេចង៉ៃសៅរ៍សិនហើយ។ ខ្ញុំសួរពួកម៉ាកខ្ញុំសិន បើគេទៅអត់បាន ចាំខ្ញុំប្រាប់បងតាមក្រោយ។

Inviting someone to eat together — Dialogue

សម្រាកថ្ងៃត្រង់ នៅកន្លែងធ្វើការ
ធារី៖ កញ្ញា! ញ៉ាំបាយនៅ? មក មកញ៉ាំជាមួយគ្នា?
កញ្ញា៖ អូ ធារី! ញ៉ាំមុនចុះ។ ខ្ញុំអត់ទាន់ឃ្លានទេ។
វុទ្ធី៖ មកញ៉ាំបាយសិនមក កញ្ញា។ ហួសម៉ោងសម្រាកឥឡូវហើយ!
កញ្ញា៖ អូខេ! ខ្ញុំទៅយកបាយម្ហូបខ្ញុំមកសិនអីចឹង។
វុទ្ធី៖ ថ្ងៃអាទិត្យហ្នឹង ខ្ញុំទៅលេងផ្ទះបងតារា។ ធារីជាមួយកញ្ញាចង់ទៅលេងដែរអត់?
ធារី៖ អីចឹង? ចង់ទៅតាស! កញ្ញាទៅអត់?
កញ្ញា៖ ខ្ញុំអត់បានទៅទេ ព្រោះមានការរវល់នៅផ្ទះបន្តិច។

Admonishing someone / saying “Don’t do this!” — Dialogue 2

ប្រធាន៖ ធារី បងប្រាប់ថាង៉ៃធម្មតាយឺតបាន តែកុំឲ្យម៉ោយឺតង៉ៃប្រជុំ។ ម៉េចនៅតែយឺតទៀត?
ធារី៖ សុំទោស បង។
ប្រធាន៖ សុំទោសប៉ុន្មានដងហើយ? គ្រាន់តែម៉ោឲ្យទាន់ម៉ោងហ្នឹង វាពិបាកខ្លាំងមែន? ចោលទម្លាប់អាក្រក់ហ្នឹងអត់បានអេ៎អ៎? បើមិននេះ ដូរម៉ោងធ្វើការវិញទៅអីចឹង ចេញយឺតជាងគេម៉ាម៉ោងទៅ ម៉េចដែរ? ព្រមអត់?
ធារី៖ អត់អីអេ៎បង។ ខ្ញុំព្យាយាមម៉ោឲ្យទាន់។
ប្រធាន៖ និយាយហើយ ធ្វើផង។ កុំម៉ោយឺតទៀត។ បងអត់ចង់ស្ដាប់ពាក្យដោះសា ពាក្យកុហកច្រើនអេ៎។ បងមិនដឹងថាត្រូវនិយាយជាមួយធារីឯងម៉េចទៀតអេ៎។ បានហើយអីចឹង ទៅធ្វើការចុះ។